OPEC üretimi bir kez daha şaşırtıcı bir şekilde kısıyor ve koruma fonları da buna petrol fiyatlarını her geçen hafta yükselterek cevap veriyor.
Ve bir kez daha, bir sonraki ham petrol piyasası çöküşünün tohumları patlama herkesi gavil avlayana dek birçok kişi farkında olmadan yerleştiriyor gibi.
Perşembe günü Reuters'ın yayınladığı haberler ve Paris bazlı Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) varil başına 70 Dolar'lık fiyatların artık sürdürülebilir olmadığına dair uyarısıyla birlikte petroldeki yükselişte artık frene basılması gerektiğine dair en açık işaretler geldi.
Reuters haberlerinden birine göre; Venezuela ve İran petrol arzının azalması ve fiyat yükselişinin devam etmesi halinde 14 üyeli OPEC ve Rusya liderliğindeki diğer 10 petrol üreticisi ülke üretim kesintilerini Haziran'da durdurmak zorunda kalabilir.
OPEC Üretimi Artırmazsa Piyasa Çok Sıkışabilir
Habere göre bunun sebebi, bu tarz bir ortamda üretim kesintilerini uzatmanın piyasada çok fazla sıkışıklığa yol açacak oluşu
Reuters, OPEC'ten bir kaynağı alıntılıyor:
"Arzda büyük bir azalma yaşanarak petrol fiyatlarının 85 Dolar'a yükselmesi görmek istediğimiz bir şey değil, bu yüzden üretimi artırabiliriz."
IEA ise Nisan için yayınladığı aylık raporda piyasayı yeniden dengelemede talebin eşitliğin "çok önemli" bir parçası olduğunu ve küresel ekonomideki vasat manzaranın bu konuda bir belirsizlik yarattığını vurguladı.
IEA Küresel Ekonominin Sağlığına Yönelik Çelişkili İşaretler Konusunda Uyarıyor
Rapor şöyle devam etti:
"2019 konusunda, analistlerin büyümenin ne kadar güçlü olacağına yönelik görüşleri arasında büyük farklılıklar var."
"Biz günlük 1,4 milyon varil öngörümüzü sürdürüyoruz ancak küresel ekonominin sağlığı konusunda çelişkili işaretler olduğunu ve petrol fiyatlarının muhtemel seviyesi hakkında farklı fikirler olduğunu kabul ediyoruz."
Bu uyarıların ardından son üç haftanın en keskin günlük düşüşünü yaşayan West Texas Intermediate ham petrolü ve küresel petrol benchmarkı Brent Perşembe günü %1'den fazla geriledi.
Ancak sadece 24 saat sonra, tacirlerin OPEC+ grubunun üretim kesintisi mantrasını dillerini dolamalarıyla birlikte petrol fiyatları yeniden yükselişe geçti.
Reuters'ın petrol yazarı John Kemp, Perşembe günkü bir diğer yazısında koruma fonlarının her fırsatta petrol fiyatlarını artırışının, ilk kaya petrolü sebepli piyasa çöküşü öncesinde 2014'te yaşananlara çok benzer olduğu konusunda uyardı.
Kemp'e göre şimdi olduğu gibi o dönemde de ABD ambargoları ve Libya'daki ihtilaf gibi ani bozulmalar "fiyatları kısa vadede yükselten ve bir sonraki çöküş için ortam hazırlayan" kilit faktörlerdi.
2014 Çöküşü Öncesiyle Arada Birçok Benzerlik Var
Kemp, piyasanın ne kadar tehlikeli bir yola girmiş olabileceğini göstermek amacıyla bu yılki petrol piyasasıyla beş yıl önceki piyasa arasında şaşırtıcı benzerlikler ortaya koydu:
"2013/14'te, ABD'nin İran ambargosuyla birlikte Libya'daki savaşın yol açtığı dönemsel bozulmalar (bazıları gerçek, bazıları tehdit) ve Kuzey Irak'ta islam mücahitlerinin yükselişi fiyatların varil başına 100 Dolar üzerinde kalmasına yardımcı olmuştu."
"Suudi Arabistan ve atıl kapasiteli diğer OPEC üyeleri piyasadaki arzın yeterli olduğu ve fiyatların çok yüksek olmadığı konusunda ısrarlarını sürdürerek gerekli hamleleri yapmakta yavaş kaldı."
"Ancak koruma fonları ve diğer para yöneticileri ham petrol vade ve opsiyonlarındaki net uzun pozisyonlarını altı ay önceki 367 milyon varile kıyasla 2014'ün Haziran sonunda 626 milyon varile yükselterek fiyat yükselişini ivmelendirdi."
Üretim sorunları ve yüksek fiyatlar da ABD kaya petrolü patlamasının son ayağını hazırlayarak arzın aşırı artmasına ve tüketim büyümesinin yavaşlamasına neden oldu."
ABD'de Şubat ayından bu yana yavaşlayan sondaj çalışmalarının yeniden yükselişe geçmesiyle birlikte ABD ham petrol üretiminin günlük 12,2 milyon varillik tarihi rekora ulaşması, Kemp'in uyarısının haklı olabileceğini gösteriyor.
Satın Alma Çılgınlığı Petrolde Mantığa Aykırı
Durham, North Carolina bazlı ICAP'te enerji vade komisyoncusu Scott Shelton, petrol odaklı vadeli emtia piyasası danışmanlarının ya da koruma fonlarının satın alma çılgınlığının özellikle ABD ham petrolü için neden mantıksız olduğuna yönelik bazı nedenler gösterdi:
"WTI'ın ön ucundaki endeks uzunluğunun neredeyse %100 oluşu ve vadeli emtia piyasası danışmanlarının uzun pozisyonlarıyla birlikte artık kısa pozisyonda olmayan bir piyasa görüyorum."
"Piyasanın, sadece WTI alım-satım marjlarında değil, aynı zamanda yalın fiyatta da bir gerilemeye hazır olabileceğine dair bazı işaretler var."
Shelton ekliyor:
"Geçen yıl fiyatların 50 Dolar altına indiği ve 42 Dolar'da duruğu dönem gibi piyasayı 'değer dışına' çıkarabileceği için bunu görmezden gelmek istemiyorum. Ancak tek istisna, yıl sonundaki düşüşün tatil döneminde, yani risk alımının minimum olduğu zamanda meydana gelmiş olması."
Wall Street Alırken Satma Zamanı Mı?
Petroldeki mevcut yükselişin amigoları gibi davranan, Goldman Sachs (NYSE:GS) liderliğindeki Wall Street bankaları piyasayı destekleyebilecek ekonomik koşullar yerine arz sıkışmasına odaklanarak son haftalarda ham petrol için tahmin fiyatlarını yükseltiyordu.
Geçen yıl, Brent 90 Dolar'a yaklaşırken bazı bankalar petrolün 100 Dolar'a ulaşacağını söylemişti. Ancak bir anda, Başkan Donald Trump'ın İran petrolüne yönelik beklenmedik izinleriyle birlikte piyasa yön değiştirdi. WTI dördüncü çeyrekte %40 düşüş yaşayarak 24 Aralık'ta 42,36 Dolar'a kadar geriledi ve yılı 45,10 Dolar'da tamamladı.
IEA'nın pek de iyimser olmayan talep görünümünü şimdilik görmezden gelirsek, RBC Capital Perşembe günü Brent'in yaza kadar 80 Dolar olacağını belirtti ve "2018 dördüncü çeyreğindeki fiyaskonun ardından hala birçok yaralı boğanın bulunduğu" konusunda uyardı.
Ancak Shelton'a göre bankaların dile getirdiği bu iyimserlik genellikle bir satış işareti:
"Banka araştırmacıları kusura bakmasın, ama bir yükseliş için neden olarak gösterilen "sıkışık piyasalar" genelde kısa pozisyon almamak için bir nedenin üzerine atılır. Ben her zaman bunun bir yalın fiyat işleminden çok bir marj/türev işlemi olduğunu düşünüyorum."