Küresel Likitide Sarhoşluğu Riske Aldırmıyor

Lehman’ın iflası ile günyüzüne çıkan küresel ekonomik krizin etkileri, üzerinden 6 yıl geçmesine rağmen hala devam ediyor. Merkez Bankalarının uyguladığı ultra gevşek para politikaları nedeniyle yaratılan bol ve ucuz likitide, özellikle gelişmekte olan piyasalarda morfin etkisi yaratmakta, gerçek olmayan olumlu bir hava yaratmaya devam etmektedir.

FED’in Mayıs 2013 tarihi itibariyle dile getirmeye başladığı gevşek para politikasında sona gelindiğine dair söylemleri bile Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeleri ciddi boyutta etkilemeye yetti. Türkiye ekonomisi, kronik yapısal sorunları ve dışa bağımlı yapısı nedeniyle sıcak para hareketlerine karşı oldukça savunmasız durumda.
Yıllardır uygulanan bol ve ucuz likitideye rağmen küresel ekonomilerdeki toparlanma istenen düzeye erişemiyor. Büyüme ve istihdam verileri hedeflenen düzeylerin hala altında. Yaratılan likitide ortamı enflasyon yaratmadığı müddetçe gelişmekte olan piyasalardaki sanal bahar havası devam edecektir. Öyle ki finansal piyasalar, bu bahar havasının sona ermemesi için dua ediyor durumda. Çünkü aksi durumda likitide muslukları daralacaktır.

Bol ve ucuz likidite ortamının uzunca bir süre daha devam edeceğine dair taahhütler, finansal piyasalardaki risk algısının alışılmışın dışında hareket etmesine neden oluyor.

Finansal piyasaların son dönemdeki seyrini reel değişkenlerle açıklamanın oldukça zor olduğu bir dönemde geçiyoruz. Ekonomik, siyasi ve jeopolitik risklerde yaşanan olumsuz gelişmelerin risk algısına etkisi oldukça düşük.

Ortadoğu oldukça karışık durumda. Suriye’de gerginlik hat safhada. Irak, terör örgütlerinin oyun sahası olmuş durumda üçe bölünmek üzere. İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları herkesin malumu. Ukrayna-Rusya gerginiği yeni bir soğuk savaşın çatışma ortamını hazırlamakta. Geçtiğimiz günlerde Arjantin’de yine krizin eşiğinden dönüldü. Özetle son dönemdeki tüm riskler tavan yapmış durumda.

Küresel likitide sarhoşluğu nedeniyle risk iştahı oldukça yükselmiş durumda. Var olan risklerin tamamı gözardı ediliyor.

Özellikle, FED ve ECB tarafından son dönemde gelen, gevşek para politikasının devamına ilişkin söylemler bu durumda oldukça etkili. Ucuz maliyetli bol para daha fazla getiri elde edebilmek adına görece daha riskli gelişmekte olan ülkere yöneliyor.

Küresel piyasalarda hemen hemen tüm endeksler aynı paralelde bir eğilim göstermekte ve yeni zirveleri zorlamaya devam etmekte. Birçok risk göstergesi, tarihin en düşük risk seviyelerine işaret ediyor. Likitide koşullarındaki iyimser piyasa koşulları bir süre daha korunabilir. Ancak bu tablonun kalıcı olmasını beklemek yanlış olacaktır. Avrupa tarafında mevcut sorunlar hala devam ediyor ve daha bir süre daha devam edecek gibi. Ancak, Amerika tarafında ekonomik göstergelerde bir takım iyileşmeler sözkonusu. Henüz istenen koşullarda olmasa da mevcut para politikası duruşundan çıkış yönünde gelecek bir sinyal fazla uzakta değil. O güne yaklaştıkça mevcut risk algısı da normale dönecektir. İhtiyatlı olmakta fayda var.