WTI boğaları petrolde 35 dolar üzerine hazırlanıyor. Kaya petrolü üreticileri de aynı hazırlıkta, bu da ham petrolde şu ana dek yaşanan etkileyici yükseliş için bir problem yaratabilir.
Teslim tarihine 48 saatten daha az bir süre kala, WTI'ın en yakın Haziran sözleşmesi 28 Nisan'daki 10,07 dolarlık dibin %200 kadar üzerine çıktı.
Bu yükselişin arkasındaki en büyük faktör, COVID-19 salgınının tetiklediği talep yıkımı sebebiyle iflas etmeyi beklemek yerine yüzlerce kuyu ve tesislerini kapatan Oklahoma, North Dakota ve Texas petrol havzalarındaki petrol üreticilerinin yaptığı fedakarlıklar oldu.
ABD Enerji Bilgi İdaresi ülkedeki ham petrol üretiminin Mart ortasındaki günlük 13,5 milyon varillik rekor zirveye kıyasla geçen hafta günlük 1,5 milyon varil azalacağı tahmininde bulundu. Sadece bir ay önce herkes ABD'deki depolama alanlarının salgın döneminde üretilen ihtiyaç fazlası petrolle dolup taşmasından endişe ediyordu. Kurum yeni üretim tahminlerinde bu korkuların bir kısımını yatıştırmakla kalmadı, aynı zamanda Cushing verileriyle Oklahoma'da teslim tarihi gelen WTI sözleşmeleri için kullanılacak fiziksel petrolün tutulduğu depoların henüz bir patlama yapmaya hazır olmadığını ortaya koydu.
İş burada da bitmiyor. Pazartesi günü Asya seansında işlemlerin başlamasıyla birlikte WTI'da Temmuz sözleşmesine kıyasla Haziran sözleşmesinin daha düşük fiyatta olması sebebiyle şu an petrol stoğu yapmanın ekonomik bir getirisi yok. Bu yılın büyük kısmında en yakın tarihli sözleşme bir sonraki en yakın sözleşmeye kıyasla 5 ilâ 10 dolar daha düşük seviyeden işlem gördü ve Cuma kapanışına kadar bu fark hala 3 doların üzerindeydi. Ancak tabii ki hiçbir şey ABD ham petrolünün tarihte ilk kez sıfırın altına inerek ayılara bu zamana kadar sadece rüyalarında görebilecekleri bir kazanç sağladığı geçen ay görülen 20 dolarlık süper contangoyla kıyaslanamaz.
Yeni Psikoloji Petroldeki Yükselişe Engel Yaratabilir
Ancak boğaların piyasanın kontrolünü yeniden ellerine almaları ve WTI'ın 30 doları aşmasıyla birlikte üreticilerdeki ekonomi ve psikolojide bir değişim yaşanıyor gibi görünüyor.
Enerji Bilgi İdaresi raporunda üretimin hala düşük olduğunu belirtse de, boru hattı devi Energy Transfer LP (NYSE:ET) CCO'su Mackie McCrea'ye göre Permian petrol havzasının Midland bölgesinde kapalı durumda olan bazı kuyular yeniden faaliyete geçti.
McCrea'ye göre Energy Transfer'in Midland'deki boru hattını besleyen petrol hacminin yaklaşık %8'i Mayıs başında kapatılmış durumdaydı. Geçen hafta bunun %25'i faaliyete geri döndü.
Dahası da var. Önde gelen kaya petrolü üreticilerinden Diamondback Energy (NASDAQ:FANG) ve Parsley Energy (NYSE:PE) geçen haftaki açıklamalarında üretim kesintilerini azaltmak ve yeni kuyular kazmaya başlamak için sadece petrolün varil başına 30 dolar civarına dönmesine ihtiyaç duyduklarını belirtmişti.
Diamondback ilk olarak bu ayki üretimini %10 ilâ %15 arasında kesme ve kazı ekiplerinin büyük kısmının faaliyetlerini çeyrek boyunca durdurma sözü vermişti. Midland, Texas bazlı şirket, ABD'deki üreticilerin zaten büyük arz fazlalığı yaşanan bir pazara petrol sunmaktan kaçınmasıyla birlikte yılı kazılmış ancak üzerinde çalışılmaya başlanmamış 150 kuyuyla tamamlamayı beklediklerini belirtti. Parsley Energy ise üretimini dörtte bir oranında kısarak kazı ekibi programını durdurdu.
Şimdi ise bu iki şirketin taahhütlerinden dönmeleri, ABD Başkanı Donald Trump'ın ABD'ni Suudi Arabistan ve Rusya desteğiyle birlikte 1 Mayıs'a kadar küresel piyasadan günlük en az 9,7 milyon varil petrol çekme güvencesini zayıflatabilir. Trump ABD'nin anlaşmaya katkısının günlük yaklaşık 2 milyon varil olacağını belirtmişti.
New York bazlı Energy Management Institute'tan Dominick Chirichella, fiyatların son iki haftadaki hızla yükselmeye devam etmeleri durumunda bu ayki yükselişin arkasındaki üreticilerin petrolün uzun vadedeki iyileşme sürecini tehdit edebileceğini söyledi.
"Yatırımcılar yerel üretimi yakından takip edecek ve bazı analistler fiyatların daha da yükselmesi durumunda kaya petrolü üreticilerinin üretimde hızlı bir artışa gidebileceğini düşünüyor."
Benzin Tüketimi Etkileyici Seviyede, Dizel Durgun
Kaya petrolü üreticilerinin analistlerin korkusunu gerçeğe dönüştürmemesi büyük bir önem arz ediyor çünkü piyasa arz-talep açısından dengeden hala çok uzakta.
Benzin tüketimi son iki haftada etkileyici olsa da, dizel talebi hala durgun durumda. ABD'deki eyaletlerin tümünün bir şekilde yeniden açılmış olmasına rağmen insanlar uzaktan çalışmaya devam ediyor ve bu da otobüs ve trenlerin dört ay önceye göre daha gevşek tarifelerde çalışarak çok daha az seviyede dizel tüketmelerine yol açıyor.
ABD ham petrolündeki dengesizliğin daha kötüye gittiğine dair her fikir, yeniden contangoya yol açarak en yakın tarihli sözleşmeyi teslim tarihine doğru tehlikeye sokacak. Şimdilik, WTI'ın Mayıs sözleşmesinin sonunda yaşanan olayların tekrarlanmayacağı neredeyse kesin gibi. Ancak piyasa yapısal olarak güçlenmeden üretim artmaya başlarsa bu yükseliş anında yok olabilir.
Canary CEO'su Dan Eberhart geçen hafta Forbes için kaleme aldığı köşe yazısında "en önemli soru, ABD'li kaya petrolü üreticilerinin fiyatlar pozitif bir nakit akışı sunacak seviyeye yükseldiği anda kestikleri üretimi yeniden başlatarak ve kuyularını tamamlayarak işleri bozup bozmayacağı," dedi.
Bloomberg petrol analisti Julian Lee de benzer bir endişeyi dile getirdi. "Ufukta ikili bir risk var: Yasakları gereğinden erken kaldırmanın virüs vakalarında ve ölümlerde ikinci bir dalga getirmesi ihtimaline benzer bir şekilde, petrol üretiminde büyük zorluklar sonucu elde edilen kısıtlamaları zamanı gelmeden gevşetmek petrol fiyatlarında ikinci bir çöküşe neden olabilir.
Chirichella'ya göre göz ardı edilmemesi gereken bir nokta da, son iki ayda 425 sondaj kulesinin kapanmasına rağmen ABD'nin ham petrol üretiminin beş yıl öceye göre hala daha yüksek olması:
"ABD'deki keşif ve üretim sektörü şu an Ekim 2014'e kıyasla 258 ya da %84 daha az sondaj kulesi kullanıyor ancak günlük 2.725.000 varil (%30,7) daha fazla petrol üretiyor."
ABD'nin Rekor Teşviki ve Çin Gerginliği Altını Taşıyor
Değerli metaller alanında altın da bir çıkış yaşadı; külçe altın işlemlerini takip eden spot sözleşmesi Cuma günü son yedi buçuk yıllık zirvelere ulaşarak nihayet 1.750 dolar tavanını aşmayı başardı.
FED, Hazine ve Kongre'nin güçlerini birleştirerek dünyanın en büyük ekonomisinin COVID-19'dan toparlanmasına yardımcı olmaya yönelik trilyonlarca dolar teşvik dağıtmasıyla birlikte altın vadeli işlemleri 1.800 dolar hedefine doğru izlediği yolda 1.780 dolar direncini test etmeye hazırlanıyor.
New York bazlı online işlem platformu OANDA'da analist Ed Moya'ya göre "ABD ekonomik veirlerinde iç karartıcı kilometre taşlarına ulaşılmasıyla birlikte altın yükselmeye devam ediyor," dedi.
"ABD - Çin arasında yükselen tansiyonla birlikte bu faktörler yüksek altın fiyatlarını desteklemeye devam edecektir."