Bu makale 07.05.2020 tarihinde İngilizce olarak yayınlanmıştır.
Geçtiğimiz hafta petrol piyasaları, arz düşerken talep rakamlarının yükselebileceğine dair işaretler de dahil olmak üzere ufak olumlu gelişmeler yaşadı. Ancak bu gelişmeler, negatif olanlarla sınırlandı.
Aynı zamanda son çeyrek döneme ait kazançlarını raporlamış olan kamu petrol şirketleri, bu fiyat çöküşünün devasa boyutunu gösteren ilk nüveleri sundu. Aşağıda talep, arz ve petrol hisselerinin bulunduğu konuma ilişkin gerçekçi bir bakış yer alıyor:
1. Talep
Petrol fiyatları bu hafta ralli yaşadı, Brent nihayet 30 doları geçti.
Bu fiyat hareketliliği, Avrupa, ABD ve diğer bazı bölgelerin ekonomik faaliyet ile hareket üzerindeki bazı kısıtlamaları esnetmeye başladığı gerçeği ile gerçekleşmiş görünüyor. Yatırımcılar bu belirsiz yeniden açılmaları, ekonomik toparlanmaya ve daha yüksek petrol talebine doğru bir adım olarak görüyor. Ancak veriler desteklemediği sürece bu net değil.
ABD’de benzin stokları geçen hafta gerileyerek benzin talebinde bir artışa işaret etti ve petrol rafinerileri, kullanım katsayılarını %70’e çıkardı ancak bunlar sadece iki gösterge. Küresel petrol rafinerileri üretimi %30 düşürdü, yani ABD’de haftalık bazda görülen ufak bir artış önemli olmayabilir – özellikle petrol stoklarındaki artış devam ederken.
İşyerleri yeniden açılsa bile benzin kullanımı geçen yılın aynı dönemine göre daha düşük olacak. Çünkü pek çok insan, gereksiz seyahatlerden kaçınmaya devam edecek, daha az para harcayacak ve zorluk içindeki bir ekonomi, daha az mal ve çalışan taşındığını görecek.
2. Arz
Petrol fiyatlarındaki artışı destekleyen diğer faktör, devam eden arz daralması.
Geçen haftaki makalede, petrol üreticilerinin arzı dizginlemek için attığı çeşitli adımlara değinmiştim ancak durum hızla değişiyor. Rusya, söz vermiş olsa bile üretimi azaltma konusunda her zaman geriden gelir. Mayıs ve Haziran aylarında yapma sözü verdiği yeni kesintilere uyum sağlayabileceğine ilişkin ciddi şüpheler vardı. Bununla birlikte Reuters verilerine göre Rusya petrol üretimi, Mayıs ayının ilk beş gününde günlük 8,75 milyon varile düşerek (bu rakamlar kondensat üretimini içermiyor) Rusya’nın üretimini günlük 9,5 milyona çıkardı.
ABD üretimi düşmeye devam ediyor ancak ne kadar düşeceği belirsiz. Enerji Bilgilendirme Dairesi’ne (EIA) göre ABD üretimi geçen hafta günlük 200.000 varil daha düşüşle 11,9 milyon varile geriledi. Texas Demiryolu Komisyonu (TRC) eyaletteki petrol üretimini regüle etmeme kararı alsa da kuruluş, talepteki çöküş başladığından beri sadece Texas üretiminin 1 milyon varil düşüş yaşamış olduğunu tahmin ediyor. (Karara ilişkin daha fazlası için TRC üyesi Christi Craddick ile olan röportajı dinleyin.)
Üretimdeki düşüş, petrol fiyatları için iyiye işaret ancak yatırımcılar arz daralmasına ilişkin henüz çok heyecanlanmamalı. Irak günlük 1 milyon varil kesinti taahhüt etti ancak henüz müşterilere arz kesintisi bilgisi geçilmedi ve kesintilerin ülke içinde faaliyet gösteren şirketler (BP (NYSE:BP), Exxon (NYSE:XOM), ENI (NYSE:E) ve Lukoil (OTC:LUKOY) gibi) arasında nasıl dağıtılacağına karar verilmiş değil. Irak’ın en büyük sahalarında faaliyet gösteren petrol şirketleri ile görüşmeler devam ediyor ancak üretimde düşüş görülmüyor.
Kayaç petrolde öne çıkan iki şirket Diamondback (NASDAQ:FANG) ve Parsley Energy (NYSE:PE), petrol fiyatları (WTI) 30 doları aştığı takdirde kapatılmış kuyuları yeniden açıp hatta yeni kuyular kırarak üretimi tekrar artırmaya başlayacağını ima etti.
3. Petrol Hisseleri
Geçtiğimiz iki hafta boyunca pek çok petrol şirketi, 2020 yılının ilk çeyrek kazançlarını raporladı. Bu çeyrek dönemin 13 haftasından sadece son 3,5 haftası, aşırı düşük petrol fiyatlarını yaşadı.
Bununla birlikte raporlama yapan şirketlerin önemli bir bölümü, genelde sadece kâr görülen bir sanayide majör kayıplar raporladı. Örneğin Exxon 610 milyon, BP 628 milyon, Occidental (NYSE:OXY) 2,2 milyar ve Marathon Petroleum (NYSE:MPC) 9,9 milyar dolar kayıp bildirdi. İlk çeyrekte görülen bu ölçekte kayıplar, takip eden çeyrek dönemlerde kazançlardaki düşüşü telafi etmeye çalışmak adına petrol şirketlerinin, faaliyet giderlerinde ve yatırım harcamalarında daha büyük kesintiler dahi yapabileceğini gösteriyor.
Örneğin Occidental, Mart ayında iki kez kesinti yaptıktan sonra faaliyet ve sermaye harcamalarında ek kesintiler yaptığını duyurdu. Şirket şimdi planlanmış harcamasını, 2020 yılında harcamayı düşündüğü önceki tahminine kıyasla %50 düşürdü. Daha derin bir azaltım, gelecekteki petrol kaynaklarının daha az gelişmesi ve uzun vadede bu şirketlerden daha az tedarik anlamına gelecek.