Bu yazı 09.04.2021 tarihinde İngilizce olarak kaleme alınıp çevrilerek bu sitede yayınlanmıştır. 
Geçtiğimiz çeyreklerde, ABD'de çok sayıda şirket halka açıldı. Airbnb (NASDAQ:ABNB), Asana (NYSE:ASAN), DoorDash (NYSE:DASH), Jfrog (NASDAQ:FROG) ve Snowflake (NYSE:SNOW) gibi birçok isim, geleneksel ilk halka arz (IPO) yolunu seçti.
Ancak diğerleri, özel amaçlı satın alım şirketleriyle (SPAC) ters birleşmeler gerçekleştirdi. Bu yolu seçenler arasında Arrival (NASDAQ:ARVL), ChargePoint (NYSE:CHPT), DraftKings (NASDAQ:DKNG), Immunovant (NASDAQ:IMVT), Plby Group (NASDAQ:PLBY), Repay Holdings (NASDAQ:RPAY) ve Virgin Galactic (NYSE:SPCE) gibi isimler vardı. Diğer yandan, Palantir Technologies (NYSE:PLTR) ise direkt listelenme (DPO) seçeneğini tercih etti.
Ancak 2021 başta Birleşik Krallık'ta olmak üzere ilk halka arzlarla dolu geçecek bir yıl olmaya doğru gidiyor. Bugün, bu yılın daha önceki tarihlerinde ilk halka arzını gerçekleştiren bir şirkete bakacağız: online yemek teslimat şirketi Deliveroo (LON:ROO).
Henüz Leziz Getiriler Teslim Edilmedi
2013'te Londra'da kurulan ve Birleşik Krallık'ta oldukça popüler bir marka haline gelen Deliveroo, ilk halka arzını 31 Mart'ta gerçekleştirdi. İlk işlem gününe kadarki heyecan oldukça etkileyiciydi. Sonuçta, paket siparişler salgın dönemindeki kısıtlamalarda en yaygın seçenek haline geldi.
Son ölçütlere göre, yaklaşık 25 milyon kullanıcıyla birlikte "Birleşik Krallık Avrupa'nın toplam paket servis gelirlerinin %40'ına yakınından sorumlu." Örneğin, bir FTSE 100 üyesi olan Just Eat Takeaway (LON:JETJ) (OTC:TKAYF) salgın döneminde çok yüksek bir gelir büyümesi kaydeti. JETJ hisseleri geçtiğimiz 12 ayda %16'nın üzerinde değer kazandı.
Ağustos 2020'de İngiliz Rekabet ve Piyasalar Otoritesi (CMA), Amazon'un (NASDAQ:AMZN) Deliveroo üzerindeki %16'lık mülkiyetini onayladı ve bu gelişme şirketin ilk halka arzını saran heyecanı bariz bir şekilde artırdı. Kurum analizinde şu ifadeyi kullandı:
"CMA nihai olarak bu seviyede bir yatırımın iki pazarda da rekabeti ciddi bir şekilde azaltmayacağına karar verdi. Eğer Amazon—örneğin çoğunluk hissesini elde etme yoluyla—Deliveroo üzerinde daha yüksek bir kontrol sağlarsa, CMA daha detaylı bir soruşturma başlatabilir."
İlk halka arzla birlikte Deliveroo manşetlere çıktı, ama yanlış sebeplerle. Şirket hisselerin ilk beklenti olan 390 - 460 p. aralığının tabanında, 390 p. (yaklaşık 5,35 dolar) civarında satılmasını umuyordu. Ancak hisseler 31 Mart'ı 287 p. seviyesinde kapattı. Hisse şu an 282 p. civarında işlem görüyor (ABD bazlı hisseler için 4,15 dolar).
Piyasa değeri şu an 5,2 milyar sterlin (7,2 milyar dolar) seviyesinde. 2021 başlarında, Deliveroo'nun işlem görmeye başlama süreci Londra'nın potansiyel olarak en büyük ilk halka arzlarından biri olarak görülüyordu. Ancak yakın tarihin en kötü ilk halka arzlarından biri yaşandı.
Bunun öncesinde, 2011 yılında emtia grubu Glencore (LON:GLEN) (OTC:GLNCY) nihai olarak hayal kırıklığı yaratan en büyük ilk halka arz olarak kabul edilmekteydi. O dönemde Glencore özellikle de çevresel, sosyal ve yönetimsel (ESP) konularda olmak üzere birçok tartışmaya maruz kaldı. Hisseler de hedefin alt sınırında fiyatlandırıldı. GLEN hissesi 530 p.'lik ilk halka arz fiyatına hiçbir zaman erişemedi, 80 p. altında düşük seviyeler gördü ve şu an 290 p. civarında işlem görüyor. Deliveroo da kesinlikle ROO hisselerinin de aynı kaderi paylaşmamasını umuyordur.
Fiyatlamaya ve Kurumsal Yönetime Yönelik Endişeler
Geçtiğimiz 10 günde, analistler büyük beklentilerin oluştuğu bu ilk halka arzın neden iyi karşılanmadığını tartışmaktaydı. Birçok analist ana sorun olarak değerleme seviyelerini gösteriyor. Deliveroo hisseleri hedef aralığın tabanında fiyatlandırmış olsa da, bu seviye hala yatırımcıların istediğinden çok daha yüksekti. Birleşik Krallık kısıtlamaları kaldırmaya ve zaruri olmayan işletmelerin yeniden açılmasına izin vermeye hazırlanırken, yemek siparişlerindeki hacimlerde düşüş görülebilir.
Salgın döneminde online sipariş pazarında yaşanan büyümeye rağmen, grup bu rekabetçi segmentte henüz kâr etmeyi başaramadı. Hatta, Amazon'un yatırımının onaylanmasına kadar, Deliveroo CMA'ya Amazon'un desteği olmadan potansiyel olarak başarısız olabileceğini iddia etti. Zarar üreten teslimat platformunun temelleri, fon yöneticilerinin çoğunu etkilemeyi başaramadı.
Diğer konu ise kurumsal yönetim, ya da sürücülerin çalışma koşulları. Şubat ayında, İngiltere Anayasa Mahkemesi ülke içinde çalışan Uber (NYSE:UBER) sürücülerinin, bağımsız sözleşmeli çalışanlar değil, işçiler olduğuna karar kıldı.
Sektörün en büyük isimlerinden birinin bu hukuki yenilgisiyle birlikte, Deliveroo'nun da teslimat sürücülerinin maaşlarını ve çalışma koşullarını iyileştirmek zorunda kalıp kalmayacağı sorusu ortaya çıktı. Yönetim bu kararın kendilerini etkilemediğini söylese de, bazı yatırımcılar farklı düşünüyor gibi görünüyor. Eğer Deliveroo'nun maliyetleri bu sebeple yükselirse, şirketin kârlılığa geçme süresi daha da uzayabilir.
Son olarak, yatırımcılara çift sınıflı hisse yapısından da bahsetmeliyiz. Bu düzenleme belli bir sınıf hisseye sahip yatırımcılara diğer sınıf hisse sahiplerine kıyasla daha çok oy hakkı sunuyor. Bu tarz ikili bir yapı genellikle şirketin kurucularının gücünü artırır. İlk halka arz sonrasında, Deliveroo'nun kurucusu Will Shu şirketin %6,3'üne sahip olsa da, %57,5'lik bir oy hakkına sahip. Bu ABD'de yaygın bir düzenleme olsa da, İngiltere'de pek benzeri yok. Bunun bir sonucu olarak, Deliveroo FTSE 100 Endeksi'ne dahil olmaya yönelik gereksinimleri sağlayamadı.
Sonuç
Londra kendisini Avrupa'nın teknoloji ve yenilik başkenti haline getirmeyi ve bu sayede yüksek büyüme şirketlerini ABD yerine İngiltere'ye çekmeyi umuyor.
Deliveroo halka açık bir şirket olarak hala yolun başında. Yatırımcılar yönetimin kârlılığa yönelik açık bir yol oluşturması ve mevcut sorunlara daha iyi bir yaklaşım getirmesi sonrasında ROO hissesine güvenmeye hazır olabilir.
Not: Yukarıda bahsedilen finans ürünleriyle ilgileniyor ancak bu ürünleri bölgenizde bulamıyorsanız aracı kurumunuz ya da finansal planlamacınızla iletişime geçmek isteyebilirsiniz.
Herhangi bir soru ya da görüşünüz için benimle iletişime geçebilirsiniz.
Editörün Notu: İncelenen her varlık tüm bölgesel piyasalarda mevcut olmayabilir. Size uygun olabilecek benzer finansal araçlar bulabilmek adına lütfen yetkili bir aracı kurum ya da finans danışmanıyla iletişime geçin. Bu içerik sadece bilgi amaçlıdır. Herhangi bir yatırım kararı vermeden önce kendi detaylı araştırmanızı yapmanız gerekir.