Eylül'den beri düzenli olarak dolar kurundaki rekordan bahsediyoruz. Bugünkü son rekor ise dolar kurunda 10,22 olurken euro kurunda 11,62 oldu, böylelikle yarım dolar yarım eurodan oluşan sepet kur da 11,0 seviyesine yaklaşarak zirve yaptı.
Yaklaşık 8 senedir düzenli olarak yükseliş yaşayan dolar kurundaki etkenlerin büyük oranı TL'den kaynaklanıyor. Zaman zaman siyasi, zaman zaman jeopolitik, zaman zaman da para politikasından kaynaklanan bu düşüşün bu yılki ana sebebi Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın düşük faiz isteğine bağlı uygulanan gevşek para politikası.
Şubat ayında ABD 10 yıllık tahvil faizindeki hareketlilik ile kurlarda yükseliş olmuştu. Ağbal dönemindeki bu yükselişte 6,90'daki kur 7,80'e çıkmıştı, fakat Mart ayında 200 bp faiz artışı yapılması ile kur 7,20'ye geriledi. Bu tarihten sonra Ağbal'ın görevden alınması ile kurdaki yükseliş giderek arttı ve bu süreçte küresel gelişmelere karşın hiçbir para biriminde TL'deki kadar kısa sürede hızlı kayıp yaşanmadı.
Piyasalar Erdoğan'a rağmen Kavcıoğlu'nun 5 toplantıda faiz indirmemesini kötünün iyisi olarak görürken Erdoğan'ın açıklamaları kuru yükseltmeye devam etti. Erdoğan'ın faiz indirimi için TCMB Başkanı ile görüştüğünü ve Ağustos gibi bunun olacağını söylemesiyle kur o günkü rekoru 8,60 ile kırdı.
Kavcıoğlu'nun Eylül'de isteneni yapması ile kurdaki yükseliş de hızlandı ve Ekim'deki faiz artışının ardından kur 9,50'ye çıktı. Son faiz artışından bugüne ise hem yurt içinde enflasyonun yükselmesi hem de ABD'de enflasyonun yükselmesi zayıf TL güçlü dolar fiyatlamasına neden oldu. ABD'de %6,2'lik enflasyona Fed'in kayıtsız kalmaması bekleniyor ve erkenden atılacak bir sıkılaşma adımının beklentisi de doları güçlendiriyor. Bizde ise tam tersi bir durum yaşanıyor. Yükselmeye devam eden enflasyona karşın bu ay da merkezin faiz indirmesi bekleniyor. Politikalar bu kadar tezatken ve asıl sorun TCMB'nin para politikasından kaynaklanırken TL'nin değer kaybetmesi de beklenen bir sonuç. Ve bugün itibarıyla TL'nin dolar karşısındaki kaybı %36, euro karşısındaki kaybı %27. Sene başından bu yana yaşanan bu kaybın anlamı vatandaşın 100 TL'sinin 64 TL'ye gerilemesi demek. Bu sadece kur oynaklığı, %20'de enflasyonu eklediğimizde bu yıl kazancımızın yarısının göz göre göre heba olduğunu görüyoruz. Peki bizim bu gördüğümüzü yetkililer görmüyor mu? Elbette ki görüyorlar, ama yapılan açıklamalar bu durumun çok önemsenmediğini gösteriyor maalesef.
Bugün dünyada her şey çok kötü durumda. Salgında şu anda Avrupa merkez üssü ve ülkemizde de kışın gelmesiyle vakalar artıyor. Hem sağlık olarak risk çok yüksek hem de geçim olarak. Dünyada gıdadan enerjiye tüm fiyatlarda artış var, ülkemizde de doğalgaz, akaryakıt, gıda ürünleri ve tarım ürünlerinde sürekli fiyatlar artıyor. Son olarak da temel gıda ihtiyaçlarından şekere %25 zam geldi. Yani bu yazıdaki resme baktığımızda;
İki ayrı terazi var. Birinin bir kefesinde TCMB, diğer kefesinde diğer merkez bankaları.
İkinci terazide ise bir tarafta geliri azalan, kamburu artan vatandaş, diğer tarafta olani biteni bambaşka göstermeye çalışan ve bu kayba kayıtsız kalan yetkililer.
Her iki terazinin kefeleri de birbirine tezat ve dünyadan negatif ayrışmanın da yurt içinde vatandaşın yükünün bu kadar ağırlaştırılmasının da mutlaka bedeli olacaktır. Biz bunu daha önceki para politikalarında defalarca gördük. Bugünkü bu kayıtsızlık ve kısa süreli kazanç hareketinin çok büyük faiz artışları ve azalan yatırımlar olarak geri döndüğünü unutmuyoruz.
Günün rekorlarına baktığımızda;
USD/TRY kurunda Şubat itibarıyla artan yükselişin bugünkü zirvesi 10,22 ve eğer merkez Perşembe günü faiz indirmeye devam eder, güvercin tavrını da sürdürürse alımlar da sürecektir. Son günlerde günlük 10-20 kuruş yükselen fiyattaki bu hızın azalması gerekiyor, bunun için de otoritelerden mantıklı açıklamalar gelmesi şart. Aksi durumda 10,50-11,0 gibi seviyeler hiç de uzak değil.
Dolar Endeksi'nin 96,0'ya doğru ilerlemesi paritede dolar etkisini de artırdı ve fiyat 1,1375 desteğine geriledi. 1,1428 altında 1,13'ü Temmuz 2020'deki hızlı yükseliş döneminin başlangıcı olarak önemli görüyoruz.
Ons fiyatı 1.870 doları aştı ve 1.900 dolar Haziran zirvesi olarak önemli direnç görülüyor. Bizin beklediğimiz 1.840 dolar üzeri zorlanma olasılığı geçen hafta değişti ve bu hafta ise aksi yöndeki hareket hızlanmaya başladı. 1.900 dolar direnç 1.840 dolar ise destek konumunda.
Dolar kurundaki yükselişe bu ay onsun bu oranda eşlik etmesi çok da beklenen bir durum değildi ve gram altın fiyatı için çifte güç söz konusu. Fiyat bugün 614 TL ile yeni rekoru gördü ki ay başında fiyat 545 TL idi. Gram altının bu yılki getirisi de %35'e yükseldi. Yükselişte direnç noktası göremiyoruz, geri çekilmelerde ilk olarak 585 TL'yiz izleyeceğiz.