Bu makale 24.10.2019 tarihinde İngilizce olarak yayınlanmıştır
OPEC lakırdısı petrol fiyatlarını hala yükseltebilecek yeteneğe sahip – en azından geçici olarak. Reuters OPEC’in Aralık ayındaki bir sonraki toplantısında daha büyük üretim kesintileri uygulamayı düşündüğünü raporladıktan sonra, 22 Ekim sabahı WTI %1,6 ve Brent %1 artış yaşadığında piyasa bunu kanıtladı.
Esas sorular hala bekliyor: OPEC ülkeleri daha derin kesintilere bağlı kalacak mı? Ve OPEC politikası uzun vadede petrol fiyatlarını gerçekten yükseltebilir mi?
Uyum Endişeleri
Uygulama açısından OPEC’in son kaydı hala önemsiz ve kuruluşun bazı üyeleri bu engeli görüyor. Suudi Arabistan’ın daha çok kesinti uygulamaya çalışmadan önce zaten yürürlükte olan üretim kotalarına daha çok bağlılık aradığı söyleniyor. Kardeş OPEC üreticileri Irak ve Nijerya aşırı üretim yapmaya devam ederken Suudi Arabistan’ın mevcut kotaların gerektirdiği miktardan daha çok kesinti yaptığı düşünülürse, bu anlaşılır bir durum.
OPEC Aralık toplantısında genel çapta bir üretim kesintisi üzerine anlaşmayı başarsa bile, OPEC ülkelerinin yalnızca bir kısmının buna uyum göstermesini bekliyoruz ve gerçekten önemli miktarda petrolün piyasadan çekilip çekilmeyeceği doğru bir soru olacaktır. Sonuç olarak, daha çok kesintinin istikrarlı daha yüksek fiyatlara yol açıp açmayacağı belirsiz.
Üstüne üstlük, OPEC üretim genişlemesi değil, ABD üretimi ve ihracat büyümesi küresel petrol talebi büyümesinin tümünü halihazırda karşılıyor. 2020’de talep tahmininin 1 milyon varil altında artması tahmin edilirken, yalnızca OPEC kesintilerinin dayanıklı bir fiyat rallisini sağlaması mümkün değil.
Rusya OPEC+’ın bir parçası olarak taahhüt ettiği kesintilere uyum sağlayamazken, muhakkak ki daha çok kesintiye itimat edemez. Rusya petrol bakanı Alexander Novak Çarşamba günü yaptığı açıklamada, daha çok kesinti uygulamak için OPEC+ grubuna resmi teklifler sunulmadığını söyledi.
Yani, Ne Bekleyebiliriz?
Suudi Arabistan’ın gönülsüzlüğüne ve önerilmiş herhangi bir kesintinin etkisizliği olasılığını düşününce, OPEC’in daha çok üretim kesintisi yapmasına yatırımcıların şüpheyle yaklaşmaları akılcı olabilir. Ancak 5 Aralık toplantısı yaklaştığından piyasa izleyicileri üretim kesintilerine dair devam eden tartışmalar beklemeli ve bu lakırdı fiyatlar üzerinde hala kısa süreli olumlu etkilere sahip olacak.
Suudi Arabistan’ın, ulusal petrol şirketi Suudi Aramco’nun ilk halka arzı öncesinde petrol fiyatlarını yükseltmek ve Aramco’nun değerini artırmak için üretim kesintileri isteyeceğine dair yaygın bir inanış var. Bu yanlış bir kanı. Suudi Arabistan petrol bakanının bilhassa halka arz için fiyatları yükseltme çabasına girdiğine dair bir kanıt yok ve bunu şimdiye kadar yapmış olurdu bile. Dahası, ilk halka arz sonrasında ülke Aramco hisse fiyatını yükseltmek isterse, petrol fiyatını artırma konusunda güvenilir olmayan üretim kesintilerindense yüksek gelir ve kâr göstermek için aşırı üretim yapmanın peşine düşmesi daha olası.