ABD ham petrolü bir haftayı daha yine 20 doların altında mı bitirecek? Bu sadece petrol arz de depolamasına değil, aynı zamanda ABD'nin Covid-19 salgınında ilerleme sürecini ve bazı eyaletlerde ekonominin yeniden açılmasına yönelik gerçekleştirilen protestoları piyasaların nasıl sindirdiğine bağlı.
Mayıs teslim tarihli West Texas Intermediate sözleşmesinin Salı günü vadesinin dolmasıyla birlikte Investing.com şimdiden, daha aktif bir şekilde işlem gören Haziran teslim vadeli işlemleri WTI'ın en yakın teslim tarihli sözleşmeleri olarak göstermeye başladı. Değişim, ABD ham petrolünün Asya'da bugünkü açılışı varil başına 25 dolara yakın bir seviyede, Cuma günkü 18,27 dolarlık kapanışın çok üzerinde yapmasını sağladı. Buna rağmen, Singapur'da öğlen saatlerine gelindiğinde (Türkiye saatiyle 07:00) WTI Haziran sözleşmesi %5'in üzerinde değer kaybetti.
Mayıs'ı en yakın teslim tarihli sözleşme olarak kullanmaya devam edenler için çöküş daha kötü oldu. Cuma itibariyle Mayıs sözleşmesi Haziran'ın üçte birinden daha az bir hacme sahipti ve Kasım 2001'den bu yana en düşük seviye olan 17,31 doları gördü. Salı kapanışında ise, Mart 1999'dan bu yana en düşük seviye olan 14,50 dolar altında bir dibe geriledi.
Petrol Daha Ne Kadar Düşecek?
Haziran WTI'ın bu hafta ne kadar düşeceğini ilk olarak ABD'de ve dünya çapında petrol depolama tesislerinin ne hızda dolduğu belirleyecek.
Eldeki verilere göre, WTI teslimatları için Cushing, Oklahoma'daki depolama tesisindeki stoklar son iki haftaya göre %15 artarak 10 Nisan itibariyle %71'lik çalışma kapasitesine ulaştı. Analistlere göre Cushing'deki artış oranı — son üç haftada ortalama haftalık 16 milyon varil — bu şekilde devam ederse tesis Mayıs ortasında ya da en geç Haziran'ın ilk haftalarında maksimum kapasiteye ulaşmış olacak.
Deniz üzerindeki petrol depoları da doluyor. Dünya çapında ham petrol tankerlerinin sadece iki hafta önceye göre iki kat artışla, 160 milyon varillik rekor seviyede petrol depoladığı tahmin ediliyor.
Petrol talebini üreticilerin kesinti yapma gücünden daha hızlı bir şekilde yok eden bir salgının ortasında, ham petrol için ne kadar depolama alanı kaldığı ve bu alanın dolup dolmayacağı büyük tartışma konusu oldu. Norveç bazlı bir danışmanlık firması olan Rystad Energy ile California merkezli uydu veri şirketi Orbital Insight bu konuda farklı görüşlere sahip.
Petrol Depoları Bilmecesi: Boş Alan 200 Milyon Varil mi, 2 Milyar Varil mi?
Oslo bazlı Rystad'ın tahmini, Covid-19 salgını sebebiyle yaşanan talep kaybı yüzünden ABD'nin ham petrol depolama kapasitesinin Nisan'da 200 milyon varil kadar düşük bir seviyeye düşebileceği yönünde. Şirkete göre pratikte kullanılabilir alan 150 milyon varile yakın olabilir.
Palo-Alto merkezli Orbital ise 17 Nisan itibariyle, kullandıkları anlık takip teknolojisinin dünya çapında depolarda hala 2 milyar varilden fazla yer olduğunu gösterdiğini belirtiyor.
Orbital şirketi dünya çapındaki 27.000 yüzer çatılı depolama tankının neredeyse hepsini takip ettiklerini ve yüksek hızlı uydu fotoğraflama teknolojisini ve kilit terminallerden yollanan odaklı Sentetik Açıklıklı Radar (SAR) sinyallerini kullanarak günlük bazda toplam ham petrol hacmini otomatik olarak tahmin ettiklerini söylüyor.
Şirketin elde ettiği dünya çapında depolama verileri şöyle:
- ABD: 317,59 milyon varil - %50,7 doluluk
- Suudi Arabistan: 106,30 milyon varil - %59,1 doluluk
- Irak: 17,21 milyon varil - %46,1 doluluk
- Diğer: 3.197,33 milyon varil - %55,5 doluluk
Sağlık ve Normale Dönüşe Yönelik Tartışmalar
Salgının ABD'nin sağlığına yaptığı etkiye yönelik çelişkili mesajlar da piyasalarda yatırımcıların davranışlarında değişken etkilere sahipti.
Wall Street geçen hafta ABD'nin korona virüsle savaşında ilerleme kaydettiğine dair iyimser hissiyat sayesinde toparlanmaya devam etti. ABD'deki Covid-19 salgınının merkezindeki eyalet olan New York Valisi Andrew Cuomo, dün yaptığı açıklamada hastaneye kaldırılmalarda ve günlük ölüm sayısında düşüş görmeye devam ettiklerini açıkladı.
Ancak Cuomo bulaşmalarda yeni bir dalgaya izin vermemek adına Covid-19 testlerini ciddi bir şekilde genişletmeye yönelik ihtiyaca da dikkat çekti ve New York ekonomisi yeniden açılana kadar eyaletteki laboratuvarların bu testleri gerçekleştirebilmesi için gerekli olan araçları elde edebilme konusunda federal hükümetten yardım istedi.
New York'un komşu eyaleti olan ve virüs eğrisinin bazı bölgelerde düzleşme, bazılarında ise dikleşme işaretleri gösterdiği New Jersey'de de, Vali Phil Murphy'e göre benzer ihtiyaçlar vardı.
Tüm bu gelişmelerin ortasında, Başkan Donald Trump Demokrat rakiplerinin yönetiminde olan eyaletlerde gerçekleştirilen protestolara destek vererek bu eyaletlerdeki valilerin sosyal mesafe gerekliliği olarak getirdikleri — ve kendisinin de onayladığı — kurallarda "çok ileri gittiklerini" söyledi. Bu da yatırımcıların, federal hükümetin ülkeyi çalışmaya geri döndürme konusunda eyaletlerle ne kadar işbirliği içinde olduğuna yönelik aldıkları mesajı bulandırdı. Dow vadeli işlemleri Pazartesi için düşük bir açılış işareti verdi.
Çok Fazla Kesinti Gerekli
Petrol arzına geri dönersek, üretimde kesinti ihtiyacı kesinlikle azımsanamaz.
Paris merkezli Uluslararası Enerji Ajansı Nisan'daki petrol talebinin günlük 29 milyon varil düşerek neredeyse 25 yıldır görülmeyen seviyelere gerilemesini bekliyor. Bu, 2019'daki günlük 100 milyon varillik petrol talebinin yaklaşık %29'u civarında.
Dünya çapında petrol üreticilerinin oluşturduğu GLOPEC ise, Trump'ın gerçek kesinti miktarının günlük 20 milyon varile yakın olacağına yönelik eleştirilerine rağmen günlük sadece 9,7 milyon varillik kesinti yapılacağını resmi olarak açıkladı. Suudi Arabistan ve Rusya enerji bakanları geçen hafta piyasa kapanışı öncesinde ek kesintilere gerek duyulup duyulmadığını görmek adına durumu gözlemlediklerini belirtti.
Pioneer Natural Resources (NYSE:PXD) ve Parsley Energy (NYSE:PE) şirketleri, geçen hafta ABD'nin en büyük petrol üreticisi eyaleti olan Teksas'ta üretimi düzenleyici kurum olan Teksas Demiryolları Komisyonu'nun yetki alanında %20'lik bir üretim kesintisi zorunluluğu getirmesini talep etti.
Pioneer CEO'su Scott Sheffield, "kesintiler getirilmezse sektör yok olacak," dedi.
"Yılın ikinci yarısında petrolü varil başına 3-10 dolarda göreceğiz."
Ancak Chevron (NYSE:CVX) ve Marathon Oil (NYSE:MRO) gibi isimlerin de dahil olduğu diğerleri Sheffield'a zıt bir noktada duruyor.
Marathon CEO'su Lee Tilman, "bence küresel üreticiler arasında ABD hamle yapan ilk isim oldu ve çok güçlü bir hamle yaptı," dedi.
"Sonuç olarak zaten kesinti yapıyoruz ve kestiğimiz miktar çok ciddi seviyede," diyen Tillman, Teksas'taki kaya petrolü üreticilerinin sermaye harcamalarını bu yıl %50'ye kadar düşürme yolunda olduklarını da ekledi.
Reuters verilerine göre dünya çapında petrol şirketleri sermaye harcamalarında %26'lık, ya da 60,5 milyar dolarlık kısıntıya gitti.
Ancak ABD'de üreticiler kendi başarılarının — yani sondaj verimliliklerinin — kurbanı olabilir.
ABD'deki toplam ham petrol üretimi geçen yıla göre yaklaşık %1,7 artmış durumda ve Mart'taki günlük 13,1 milyon varillik rekora kıyasla geçen hafta üretilen petrolün hala günlük 12,3 milyon varil civarında olduğu tahmin ediliyor.
New York bazlı Energy Management Institute'tan Dominick Chirichella'ya göre "ABD'li üreticiler Ekim 2014'e kıyasla şu an 438, ya da %72,8 daha az sondaj kulesi kullanıyor ancak günlük 3.425.000 varil (%38,6) daha fazla petrol üretiyor.
Altın Boğaları Yeniden 1.700 Dolara Ulaşma Hedefinde
Değerli metallerde ise altın Asya açılışına, Wall Street'in ABD özel sektörünün "yakında geri döneceğine" yönelik mantrasının kâr realizasyonuna yol açmasıyla birlikte Cuma günü altına indiği ons başına 1.700 doların hemen altında başladı.
Ancak analistler altının 1.800 dolar zirvelerini ve belki de 1.900 dolar üstünde yeni zirveleri test edeceği yükselif yoluna gireceğinden umutlu.
Online işlem platformu OANDA analisti Ed Moya'ya göre "altın, yakın gelecekte devam edecek olan yüksek oranda parasal ve mali teşvikten destek görecek."
"Altında dolar cinsinden rekor zirve çağrıları giderek baz senaryo haline geliyor ve bu sebeple önümüzdeki haftalarda dalgalılıkta bir artış görebiliriz."