BREZİLYA-TÜRKİYE KARŞILATIRMASI(25.03.2014)

Dün S&P Brezilya’nın kredi notunu BBB- yaparak yatırım yapılabilir seviyenin en altına çekti.Türkiye’den hala yüksek onu önce belirtmem gerekiyor.Brezilya’nı S&P,Moodys ve Fitch notları sırasıyla:BBB- (Negatif),BAA2(Durağan) ve BBB(Durağan).Türkiye’nin ise BB+(Negatif),BAA3(Durağan) ve BBB+(Durağan).Yani Moodys ve Fitch için iki ülkede yatırım yapılabilir seviyenin en altlarında fakat küçük farklar var.S&P içinse Brezilya not yapılabilirin en altına çekilirken bizde yatırım yapılamayanların en üst notundayız.Zaten S&P’den yana şu an bir beklentimiz yok fakat bu değerlendirmeyi yapmamın asıl amacı Twitter’da da hep belirttiğim üzere 4 ve 11 nisandaki not değerlendirmelerinde notumuzun düşürülebileceğini düşünmemdir.Zaten beklentime paralel Moodys’den Bankaları incelemeye alma haberleri ve Fitch’den dün EMEA içinde en riskli gördüğü şirketlerin Türk şirketleri olduğu açıklaması geldi.Bu da beklentimi destekler nitelikteydi.Her zaman olduğu gibi grafiklerin verilerin her laftan daha etkili olduğunu düşünüyorum. S&P Brezilya’nın notunu düşük büyüme ve yüksek borçluluk olarak belirtmişti.Bu nedenle bu konularla alakalı ekonomik verilerin karşılaştırmalı grafikleri üzerinden değerlendirme yapacağım.




İlk grafiğimiz GSYH büyümesi üzerine.Brezilyanın notunun arttığı 2011 ekim ayından bu yana çeyreklik bazlarda toparlanma olsa da Brezilya ekonomisinin 2014 yılında yüzde 1,8 büyümesi bekleniyor.Ciddi yavaşlama işaretleri bulunuyor ve %2 altı tehlikeli bir bölge Brezilya için.Türkiye’nin yavaşlamasının Brezilya’dan aşağı kalır yanı yok.Yüzde 9’luk yıllık büyümelerden Yüzde 4’lere düşüş çok serttir ve yüzde 3 civarı 2014 büyüme beklentileri pek parlak değildir.Yüzde 4 altı tıpkı Brezilyanın %2,5-2 altı büyümesi gibi tehlikelidir ve ciddi yavaşlama işareti kabul edilir.Peki yavaş büyümelere ragmen borçluluk durumlarına bir göz atalım:




Toplam dış borca bakarsak 350 milyar dolar üzeri bizim borcumuz bulunmakta ve Brezilya’nın da 300 milyar dolar civarı.Çok fark olmamakla birlikte GSYH ya oranlarsak 2,200 milyar dolarlık bir Ekonomi olan Brezilya’nın % borcunun 800 milyar Dolarlık GSYH’mız ile bizden daha az olduğu aşikardır.Diğer yandan Cari açıkların GSYH oranları ise:




Cari açık olarak ise bizim sürekli açık verdiğimiz görülmektedir.Şu an yüzde 6-7 seviyelerinde açığımız bulunmaktadır.Brezilya’nın ise 0 etrafında dalgalanırken 2009 dan bu yana açık vermeye başlamıştır ve yüzde 2,5 civarındadır şu sıralar.Yani bu konuda da alınan faiz kararları ve yavaş büyüme sayesinde cari açık daha control edilebilir seviye geleceğini beklesek de kısır döngüden çıkabilmek için yapısal reformlar yapılmalıydı.Diğer yandan Ticaret Dengesine bakarsak da aslında ekonomik modelimizin ithalata dayalı ara mallar nedeniyle daima açık vermesi esas risklerdendir ve Brezilya emtia ihracatı da olsa bizden iyidir:




Bizim iyi olduğumuz ve kırılganlığımızı biraz olsun azaltan durum ise Kamu borcunun disiplinli şekilde kontrol altında tutulmasıdır:




Mali disiplin Türkiye’nin not değerlendirmelerinde de her zaman ön plana çıkan artılarından olmuştur.Bu nedenle bu konuda 2014-2015 seçim yıllarında bu disiplini bozmazsak eğer, tutunacak dallarımızdan birini devam ettirmiş oluruz.Seçim ekonomisi uygulanmayacağı yönündeki açıklamalar sevindirici olsa da umarım verileri görünce de seviniriz.
Sonuç olarak 4 nisan Fitch Değerlendirmelerinde ve 11 Nisan Moodys değerlendirmelerinde ekonomik olarak not düşürülmesine gidilebilir.S&P’nin attığı adımları genelde takip eden bu firmaların Türkiye’nin notunu düşürebileceğini tahmin ediyorum.Ekonomik görünüm haricinde her zaman vurguladıkları siyasi istikrarın son zamanlardaki tapeler ve Suriye olaylarının daha da kızışması sonucunda bozulması ise değerlendirmeleri bozabilir.Özellikle 30 Mart seçimlerinde %30 altı oy alan bir AKP genel seçimlerde tek başına iktidar çıkamaz algısı oluşturabilir.O nedenle değerlendirmelerden önce böyle bir oy oranı yada Ankara ve İstanbul’dan birisini kaybetmiş bir AKP siyasi istikrar vurgusunu da bozar.

Halil BARIŞKAN

(@HBariskan)