Dün İstanbul’da gerçekleşen Rusya-Ukrayna müzakerelerinin yapıcı geçtiğine ilişkin söylemlerin yanı sıra özellikle de Rusya’nın Kiev yakınlarındaki askeri operasyonları azaltacağını belirtmesiyle, piyasaların müzakerelerden bugüne kadar ilk anlamlı ilerlemenin kaydedildiğini düşünmesiyle altın, petrol ve dolar gibi güvenli limanlarda gerileme yaşanırken euro, ruble ve başta Avrupa endeksleri olmak üzere borsalarda da yükseliş vardı. Fakat sonrasında Rusya’nın Kiev ve Çernihiv çevresinde gerilimi düşürmenin ateşkes anlamına gelmediğini söylemesi ve ABD’nin de Rus birliklerinin geri çekilmek yerine başka bir yerde konumlanıp yeniden saldırıya geçebileceğini belirtmesi ile güvenli limanlarda bir miktar toparlanma yarattı, endeksler de kazançlarının bir kısmını geri verdi.
Şimdi dünden bu yana bazı varlıklarda yaşanan fiyatlamalara yakından bir bakalım;
Dünkü müzakereler sonucunda ilk dikkat çeken fiyatlamalardan biri de rublenin dolar karşısındaki değeri oldu. Rusya-Ukrayna görüşmelerinin Türkiye’de yapılacağı haberiyle birlikte rublenin dolar karşısında %7’ye varan değer kazanımını ardından dünkü müzakereler sonrası gelen haberlerle birlikte ruble dünde %5’lik bir kazançla günü kapadı ve bugünde 83,3’ten işlem görüyor. Yani ruble savaş öncesi değerine oldukça yaklaşmış görünüyor. Hatırlayacak olursak geçen hafta Putin’in düşman ülkelere bundan böyle doğalgaz satışını ruble ile yapılacağını açıklamasıyla ruble değer kazanımını hızlandırmıştı. Hiç kuşkusuz Rusya Merkez Bankasının savaşın başlangıcında faizleri önden yüklemeli olarak %9,5’ten %20’ye çıkarmasının da bu başarıda büyük etkisi olduğu kesin. Bu da bize bir kez daha şunu çok net gösteriyor ki, uygulanan para politikalarının ne zaman uygulandığı da elde edilen sonuçlar açısından bir hayli önemli.
Uygulanmakta geç kalınmış bir para politikası beklenen etkiyi yaratamayabilir. Demek istiyorum ki Rusya bu faiz artışını şimdi yapsaydı rublede aynı değer kazanımını görmek mümkün olmayabilirdi.
Petrol fiyatlarında da müzakere öncesinde hafta başında belirginleşen bir düşüş ivmesi vardı. Bu düşüşün temelde 3 nedeni olduğunu söyleyebiliriz. İlki artan covid-19 vakaları nedeniyle Çin’in büyük şehirlerinden biri olan Şanghay’ın iki aşamalı olarak 10 günlük karantinaya alınması haberiydi. Çin dünyanın en büyük petrol ithalatçılarından biri olduğundan artan karantinalarla Çin’de petrol talebinin azalacağı beklentisi petrol fiyatlarını düşürdü. Öte yandan hafta başında Rusya-Ukrayna arasında yapılacak olan müzakere haberleri de petrol fiyatlarını gerileten önemli bir gelişme oldu. Bunun yanında son dönemde petrol fiyatlarının yükselmesiyle gerçekleşmeye başlayan talep yıkımı da ufaktan da olsa petrol fiyatlarını aşağı yönlü baskılayan bir unsur olmaya başladı. Hatta artan fiyatlar nedeniyle yılın ikinci yarısında artacak olan talep yıkımının petrol fiyatlarını aşağı yönlü baskılayacağı da bekleniyor.
Dünkü müzakere haberi ile birlikte Brent petrol 104,8 dolara kadar geriledi. Bugün de olumlu havanın bir miktar dağılması ile %0,48’lik bir artış söz konusu. Yukarıda anlattığım etkenlere rağmen petrol fiyatlarında bir düşüş ivmesi göremiyoruz. Çünkü savaş hala masada ve jeopolitik risk fiyatlaması devam ediyor. Öte yandan Çin’de vaka sayıları artıyor olmasına rağmen genele yayılan bir durum söz konusu henüz değil. Bir diğer konu da başta ABD olmak üzere bazı ülkeler tarafından piyasaya sunulan stratejik petrol rezervlerinin de şimdilik çok kısıtlı olması. Yine OPEC’den ek bir üretim artışı da beklenmiyor. Fed faiz artırdığında güçlenecek dolar petrol için bir olumsuzluk olmasına rağmen ekonomik büyümelerin devam edeceği ve petrol talebinin güçlü kalmayı sürdüreceği düşünülüyor. Tüm bu nedenleri üst üste koyduğunuzda petrol fiyatlarında düşme için ufukta şimdilik çok güçlü bir neden görünmüyor. Hatta bir beklentiye göre savaşın bugün sona erdiğini varsaydığımızda petrol fiyatlarında bir geri çekilme olsa bile yeni dengelenme noktasının 100 doların altında olması çok olası görünmüyor. Kısa vadede Brent petrolde 110 altında kalınmadıkça yön yukarı.
Ham petrolde de dünkü 98,4’e kadar yaşanan gerilemenin ardından bugün %3’e varan bir yükseliş görüyoruz. 103 dolar üstü yükseliş bölgesi olarak takip edilebilir. Kısa vadede yön yukarı olmaya devam ediyor.
Dünkü müzakere haberleri ons altın fiyatlarında1888’e kadar geri çekilme olsa da müzakereler konusunda olumlu havanın dağılması ile bugün 1931 dolara kadar bir sıçrama oldu. Altın fiyatlarında yatırımcıların ağırlıklı fiyatlama unsurunun şu an için savaşa ve enflasyona rağmen Fed’den gelecek sıkılaşma adımları olduğu anlaşılıyor. Çünkü dün gelişen olumlu hava ile fiyatın 1880 bölgesine kadar inmesi şahin Fed adımları ile birlikte geri çekilmenin güçlü olabileceğinin de bir işareti olarak yorumlanabilir. Bu Cuma ABD’den gelecek tarım dışı istihdam altın fiyatlarında volatiliteyi artırabilir. Güçlü gelen tarım dışı istihdam verileri önemli bir geri çekilme de yaratabilir. Geri çekilmeler 1870 altına inmediği sürece kısa vadede görünüm olumlu. 1870 altına inen bir geri çekilme fiyatları çok hızlı 1800’e çekip görünümü olumsuza çevirebilir. Kısa vadede altında 1976 üstü fiyatlamalar görmediğimiz sürece gerçek bir yükselişten bahsetmek mümkün görünmüyor. Tabii şunu da belirtmeden geçmek istemem, her ne kadar şimdilik “şahin Fed” fiyatlamada ön sırada olmasına rağmen yüksek enflasyon ve savaş ile ilgili gelecek olumlu ve olumsuz haber akışları da altın fiyatları üzerinde etkili olmaya devam edecektir.
