Borsada hep duyarız X Finansal Kiralama bir haftada yüzde seksen arttı yada Y Spor üç ayda sekiz katına çıkmış gibi. O zaman bu tür ufak şirketlerden ciddi anlamda çok para kazanma imkanı vardır. Şimdi kazın ayağının böyle olup olmadığını değişik açılardan inceleyeceğim.
1)Borsa Çıkarken
Borsa çıkarken küçük hisseler nedense artmaz. X yatırım ortaklığı temel analize göre çok ucuzdur teknik analize göre flama formasyonu yapmıştır. Uçacaktır kaçacaktır. Endeks yüzde 100 artsada küçük yatırım ortaklığınız çakılmış kalmıştır. Bunun sebebine gelince aslında şudur. Genelde endeksler artarken herkesin alıp satabileceği derinliği olan büyük kağıtlarda spekülatörler işlem yaparlar. Ufak kağıtları ise dalgalı ve zor zamanlara ayırırlar ve hatta bazen hissenin önüne artmaması için set bile çekerler. O zaman yükseliş piyasasında herkes parasını katlarken küçük kağıtlarda yerinde saymanın ne kadar moral bozucu olduğunu tekrar etmeme gerek yok.
2)Borsa Düşerken
Borsa çıkarken satmadığınız yatırım ortaklığınız düşerken ya düşenin önde gidenidir yada siz piyasadaki düşüşten kıllanıp elinizdeki hisseleri vermişsinizdir. Endeksler düşerken sattığınız yatırım ortaklığının tavan tavan gittiğini görürsünüz. İşte spekülatörler böyle para kazanır. Sizin endeks düşerkenki korkunuzdan faydalanır ve belki de aylarca yıllarca sabredip tuttuğunuz ufak hisseleri elinizden kapıverir.
3)Keriz Silkelemesi
Küçük hisseniz yukarı doğru hareketlenmeye başladı ve yüzde 30 bir anda kazandınız. Ertesi gün ise hisseyi tabana kadar verdiler ve o sırada ürküp sattınız. Bir ay sonra hissenin 2-3 katına gittiğiniz gördünüz. İşte bu duruma kısaca keriz silkelemesi denir. Silkeleyen kişinin de bazen mal kaptırdığı yada keriz duruma düştüğü olur ama hissede kontrolü olmayan küçük yatırımcı genelde keriz silkelenmesine uğrar. Keriz silkelenmesi spekülatörlerin artan hisse maliyetlerini biraz düşürmek biraz da yatırımcının elinden malı ucuza kapmak için yaptıkları adrenalin kokan hareketlerdir.
4)Temel Analiz Oranlarına Ne oldu
Küçük şirketlerde genelde temel analiz oranları çalışmaz. FK oranı 1 olan bir şirket siz aldıktan sonra yıllarca aynı FK'da kalabilir. Sağdan soldan biraz temel analiz öğrenen bir yatırımcı ne yazık ki FK'sı en düşük şirkete yönelir. Bazen orta ve büyük ölçekli şirketlerde kazandıran bir strateji olsa da küçük şirketlerde para kazandırması zordur. Bunun bir kaç sebebi vardır. Birincisi genelde ufak şirket patronları itibara çok önem vermez ve yatırımcıyı yolunacak kaz gibi görürler. Onun dışında firma ile ilgili yalan doğru o kadar haber çıkar ki temel analiz filan hikaye olur. 30 senedir alınıp satılan ama herhangi bir hesapta gözükmeyen arsalardan mı beyaz cüppeli arap ortaklardan mı bahsedelim. Neticede zor bir şey hamudu ile götürmek isteyen birileri varken kazanmak...
5)Siyasi İklim
Ufak şirketler siyasi iklimlerde genelde güçsüzdürler. Mecliste adamları yoktur yada kanunlardan önceden haber alamazlar. Bir iktidar değişir Ümit vaad eden ufak grup bir anda yerle bir olur.
6)Yüklü Pozisyon
Ufak şirkette yüklü pozisyon mu aldınız. Yedirmezler... Bir ara bir amcanın Menderes Tekstilde 1 trilyon parası olduğu ve endeks 5 katına çıkmasına rağmen 200 milyarla küfrede küfrede satıp çıktığı konuşulmuştur. Kolay mı öyle insanlar ev alacak Ferrari yenileyecek...
Küçük Şirketlerde İşlem Yapmanın Getirileri
Getirisi yok mudur vardır elbet? Ancak çok iyi seans izleyen ve gerekirse zarar kesmeyi bilen yatırımcılar para kazanabilir. Ancak para belli bir oranın üzerine çıktı mı yada yatırım çevresinde sağlam duyumlarınız yoksa basıp gidin. Para harcamanın borsa dışında yolları da var beş yıldızlı otelde tatile çıkın vs vs...