Katar ve olası diğer swap anlaşmaları üzerine...

Swap anlaşması son dönemde en çok gündeme gelen ekonomi terimleri arasında yer alıyor. Geçen hafta TCMB’nin, Katar Merkez Bankası ile olan 5 milyar dolar karşılığındaki swap anlaşmasını 10 milyar dolar genişleterek 15 milyar dolar karşılığına yükseltmesi ile birlikte artık sorunların bittiği gibi umutlu (!) haberler yapıldı.

Öncelikle Türkiye ve Katar arasındaki swap anlaşmasının bir dolar swapı olmadığını belirteyim. Yapılan anlaşma yerel paralar üzerinden bir anlaşma. Türkiye Katar’a TL verecek ve karşılığında teminat olarak Katar Riyali alacak.

Burada amaç Merkez Bankası rezervlerini artırmak.
Anlaşma ile birlikte rezervler 10 milyar dolar artmış olacak. Ancak bu rakam Türkiye’nin borçlarını ödemek için ihtiyaç duyduğu döviz ihtiyacının çok çok altında bir rakam olduğunu da unutmamak gerek. Ayrıca anlaşmanın koşullarına ve piyasa şartlarına göre swap yükümlülüğü kapatılırken belli bir faiz ödemesi de söz konusu olacak.


Normalde, Türkiye ihtiyaç duyduğu dolara ulaşmak için Katar Riyali’ni gidip Londra’da dolara çevirmesi gerekiyor. Ancak hem Katar Riyali’nin konvertibilitesi olmaması hem de böyle bir durumda Katar Riyali’nin değeri düşeceğinden (tersi TL’nin değeri) Katar hükümeti böyle bir durumun ortaya çıkmasını istemez.

Katar swap anlaşması yangını söndürmeye yetmez.
TCMB’nin acilen Çin hariç, G7 ülkelerinden birinin merkez bankası ile swap anlaşması yapması gerek. Dünkü Japonya başbakanı Abe’nin, "Ekonomik aktiviteyi canlandırmak için yardım yapmak isteriz" açıklaması önemli. BOJ’un FED ile direkt swap hattı olması itibariyle de dolar swapı konusunda dağıtıcı rol üstlenebilir. Hatta BOJ ile yapılacak anlaşma direkt dolar swapı olmasa bile, Japon Yeni’nin konvertibilitesi olan bir para olmasından dolayı TCMB’nin kısa vadeli likiditeye erişim ihtiyacını sağlayabilir.

Unutulmaması gereken nokta ise swapın geçici ve belli bir vadede gerçekleştirilen bir işlem olması ve vade sonunda teminat olarak alınan dövizin geri ödenmesi. Yani vade sonunda ilk swap işleminin tersinin yapılması gerekmektedir.

Bu nedenle asıl sağlanması gereken, bir an evvel istikrar ortamının sağlanması ve ülkeye doğal yollardan döviz girişinin sağlanması olacaktır.

Sahi ”Katar bize +10 milyar dolar verecek, karşılığında +100 milyar Türk lirası alacak.
Katar bu parayı nerede kullanacak?

Hepinize hayırlı bayramlar.