Faiz Ekonomisinin Sonu

Son 4-5 yıldır faizlerdeki ciddi düşüş artık bize ekonomide bir şeylerin değiştiğini gösteriyor. Bu durumda aslında Türk ekonomisi eski alışkanlıklarından yavaş yavaş kurtulma peşinde ve oyunun kuralları da aslında 10 yıl önceye göre çok değişmiş durumda. Bu ortamı hazırlayan sebepleri aşağıda sıralamak istiyorum:

1.Globalleşme
Ekonomilerin globalleşmesi ve küresel para hareketlerinin iyice hızlanmasından sonra küresel sermaye eskisine göre çok daha iştahli bir şekilde ülkelere girmeye ve çıkmaya başladı. Bu durum şirket ve hisse senedi alımları, doğrudan yatırım ve borç verme şeklinde pek çok şekilde hızlandı. Bunun sonucu ne olmuştur. Globalleşti dediğimiz ve makul politikalar uygulayan ülkelerin faizleri birbirine yakınlaşmış ve bu oranda küresel sermayenin büyüklüğünden dolayı düşük faiz seviyesi olarak gerçekleşmiştir. Bu durumu anlamanın en kolay yolu eskiden Türkiye'de iş yapan sadece belli başlı bilinen dünya şirketleri varken şu anda bu portföy çeşitliliği artmış durumda. Türkiyeye giriş yapan yeni Çin otomotiv firmalarından, Alman tavuk zincirine kadar pek çok marka artık Türk pazarında yer almasıdır.


2.Siyasi İstikrar
10'u aşkın yıldır Türkiye'de siyasi bir istikrar kavramından söz etmek mümkündür. Bu durum yabancı sermayeye ve kalıcı yatırımlara göz kırpmakta ve ülkenin risk algısını düşürmektedir.

3.Stratejik Önem
Türkiye coğrafi konumu itibariyle pek çok ülke ile yapılacak ticaret ve üretimin merkezi konumunda elini güçlendirmektedir. Özellikle ortadoğu ile ticaret yapmak için üslenilebilecek en stratejik konumdadır.

4.Kötüye giden gelişmiş ekonomiler
Amerika'sından tutun da Avrupa'nın belki yüzde 30-40'ına kadar pek çok eskiden gelişmiş diyebileceğimiz ülkelerde işler iyice kötüye gitmektedir. Bu durumda da bu ülkelerdeki para eskiden güvenli liman gördüğü bu ülkeleri terk edip gelişmekte olan ekonomilere kaymıştır. Bu durum, Türkiye'nin görece cazibesi arttığından da faizi düşürecek bir etkisi vardır.

Yeni Ekonomik düzende neler olacak?
Son 30 yıldır başarı hikayeleri yazan şirketlerin bile dikkat etmesi gereken bazı şeyler vardır. Yeni ekonomik düzenin parametreleri tamamen farklıdır. Zaten eskinin dev holdinglerinin bugün güdük kalmasını başka nasıl açıklarız.


Kural 1 şudur: Faiz ve krizleri ön görüp yada siyasi bağlantı/banka ilişkilerini vs kullanıp kriz/faizden zengin olma dönemi bitmiştir. İş yapmadan sadece bir krizle paranızı ikiye katlama dönemi bitmiştir. Bu durumu idrak etmek/kabullenmek çok önemlidir.


İkinci olarak yüksek kar marjlı işler de artık bitmiştir. Bu da verimsiz olan iş modellerini terk etmeniz gerektiğini gösteriyor. Bugün örbeğin, oligopol dediğimiz cep telefonu operatör şirketleri bile piyasada 3-4 şirket olmasına rağmen ciddi fiyat rekabetine girmişlerdir ve artık kazıkçılıkla/yüksek kar marjı ile iş yapma döneminin sonuna gelinmiştir.

Bunun yanında düşen faizlerden dolayı halkın borçlanma ve elindeki parayı harcama isteği artmıştır. Bu durum özellikle ticareti ve üretimi finansal operasyonlara göre daha cazip hale getirmiştir. Yeni trendde sektörel ihtiyaçları ve tüketim alışkanlıklarını iyi analiz edenler çok ciddi paralar kazanacaktır. Bunun yanında internetin gücünü iyi kullanan şirketler pazarlama ve diğer alanlarda rekabetçi avantaj sağlayacaktır. Bankalar artık faizlerden değil de işlem komisyonlarından para kazanmaya çalışacaktır.

Sonuçta yeni bir düzen ve kendimizi alıştırmamız gerekiyor. Eskiden annelerimiz babalarımız 5-10 yıllık bileşik faizle trilyoner olma noktasına gelebiliyorken şu anda sadece paranın reel değerini koruma mücadelesine girmektedir. Faiz ekonomisinin sonu gelmiştir artık üretim ve akıl ekonomisinin dönemi başlamıştır...Biz bu yeni dönemde ne yapalım derseniz? Bireysel sermaye ve küçük şirketler için hala hayat zor. Önerim her işe girmeden önce eskiden 1 birim hesap yapıyorsanız bunu 3-4 birime çıkartın ve geçmişin parametrelerini kafanızdan çıkartın...