Bu makale 04.06.2020 tarihinde İngilizce olarak yayınlanmıştır.
OPEC+’nın son uyanıklığı, grubun karşı karşıya olduğu şiddetli kimlik krizlerine maruz kaldı ve bunun piyasa için sonuçları var. OPEC+, birkaç gündür Haziran toplantısının tarihini değiştirmeye çalışarak çoğu piyasa izleyicisinin kafasını karıştırdı.
Perşembe sabahı yapılan OPEC Konferans toplantısı ile toplantı 10 Haziran olarak programlandı. Görünen o ki OPEC+ bir yandan da kendi içinde, mevcut üretim kesintilerini 1-2 ay uzatıp uzatmamayı tartışıyor.
OPEC+’nın son aksiyonlarının piyasayı nasıl etkilediğine dair daha detaylı bir bakış ve kurum içindeki değişimler ile üretim zorlukları hakkında bildiğimiz önemli bilgilerin dökümü aşağıda:
Gelişme Sinyali Gösterememek
OPEC (ve artık OPEC+), önceden belirlenmiş bir süre için üretim kotalarını düzenlediğinde (son yıllarda altı ila 12 ay arasında) en iyi şekilde çalışır. Bu tür öncü sinyaller OPEC üyesi ülke hükümetlerinin bütçelerini planlamalarına yardımcı olur. Bu hükümetlerin çoğu petrol gelirine bağlı olduğundan, piyasadaki istikrar bütçelemeye yardımcı olmaktadır. OPEC'ten gelen öncü sinyaller aynı zamanda fiyat oynaklığının azalmasına yardımcı olur ve genellikle uzun mesafelere büyük miktarlarda petrol gönderen petrol şirketlerine müşterilere, fiyatlandırma ve ürün kullanılabilirliği sağlama olanağı tanır.
Şu anda OPEC+ uzun vadeli ilerleme sinyali vermiyor. OPEC, fikrini düzenli olarak değiştirdiğinde ya da sadece bir ya da iki ay için yeni kotalar düzenlediğinde (Nisan ayında olduğu gibi ve gelecek hafta da yapacak gibi görünüyor), üye ülke hükümetler ve onların sınırları içinde faaliyet gösteren petrol şirketleri için birçok gereksiz engel koyar.
OPEC+ geçmişte, değişen piyasa koşullarına hızlı tepki veremediği için eleştiriliyordu. Bu, Çin'in koronavirüsten kaynaklı kapatılmalar nedeniyle bir talep şoku yaşadığı ve OPEC+’nın acil durum toplantısı için çağrı yapmadığı, bu yılın Şubat ayında görüldü. Grup nihayet Mart ayı başlarında Asya'dan gelen talep darbesini ele almaya çalıştığında Suudi Arabistan, 1,5 milyon varillik üretim kesintisini kabul etmesi için Rusya'ya kaba bir strateji ile baskı yapmaya çalıştı. Strateji başarısız oldu ve Suudi Arabistan’ın fiyatları korkutan, bir ay süreli aşırı üretimi ile sonuçlandı. Ancak OPEC+’yı petrol piyasasında tepkisel bir kaldıraç olarak kullanma fikri de hiç kimseye iyi gelmiyor.
OPEC+ bir kez kısa vadeli fiyat aksiyonlarına tepki vermeye çalışırsa – bazılarının arz ve talep için yapacak bir şeyi yok, finansal spekülasyon içinse çok şeyi var – grubun orta veya uzun vadeli arz rehberliği ve fiyat istikrarı sağlama konusundaki piyasa güvenini kaybeder. OPEC+ şu anda 20’den fazla üyeyi üretim oranlarını aydan aya değiştirmeyi kabul etmeleri için ikna etmeye çalışıyor.
Bir aydan kısa bir süre içinde, önceden yapılmış bildirimle oranları ayarlamaya çalışmak, optimum koşullar altında neredeyse imkânsız olan bir görevdir. Yatırımcılar, müşteriler, finans kurumları ve emtia analistleri bu süreci gerçek zamanlı olarak izlediğinden, grubun arz rehberliği sağlayamadığı daha da aşikardır. Piyasa, tepkisel bir örgüt olduğunda OPEC+ söylentilerine nasıl tepki vereceğini bilmiyor, bilemiyor.
Petrol Üretimi: Kim Kesti, Kim Kesmedi
Suudi Arabistan, Kuveyt ve BAE genel olarak 1,2 milyon varil ile OPEC+’nın gerektirdiği miktarın ötesinde bir taahhütte bulundular ancak onları bu açıklamaya bağlayan bir şey yok. Böyle bir ek üretim kesintisi, gerçekten yaşanırsa piyasa için önemli olacaktır ancak piyasa ve OPEC+’nın diğer üyeleri, bunun gerçekleşip gerçekleşmeyeceğini bilmiyor.
Rusya ve Suudi Arabistan, mevcut üretim kesintilerini Temmuz ayına kadar uzatmaya değer görüyor, aynı zamanda Irak ve geriden gelen diğerlerinden de daha iyi uyum istiyorlar. Suudi Arabistan esasen, zayıf uyum gösteren üreticilerin üretimi azaltmaya daha sıkı bir bağlılık göstermemesi durumunda, Haziran ayında yapacağı fazladan bir milyon varillik üretim kesintisi (1,2 milyon varillik kısmı) taahhüdünü geri çekmekle tehdit ediyor. Bu ülkeler arasında Kazakistan, Azerbaycan, Nijerya, Angola ve Irak yer alıyor. Önümüzdeki birkaç hafta içinde OPEC+’dan gelen arzın en az 2,5 milyon varil daha daralması mümkün. Şu ana kadar Suudi Arabistan’ın üretimi OPEC’e taahhüt ettiği 8,492 milyon varilin biraz altında ancak bu ay bir milyon varil daha azaltacağını söyledi. (Enerji İstihbaratından elde edilen üretim verilerine dayanmaktadır).
ABD'de petrol talebi artıyor ancak benzin ve dizel yakıt kullanımına ilişkin veriler, hala önemli zayıflıklar olduğunu gösteriyor. Arz tarafında, en azından EIA (Enerji Bilgilendirme Dairesi) tahminlerine göre ABD üretimi düşmeye devam ediyor. En son EIA haftalık petrol durumu raporu, ABD üretiminin 11,2 milyon varile düştüğünü gösterdi. WTI fiyatları daha yüksek seyrediyor ve ABD göstergesi bu hafta başında varil başına 37 doları gördü. En büyük kayaç petrol üreticilerinden biri olan EOG Resources (NYSE:EOG), şirketin durdurulmuş olan 125.000 varile eşdeğer üretiminin bir kısmını, 30 dolar üzerindeki fiyatlarla üçüncü çeyrekte yeniden çevrimiçi yapacağını söyledi. Diamondback (NASDAQ:FANG) Energy gibi diğer kayaç petrol üreticileri de pek somut olmasa da benzer niyetler gösterdi. Bu, ABD üretiminin yakın gelecekte artacağı anlamına gelmez ancak düşüş oranının yavaşlayacağı anlamına gelebilir.