Bankalar kredilerde doludizgin…

Yılsonuna yaklaşırken bankacılık sektörü verilerinden bazı önemli kalemler de netleşmeye başladı. Sektör, karlılık azaltıcı bazı müdahalelere rağmen ilk 10 ay itibarıyla geçen yıla göre net karını %12 arttırarak 22 milyar TL’ye çıkardı. Kar miktarının artışı tek başına bir gösterge olmayabilir. Aktif karlılığı ve özkaynak karlılığına da bakılmalı. Sektörün bu karlılık oranları düşme eğiliminde. 2014 yılında bankalar şimdiki aktif ve özkaynak karlılık oranlarını arayacak gibi görünüyor.

Geçen yıldan bu yana ne değişti denecek olursa en dikkat çekici konu nakdi kredilerden alınan ücret ve komisyonlar. Geçen yıla kıyasla bu yılın ilk 10 ayında bankalar bu kredilerden aldıkları ücret ve komisyon gelirlerini yüzde 33 arttırdılar. Kredilerdeki artışın yanı sıra, faizlerin düşük tutulup dosya masrafı vs gibi dolaylı fiyatlamalara yüklenilmesinin de bunda etkisi büyük. BDDK’nın iyi niyetli çabalarına rağmen, bankaların bireysel kredi ilanları hala tabela oranlardan yapılıyor, dosya masrafının vs dahil edildiği aylık-yıllık maliyet oranlarından ilan edilmiyor. Tüketicilerin yanıltılmalarını engellemek için, bankaların kredi oranlarını aylık-yıllık maliyet oranlarından ilan etmeleri zorunlu tutulmalı…

Bankalar, verdikleri kredilerden elde ettikleri faiz gelirlerini yüzde 6 arttırdılar. Öte yandan mevduat sahiplerine verdikleri miktarı, mevduat faiz giderlerini ise yüzde 13 kıstılar. En önemli faiz gelir ve gider kalemlerindeki bu gelişme banka karlarını arttıran unsurlardan biri oldu.
İlginç ve ekonomi yönetiminin arzu etmediği bir gelişme kredilerde yaşanıyor. Kredi miktarı istenenden hızlı bir şekilde artmakta. Bankalardaki toplam mevduat 100 birim iken, bankaların kullandırdıkları kredi miktarı 113 birimi geçti. Aradaki farkı çıkardıkları bonolarla yahut yurt dışından tedarik ettikleri sendikasyon kredileri kapatan bankalar kredilerde frene basmayı düşünmüyorlar gibi. Önümüzdeki yıl muhtemel düzenlemelerden biri de kredi artış hızını dizginlemeye yönelik adımlar olacaktır.

Bankalar yüksek karlar elde edebilmek için mevcut düzeni koruma tarafındayken, otorite de çeşitli nedenlerle alacağı bir takım tedbirler ile bankaların karlılıklarını budayacak düzenlemeler yapma eğiliminde. Önümüzdeki süreçte sermaye ile otoritenin bu alandaki bilek güreşini göreceğiz…