BİR BOMBA DÜŞER; BİR KAMYON PARA KAÇAR!

Değerli okurlar dün yaşanan olaylar hepimizin malumu. Ülkemizin sınırları içerisinde bulunan bir toprak parçasına karşı ülke tarafından top mermisi atıldı. Uçağımızın düşmesiyle beliren kara bulutlar yağmur yağdırmadan ve de bizi ıslatmadan gideceğe benzemiyorlar. Evvela ben bir ekonomist/spekülatör olduğum için bu olaya işin para tarafından bakmayı seçiyorum; sosyolog ve toplum bilimci arkadaşlar daha farklı yönlerinden ( insani yönlerinden) olayı ele alabilirler.

***

Benim yaşanan gelişmeler hakkında söyleyeceğim söz şudur: 'Bombanın sesinden ilk para kaçar' ! Bomba getiri sağlayamayan, hadım bir risktir. Riski sevmeyen para bombayı da sevmez. Türkiye'de son açıklanan rakamlarla yabancıların yaklaşık iki yüz milyar dolar civarında taşınabilir bir portföyü bulunuyor. Bu sermayenin bir kısmı borsa tarafında park etmişken diğer bir kısmı ise para piyasaları tarafında ( DİBS, Tahvil, Bono, Özel sektör varlıkları vs) beklemektedir. Türkiye'de oluşturulan yabancı portföylerin tamamının riski sevdiğini söyleyemeyeceğimize göre risk arttıkça riski sevmeyen para stoklarının ülkeden çıkış yapabileceğini düşünebiliriz.

Ekonomi'nin abdestini iki şey bozar biri istikrarsızlık, diğeri askeri harcamalar. Askeri harcamalar felakettir. Bir ülke askerden ne kadar uzak kalırsa o kadar gelişmiş medeniyetler seviyesine ulaşabilir. Japonya, Almanya, İsveç, Norveç bu savuncanın en güzel örnekleridirler. Şimdi bu yazıyı okurken bazı okurların aklına ee ya ABD nasıl yapıyor en güçlü orduya sahip Dünyayı yönetiyor? Diye düşünceler gelebilir.
Kendilerine cevabım şöyle olacaktır. Değerli okurum nasıl Suudi Arabistan'da yerden petrol çıkıyorsa ABD'den de yerin dibinden para çıkıyor. Katar nasıl petrol rezervine sahipse, ABD de o güçte dolar rezervine sahiptir. ( Ki buna rağmen askeri harcamalar ABD'yi bitirmiştir) Askeri harcamalar kesinlikle katma değer yaratmayan, atıl harcamalardır ve bir bütçe gerektirir.

Bütçe zaten sıkıntıda idi, Bu türden askeri harcamaların artması bütçeyi daha fazla sıkıntıya sokacak gibi görünüyor. Bütçe olmadan asker yürüyemez, bütçe bizim vergilerimizden oluşur. Bütçe yasası her yıl meclisten geçmek zorundadır ve bir sonraki yıla eksi olarak aktarılamaz. Bütçe denkliği esastır ve ödenekler bir şekilde karşılanmak durumundadır. Bütçede para olmadığı için devlet ya daha fazla borçlanacaktır ya da ikincil vergi zamları gündeme gelecektir. Her halükarda ekonomiyi kısıtlayıcı ve sıkıcı sonuçlar doğacaktır.

Nobel ekonomi ödüllü Joseph E. Stiglitz' in 3 Trilyon Dolarlık Savaş adlı kitabını hepinize öneririm. Bu kitapta ABD'nin Irak'a yaptığı askeri harekatın doğrudan ve dolaylı maddi sonuçları incelenmiş ve oldukça da güzel anlatılmış.

Olaylar derinleşirse ilerleyen günlerde Doların iki TL'ye , faizlerin çift haneli rakamlara çıkabileceği ihtimali ülkeden riski sevmeyen sermaye çıkışlarına yol açabilecektir. Halka yansıması zamlar ve vergi artışları şeklinde görülecektir.
**
Hazır ve nazır olalım efendim.

Sevgiler.
Mustafa ÖZTÜRK
@Mosturk