Sözde “tarihi” OPEC+ üretim kesintisi anlaşmasından bu yana neredeyse yedi hafta geçti ve OPEC+ 9-10 Haziran’da bir toplantı daha yapacak.
12 Nisan’da OPEC+ üyeleri Mayıs ve Haziran aylarında petrol üretiminde 9,7 milyon varil kesinti yapma konusunda anlaşmıştı. O zamandan beri grubun en büyük üreticileri olan Suudi Arabistan, Kuveyt, BAE, Nijerya, Kazakistan ve Rusya’nın petrol üretimi düşüş yaşadı (4 milyon varillik üretimin 1 milyonunun düşürme vaadinden bulunan Irak, söz verdiğinin küçük bir kısmını uyguladı sadece).
OPEC+ üyesi olmayan üreticilerin üretimi de geriledi, özellikle Mart ayında 13,2 milyon varil ile zirve yapan ABD üretimi, tahmini 2,3 milyon varil azaldı.
Yine de son anlaşmanın ardından petrol fiyatları daha da düşüş yaşadı. Sadece son zamanlarda Nisan seviyelerinin üzerine tırmanmaya başladı. Hatta Brent fiyatı, 12 Nisan’dan bu yana net yalnızca 4 dolar kazandı. Yani kendi kendine edilen bazı tebriklere rağmen bu anlaşma, hedefi fiyatları artırmaksa şayet büyük bir başarı göstermedi. Nisan anlaşması yalnızca Mart ayındaki başarısız bir toplantıdan kaynaklanan serbest düşüşü yavaşlatmaya yardım etti.
10 Haziran’da OPEC+ günlük 9,7 milyon varillik kesintiler konusunda gelişmeleri değerlendirmek için online olarak toplanacak (OPEC bakanlıklar toplantısını her zamanki gibi bir gün önce, 9 Haziran’da yine web konferansı aracılığı ile düzenleyecek). 21 Nisan anlaşmasında, 1 Temmuz’da başlamak üzere kolektif olarak günlük 2 milyon varil üretim artışı – evet artışı – da vardı. Ancak 10 Haziran toplantısında alınan aksiyon, grup “piyasayı dengelemek için daha çok aksiyona ihtiyaç duyulduğuna” karar verdiği takdirde bu düzenlemenin yerini alabilir.
Yani sorun, OPEC+’nın üretimi artırma, mevcut üretim seviyelerini yükseltme ya da ek kesintiler uygulamayı deneme planı ile ilerleyip ilerlemeyeceği. Mevcut durum Temmuz artışını gerektiriyor.
(Hatırlayın; Suudi Arabistan, BAE ve Kuveyt de Haziran ayında birlikte günlük 1,8 milyon varil ekstra üretim kesintisi uygulama vaadinde bulunmuştu. Bu Haziran kesintileri OPEC+’nın gerektirdiği kesintilere ek. Ancak bu kesintilerin uygulanıp uygulanmayacağını göreceğiz.)
Toplantıya yalnızca 2 hafta var ancak Mart ayındaki toplantı felaketine benzer bir biçim ortaya çıktı bile. Mart toplantısı Rusya ve Suudi Arabistan arasında bir uçurum ile sonuçlanmıştı (ve gerçek bir fiyat savaşı olmayan “fiyat savaşı” ile).
Şubat sonunu hatırlayalım; Rusya OPEC+’nın Mart toplantısında daha derin kesintiler yapmak istemediğinin sinyallerini vermişti ancak Suudi Arabistan her koşulda daha kapsamlı kesintiler için ısrar etti. Toplantı çöktü ve sonrasında Suudi Arabistan, fiyatların %30 düşmesine neden olan bir strateji ile Rusya'yı saf dışı etmeye çalıştı.
Bu hafta Rusya, 1 Temmuz itibarıyla üretimi artırma planını desteklediğinin işaretini verdi. Bloomberg haberine göre Suudi Arabistan aynı fikirde değil ve üretimi artırmayı desteklemiyor, bunun yerine mevcut kesintileri uzatmayı istiyor.
Suudi Arabistan ile Rusya arasında halka açık yeni bir çekişme, petrol fiyatları için felaket olacaktır. Brent hala 5 Mart’taki kapanış seviyesinden 10 dolar uzakta ve minnoş bir OPEC+ toplantısı dışındaki her şey, anlaşmazlığın 12 Nisan'da çözülmesinden bu yana elde edilen küçük kazanımları tersine çevirecektir.
Ancak, Suudi Arabistan'ın önceki yanlış adımlarını tekrarlamamaya özen gösterdiği anlaşılıyor. OPEC+’nın Mart toplantısında Suudi Arabistan, Rusya’nın yürürlükteki kesintileri uzatmayı bile istemediğini bilse de günlük 1,5 milyon varillik ek kesinti uygulama konusunda ısrar etmişti.
Suudi Arabistan’ın pozisyonu bu kez resmi olarak bilinmiyor. Rusya’nın – en azından bu noktada – üretimi artırmak istediğine dair ortaya çıkan haberlerin ardından Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Salman, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’i aradı. Rusya, söz konusu çağrı ile ilgili iki tarafın petrol üretim politikası konusunda “yakın koordinasyonu” sürdürmeyi kabul ettiğini doğrulayan bir açıklama yaptı.
Bu görüşme Rusya ve Suudi Arabistan’ın petrol üretimi konusunda aynı safta olduğu anlamına gelmiyor ancak bu kez Suudi Arabistan’ın, Rusya ile OPEC+ işbirliğini öncelik haline getirdiğini ortaya koyuyor. Mart ayında Suudi Arabistan, gelirini artırmak için kendi petrol üretimini maksimize edebilecek bir kumar oynamayı istemiş olsa da petrol piyasasının gergin olduğu bir zamanda böyle bir stratejiye artık güven duymuyor. Diğer bir deyişle Suudi Arabistan, OPEC+’yı temas halinde tutmak ve piyasaları mutlu etmek için fazlasını yapmaya – ek üretim kesintilerini bile yüklenmek ve Asya satışlarını kaybetmek de dahil – istekli olduğuna işaret ediyor.