MOODY’S ve Türkiye'nin Kredi Notu (Baa3)

Sevgili Okurlar;

Kredi Derecelendirme kuruluş MOODY’S Türkiye’nin ülke notunu 16 Mayıs 2013 tarihinde 1 basamak yükselterek “Ba1 Durağan’dan”, “Baa3 Durağan’a” çevirmiştir.

Soralım.

Sıfırcı hoca yoksa kendini mi kurtarmaktadır ?

01 Nisan 2013 tarihinde bu satırlarda Kredi Derecelendirme kuruluşu Standard & Poors’un Türkiye’nin notunu arttırmasını değerlendirmiş ve görüşlerimizi aktarmış, S&P nin derece ve skalalarını sizlerle paylaşmıştık.

27 Mart tarihinde S&P Not arttırdı.

50 gün geçti.

16 Mayısta Moody’s not arttırıyor.

Türkiye değerlendirmesine geçmeden önce Moodys’in not derecelendirme skalasını iyi anlamamız gerekmektedir. MOODYS derecelendirme skalası su şekildedir.

MOODY’s Derecesi Anlamı ve Yatırım Yapılabilirlik

Aaa En Yüksek Not Yatırım Yapılabilir
Aa1 Yüksek Dereceli Not Yatırım Yapılabilir
Aa2 Yüksek Dereceli Not Yatırım Yapılabilir
Aa3 Yüksek Dereceli Not Yatırım Yapılabilir
A1 Üst ve Orta Dereceli Not Yatırım Yapılabilir
A2 Üst ve Orta Dereceli Not Yatırım Yapılabilir
A3 Üst ve Orta Dereceli Not Yatırım Yapılabilir
Baa1 Alt ve Orta Dereceli Not Yatırım Yapılabilir
Baa2 Alt ve Orta Dereceli Not Yatırım Yapılabilir
Baa3 Alt ve Orta Dereceli Not Yatırım Yapılabilir
Ba1 Alt Dereceli Not Yatırım Yapılamaz, Spekülatif
Ba2 Alt Dereceli Not Yatırım Yapılamaz, Spekülatif
Ba3 Alt Dereceli Not Yatırım Yapılamaz, Ciddi Spekülatif
B1 Düşük Not Yatırım Yapılamaz, Ciddi Spekülatif
B2 Düşük Not Yatırım Yapılamaz, Ciddi Spekülatif
B3 Düşük Not Yatırım Yapılamaz, Ciddi Spekülatif

Dikkat ediniz; Türkiye’nin notu yatırım yapılamaz ülke seviyesinin (Ba1) bir üstündeki not olan (Baa3) seviyesine gelmiş durumdadır.

Peki, Türkiye’nin MOODY'S not geçmişi nedir ? Türkiye’nin yıllar itibari ile notlar aşağıdaki şekilde gerçekleşmiş.

5 Mayıs 1992 : Baa3
13 Ocak 1994 : Ba1
2 Haziran 1994 : Ba3
13 Mart 1997 : B1
21 Aralık 2000 : B1
14 Aralık 2005 : Ba3
8 Ocak 2010 : Ba2
20 Haziran 2012 : Ba1
16 Mayıs 2013 : Baa3

Dikkat Ediniz; İlk ve son nota bakınız. 1992 den sonra yine ilk yatırım yapılabilir ülke seviyesini aldığımız tarih 2013.

Yani 21 yıl sonra. Uzun bir sure.

Peki, neye göre not veriliyor. Bunları daha önce yazmıştık ancak yine hatırlatalım.

Notlar; fon arz edenlerin ihraç ettikleri borç niteliğindeki menkul kıymetlerin anapara ve faizini vadesinde, eksiksiz geri ödeme yeterliliğine ne ölçüde sahip olduklarını tespit etmek amacı ile verilmektedir.

Yani ülke dışarıya olan borçlarını;

• Ödeyebilecek durumda mı?
• Ekonomide bir kırılganlık olduğu zaman borç ödeme kapasitesi düşer mi?
• Yabancı yatırım yaparsa parası riske girer mi?
• Çevresindeki siyasal faktörler ülkeyi riske sokar mı?
• Spekülatif amaçlı bir tarzda mı ekonomi yönetiliyor ?

vs. gibi etkenler ve daha birçok başka risk düzeyi ölçülerek not derecelendirme belirleniyor.

MOODY’S in not artırımı açıklamasını detaylandırmış.

Yerimiz dar olduğundan tüm açıklamayı bu köşeye sığdıramayacağım. Ancak uzun olan açıklamanın ana başlıkları ve önemli gördüğüm hususları aşağıdaki şekilde sıralamaya çalıştım.

MOODYS’in not artırımının gerekçeleri ve satırbaşları şöyle :

i. Yakın zamanda ve gelecekte beklenen ekonomik ve kamusal reformlar önemlidir.
ii. Yapısal ve kurumsal reformların gerçekleşmesi uluslararası sermaye akımlarından kaynaklanabilecek kırılganlıkları önleyecek gözükmektedir.
iii. 2009 yılından itibaren borç oranı % 10 düşmüştür.
iv. Borç rakamı GSYH’nin % 36 sına gerilemiştir.
v. Borç stokunun vadesi uzamış ve 4.6 yıla çıkmıştır.
vi. Faiz artırımlarına karsı kırılganlık azalmıştır.
vii. Tasarruf açığını azaltmada adına emeklilik fonu reformları yapmıştır. Ilık 4 ayda emeklilik fonuna katilim oranı % 13.5 artış olmuştur.
viii. Enerji ithalatı hala bütçe açığı için önemli bir sorundur. Hükümetin enerji politikasına dayalı yürütmeye çalıştığı reform izlenmektedir.
ix. Enerji ithalatı olmadan ödemeler dengesi değerlendirildiğinde bütçe fazla vermektedir.
x. Türkiye için riskler politik risk ve Kürt sorunu olarak durmaktadır. Ve Türkiye’nin bu politikalarda yürüttüğü siyaset yakinen takip edilmektedir.

Metnin tamamını merak edenler MOODYS’in sitesini ve Türkiye ile ilgili raporunu detaylı okuyabilirler. Kısaca MOODY’S in açıklamaları bunlar.

İlginç bir soru sorarak yazımızı sonlandıralım. Not artışının zamanlaması, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın ABD gezisi ile ayni güne denk gelmesi sadece bir tesadüf ile açıklanabilir mi?

Değerlendirmeyi ve yorumu değerli okuyucularımıza bırakıyorum.

Çağlayan ATEŞ