FED Başkanı Jerome Powell, geçtiğimiz haftada senatörlere oldukça net bir şekilde, Federal Açık Piyasa Komitesi'nin (FOMC) önümüzdeki haftada gerçekleştireceği toplantıda 25 baz puanlık bir faiz artışı tavsiyesi vereceğini söyledi.
Bu olağanüstü cesur bir açıklama değildi. Kulağa şahin gibi gelse de, aslında bazı üyelerin dile getirdiği gibi FED'in faizleri daha çok, örneğin 50 baz puan artırma ihtimaline yönelik spekülasyonları sonlandırdı.
Aynı zamanda, Powel Ukrayna'da devam eden savaşın enflasyon artışına katkı yapabileceğini ve zaten ivme kazanmakta olan petrol, doğal gaz ve diğer emtiada küresel fiyatları daha da yükseltebileceğini belirtti.
Yatırımcılar, FED'in faiz artışını 25 baz puanda tutacağına dair habere pozitif tepki verdi. Ancak bazıları haberi pek iyi karşılamadı.
Eski New York FED Başkanı Bill Dudley, merkez bankasının bu noktada taminli bir yol izlemekten başka bir seçeneğinin bulunmadığını ve 50 baz puanlık bir faiz artışının mümkün olmadığını kabul etti. Ancak Dudley merkez bankasının şu an olması gerekenden dört ilâ beş faiz artışı geride bulunduğunu ekledi.
Peterson Institute Başkanı Adam Posen de aynı fikirde. Posen, Alman bir gazete ile gerçekleştirdiği röportajda, "FED oynadığı bahsi kaybetti." dedi. Posen'e göre merkez bankası ekonomideki toparlanmayı tehlikeye atmadan enflasyona müdahale etmekte geç kaldı.
Hem Posen, hem de Dudley Avrupa Merkez Bankası'nın FED kadar geride olmadığını belirtti. AB farklı bir pozisyonda; enflasyon ABD'deki kadar yüksek değil, istihdam piyasası ise ABD'ye kıyasla rahat bir noktada ve Ukrayna savaşının etkisi bölgede çok daha büyük olabilir.
Eski Hazine Bakanı, Harvard ekonomisti Larry Summers, Bloomberg'e FED'in enflasyona karşı güçlü bir hamle yapmaktan başka bir alternatifinin olmadığını söyledi.
"Enflasyondaki artışın bir sarmala dönüşmesi noktasında olduğumuz, ya da bu noktayı artık geçtiğimizi düşünüyorum. Bunu en net şekilde maaşlara ve pozisyon açıklarına dair verilerde görüyoruz; veriler %6'ya yakın bir maaş enflasyonuna ve mevcut baskıların artacağına işaret ediyor. Bunun FED'deki tüm tehlike çanlarını çalması gerektiğine inanıyorum. Bu yüzden böyle bir ortamda, FED'in yeterince güçlü bir hamle yapmamasına dair risk, aşırıya kaçma riskinden çok daha büyük."
Summers'a göre yatırımcılar faizlerin enflasyonu düşürmek ve "mali bir kazadan" kaçınmak adına ne kadar yükselmesi gerekeceğini henüz fiyatlamamış durumda.
Kaç Faiz Artışı Yeterli Olacak?
Powell Senato karşısında yaptığı konuşmada, faizleri büyümeyi engelleyecek kadar artırmak gerekse bile FED'in uzun bir yüksek enflasyon dönemine izin vermeyeceğini söyledi. Faizleri gerektiği kadar artırma konusunda Eski FED Başkanı Paul Volcker'a benzer bir yol izleyerek eğer gerekirse bir resesyona yol açıp açmayacağı sorulduğunda, Powell "Umarım bu sorunun cevabının evet olduğu tarihe geçer." dedi.
Powell geçtiğimiz yıl içinde aylarca, enflasyon artışının tedarik zincirlerindeki bozulmalar sebebiyle yaşanan geçici bir durum olduğunu iddia etmişti. Merkez Bankası Başkanı geçtiğimiz haftada Senato karşısında "Şimdi geriye dönüp baktığımda, daha erken hamle yapmamız gerektiğini anlıyorum, ancak içinde olduğumuz durum benzersizdi." dedi.
Cuma günü yayımlanan Şubat ayı istihdam raporu işe alımların hâlâ güçlü seviyede olduğunu ve ekonominin 678 bin yeni çalışan istihdam ederek işsizlik oranını %3,8'e düşürdüğünü gösterdi. Bu veriler FED'in faizleri artırma niyetini yalnızca güçlendirebilir ve maaşların sabit kalması da Powell'ın ölçülü yaklaşımını destekliyor.
Bu hafta yayımlanacak olan TÜFE verilerinin FED'in pozisyonunu güçlendirmesi muhtemel. Beklenti yıllık (YoY) %7,8'lik bir artış yönünde.
Chicago FED Başkanı Charles L. Evans, Cuma günü istihdam raporunun açıklanmasının ardından FOMC'nin bu yıl gerçekleşecek yedi toplantının her birinde 25 baz puanlık artışlar yapması durumunda gösterge faiz oranını, ekonomi üzerindeki etkisi nötr olarak değerlendirilebilecek %2'ye yaklaştırabileceğini söyledi.
Evans CNBC'ye yaptığı açıklamada bunun gerekli olarak gördüğü oranın biraz üzerinde olabileceğini, ancak yıl sonuna kadar %1,75 - %2 hedefine ulaşmanın "gerekli olduğunda hızlı hamle yapabileceğimiz, ya da pozisyonumuzu koruyabileceğimiz kadar nötre yakın" bir nokta olacağını söyledi.