30.07.2019 Alan Yatırım - Global Analiz
ABD ekonomisinden gelen makroekonomik veriler momentum kaybının sürdüğüne işaret ederken, ABD-Çin ticaret savaşı, Brexit ve biriken jeopolitik riskler piyasalar açısından aşağı yönlü canlılığını sürdürmeye devam ediyor. Haziran ayı toplantısı tutanaklarında da FED üyelerinin çoğunluğunun bu konuda hemfikir olduğu, yakın zamanlı faiz indirimlerinin oluşabilecek şokları yumuşatabileceğine dikkat çekilmişti. Çoğu FED üyesi faiz indirimi zemininin güçlendiğine işaret etmişti. Enflasyona yönelik endişeler de tutanaklarda geniş bir yer kapladı.
FED; para politikası stratejisini belirlerken çekirdek enflasyon, tarım dışı istihdam ve büyüme verilerini takip ediyor. 2012 yılından beri %2 enflasyonu sağlıklı büyüme ve güçlü istihdamın göstergesi olarak görüyor. Haziran ayında 224 bin ile beklentilerin üstünde gerçekleşen tarım dışı istihdam verisinden sonra gözler bir sonraki hafta açıklanacak olan enflasyon verisine çevrilmişti. Tüketici fiyatları Haziran ayında bir önceki aya göre %0,1 oranında artış gösterirken, yıllık enflasyon %1,6 seviyesinde gerçekleşti. Gıda ve enerji fiyatlarının dâhil edilmediği çekirdek enflasyon verisindeki yıllık artış ise %2,1 oldu. ABD ekonomisinden gelen karışık makro ekonomik veriler de Temmuz ayı faiz indirimi beklentilerinin sıklıkla değişmesine neden oldu.
31 Temmuz’da faiz kararını kamuoyuna açıklayacak olan Açık Piyasa Komitesi’nin(FOMC) ekonomideki gelişmeleri ve riskleri yakından takip ediyor. Komite faiz kararını alırken enflasyon, tarım dışı istihdam, büyüme, PCE ve PMI verilerini dikkate alıyor. Amerikan iş piyasası güçlü görünümünü korumaya devam etse de önceki toplantılarda da belirtildiği üzere enflasyon %2 seviyesinin altında kalmaya devam ediyor. Cuma günü açıklanan ABD ikinci çeyrek GSYH büyüme oranı ise %2,1 ile beklentilerin üzerinde gelmişti.
Makroekonomik Görünümdeki Pozitif Seyir Faiz İndirimini Gerektiriyor mu?
FED yarınki toplantısında faiz kararını alırken belli başlı bazı parametreleri göz önünde bulunduracak. ABD kanadındaki makroekonomik veriler iyi gözükse de bazı verilerin FED politika yapıcı projeksiyonlarının gerisinde kalması dikkat çekiyor. FED’in Haziran ayı toplantısına katılan 17 yetkilinin 7’si faizlerin yıl sonuna kadar 50 baz puan düşürülmesi gerektiğini düşünüyor. Yavaşlayan küresel büyüme, ABD-Çin ticaret gerginliği ve makroekonomik gelişmeler FED’in faiz kararında ve toplantı karar metninin satır aralarında belirleyici olacak. Toplantı karar metni ve sonrasında ise Powell’ın yapacağı basın toplantısı piyasalarda merakla takip edilecek. 25 baz puanlık faiz indirimi halihazırda fiyatlara yansımışken, bu aşamadan sonra FED’in vereceği güvercin mesajlar varlık fiyatlamalarına olumlu yansımaları olması beklenebilir. Makroekonomik verilerdeki yavaşlama eğilimi ve ABD-Çin arasındaki ticaret savaşının yarattığı belirsizliğin baskıladığı küresel büyüme, FED’in faiz indirimine gitmesi konusunda önünü açan nedenler arasında yer alıyor. Şayet, eski FED başkanı Janet Yellen da verdiği son demeçte yavaşlayan küresel büyüme ve düşük enflasyonu işaret ederek 25 baz puan indirimden yana olduğunu açıklamıştı. Bir diğer eski FED başkanı Alan Greenspan ise FED’in sigorta amaçlı olarak faiz indirimine gitmesine destek verdiğini söylemişti. Piyasanın %85’i Temmuz ayında FED’den 25 baz puanlık bir faiz indirimi beklerken, %15’i ise 50 baz puan faiz indirimi öngörüyor.
FED’in faiz kararı öncesinde jeopolitik riskler ve artan ticaret gerilimi gündemdeki yerini korumaya devam ediyor. G20 zirvesi sonrası oluşan pozitif havanın yerini karamsarlığa bıraktığını söylemek mümkün. Trump son yaptığı açıklamalarda Avrupa ve Çin’ in faizleri daha fazla indirerek sisteme daha fazla para pompalayacaklarını, FED’in ise faiz konusunda kararsız kalmasının ABD’ye rekabet konusunda dezavantaj sağladığını öne sürmüştü. Trump, FED’in faizler konusunda kararsız kalmasını sıklıkla eleştiriyor. Bu açıdan bakıldığında ABD ile Çin arasındaki tansiyonun yüksek seyretmesi global bazdaki belirsizlikleri canlı tutmaya devam ediyor. Özellikle Beyaz Saray’dan gelen faiz eleştirileri piyasaları faiz indiriminin yakın olduğu konusunda bir algı yaratsa da merkez bankacılığı meritokrasisi politik baskıdan ziyade ekonomik verileri ve gelişmeleri takip ediyor. Makroekonomik görünüme baktığımızda da istihdam verisi yavaşlama eğilimindeyken işsizlik oranı tarihin en düşük seviyelerinde bulunuyor. Yıllık bazda büyüme oranının trendi yönünü aşağı çevirirken, tüketici enflasyonu FED’in rehber kabul ettiği %2 seviyesinin altında seyrediyor. FED’in ekonomiye ait değişkenlerin doğruluğundan emin olması ve faiz konusunda kararlı bir adım atması gerekiyor. Eğer ekonomideki yavaşlama eğilimi geçici etkilerden kaynaklanıyorsa tekrardan faizleri arttırmak için geç olabilir. 2015 yılının Aralık ayında 10 yıl aradan sonra ilk kez faiz artırımına giden FED, normalleşme döneminde toplamda 9 kere faiz arttırmıştı. Parasal sıkılaşma sürecinde faiz artırımlarının 4’ ünü ise 2018 yılı içerisinde gerçekleştirmişti. Makroekonomik veriler çerçevesinden bakıldığında FED’in faiz indirimi için önünde açık bir alan bulunuyor.
Piyasa FED’in faiz indirimini fiyatlamaya devam ederken, toplantı sonrası yapılacak güvercin açıklamalar piyasa fiyatlamalarında pozitif anlamda etkili olabilir. Kurum olarak FED’in Temmuz ayı toplantısında politika faizinde 25 baz puan indirime gitmesini, toplantı karar metninde ise Eylül ayını işaret eden güvercin mesajlar vermesini bekliyoruz.