Hisse piyasası, 2000'den bu yana kaydedilen en güçlü yükselişlerden birinin devamıyla birlikte Ağustos'u üst üste beşinci aylık kazancıyla tamamladı.
Yükseliş bir süre daha devam etmeye yetecek kadar momentuma sahip gibi görünüyor. Tabii ki bunun arkasında önemli bir sebep var: FED insanların işlerine geri dönmesini sağlamakta kararlı. Bu yüzden muhtemelen bu ya da önümüzdeki yılda faiz oranlarını mevcut ultra düşük seviyelerinden yükseltmeyecek gibi.
NASDAQ Composite Endeksi 23 Mart'ta ulaştığı dipten bu yana %77,6 yükselirken; S&P 500 Endeksi aynı dönemde %59,7, Dow Jones Industrial Average ise %56,1'in üzerinde tırmanış kaydetti.
Son Yılların En İyi Ağustos'u
Dönem içinde en iyi performansı açık arayla, sırasıyla %31,2 ve %38,7 yükselen teknoloji ağırlıklı NASDAQ ve NASDAQ 100 endeksleri gösterdi. İki endeks de dün yeni zirvelere ulaştı ve yaz ortasından bu yana rekor seviyeleri görüyor. Aynı dönemde SPX %7 yükselerek kendi yeni zirvelerini gördü.
Cuma günü itibarıyla Dow Jones nihayet salgın kaynaklı kayıplarını tamamen telafi etti ve yıllık bazda %0,4 artış sağladı. Ancak dün yaşadığı 224 puanlık kayıp endeksi yeniden yıllık bazda negatif bölgeye düşürdü.
Toplamda bu endekslerin performansları yatırımcılara son yılların—Dow ve S&P 500 için 1984'ten beri, NASDAQ için ise 2000'den beri—en iyi Ağustos'unu yaşattı.
Mart çöküşünden bu yana teknoloji hisseleri risk iştahından en büyük fayda sağlayan isimler oldu. Amazon.com'un (NASDAQ:AMZN) CEO'su Jeff Bezos net değerini 200 milyar dolara çıkardı. Dört şirket—Apple (NASDAQ:AAPL), Microsoft (NASDAQ:MSFT), Amazon ve Alphabet (NASDAQ:GOOGL)—ayı 1 trilyon dolar ya da üzerinde piyasa değeriyle tamamladı. Apple'ın piyasa değeri tam 2,2 trilyon dolara ulaştı.
Yatırımcılar sevinçli olsa da, bu rallinin ne zaman biteceğini kendilerine sormaları gerekiyor. İşte bunun gerçekleşebileceği 6 yol:
1. FED'in faiz oranlarını yükseltmeye başlaması
Yukarıda belirttiğimiz gibi, dünya çapında merkez bankaları COVID-19'un yol açtığı yıkımla mücadele etmeye devam ederken bu ya da önümüzdeki yıl faizlerin yükseltilme ihtimali yok. Ancak yükseldiklerinde dikkatli olun.
Düşük faizler risk yaratıyor çünkü getiri arayışındaki çoğu yatırımcının makul bir getiri elde etmesinin tek yolu hisseler. ABD 10 yıllık Hazine tahvil geliri, 2016 sonundaki %2,446 ve 1999 sonundaki %6,43'e kıyasla dün %0,69'daydı.
Salgın sebebiyle sermaye başta değer ve verimlilik sağlayacak altyapıya sahip olan teknoloji hisseleri, konut, dijital eğlence ve temel tüketici ürünleri olmak üzere belli yatırım sınıflarına odaklandı. Amazon, Walmart (NYSE:WMT), Target (NYSE:TGT), Costco Wholesale (NASDAQ:COST), Home Depot (NYSE:HD) ve Lowe's (NYSE:LOW) bu isimlerden bazıları.
Dün hisseleri 1'e 4 bölünen Apple bu yıl %75,8 yükseldi. 30 şirketten oluşan Dow'daki ağırlığı sayesinde endekse tek başına 1.400 puan kattı ve NASDAQ 100'ün piyasa değerinin de yaklaşık %14'ünü temsil ediyor.
2. Teknoloji hisselerinin elden çıkarılması ve diğer sektörlerin boşluğu dolduramaması
Büyüme hisseleri Mart'tan bu yana hüküm sürdü. Diğer yandan bankalar ve geleneksel sanayi firmaları gibi isimleri içeren değer hisseleri sallantıdaydı. Dün 1'e 5 bölünen Tesla (NASDAQ:TSLA) bu yıl %496 değer kazandı, sadece Ağustos'ta yaklaşık %74 yükseldi. Faiz oranlarında ani bir artış ya da ABD-Çin ilişkilerinde gerilimin tırmanması gibi jeopolitik bir gelişme teknolojide büyük bir elden çıkarmayı tetikleyebilir.
Büyüme hisselerine yönelik riskler ivme kazanıyor gibi görünüyor. NASDAQ ve NASDAQ 100'ün göreli güç endeksleri (RSI) 77'e yaklaşarak, iki endeksin de gereğinden fazla alınmış seviyede olduğunun işaretini verdi. Büyüme hisseleri sayesinde yükselen S&P 500 de 77'lik RSI seviyesinde.
S&P 500 bu seviyeleri en son Ocak ve Şubat'ta görmüştü ve bu da ilk çeyrekte bir elden çıkarma yaşanacağının göstergesiydi. Yaşanan elden çıkarma devasa boyutta oldu.
3. Oluşmaya başlayan yerel toparlanmanın duraklaması
Ailelerin salgından kendilerini korumak için yollar aramasıyla birlikte ev satışlarında bir artış görülüyor. Ev satışlarının yüksek olması beyaz eşya, alet ve boya satışları için de iyi bir gelişme. Sherwin-Williams (NYSE:SHW) hisseleri 52 haftalık zirveye yakın bir seviyede ve sadece bu çeyrekte %16'nın üzerinde değer kazandı.
Aynı şekilde yatırımcıların mevcut toparlanmanın güç kazanacağına yönelik beklentileriyle birlikte demir yolu, kamyon taşımacılığı ve lojistik şirketlerinin hisseleri de yükselişte. {19941|Dow Jones Transportation Average}} yıl başından bu yana %2,6 artmış durumda. Landstar (NASDAQ:LSTR) ise yaklaşık %9,3 değer kazandı. JB Hunt Transport Services (NASDAQ:JBHT) bu ay %10'a yakın değer kazandı. Kargoculuk devi FedEx (NYSE:FDX) %30,6'lık sıçrama kaydetti.
Ancak bu iyimser tabloya karşı havayollarında, otellerde ve ağır darbe alan diğer sektörlerde ciddi seviyede işten çıkarmalara yönelik ciddi ihtimaller var. Aynı zamanda, salgının tekrar tekrar ortaya çıkması okulların, üniversitelerin ve iş yerlerinin kapanmasına yol açarak hükümet ve belediye bütçelerinde ciddi sıkıntılar yarattı.
4. Kasım seçimlerinin mahkemede bitmesi
Kimse Donald Trump'ın seçimi kaybetmesi durumunda mücadele etmeden koltuğunu terketmesini beklemiyor. Bu yüzden, oyların yavaş sayımı ve Trump'ın mahkeme yoluyla galibiyet elde etme çabası sonucunda ülke içindeki stres 2000'de anayasa mahkemesine kadar taşınan Bush-Gore yarışındaki seviyenin çok daha üzerine çıkabilir.
5. Petrol fiyatlarında keskin yükseliş
Suudi Arabistan ve Rusya (ve ABD'deki kaya petrolü üreticileri) petrolden daha yüksek gelir elde etmek istiyor ancak COVID-19 seyahati ve yüksek oranda yerel ekonomik aktiviteyi felç etti. Petrol fiyatlarının, örneğin Basra Körfezi'nde yaşanacak bir savaş sebebiyle ani bir şekilde sıçraması toparlanmayı kolayca sonlandırabilir. 2008 ilkbahar ve yaz dönemindeki rekor petrol fiyatları Büyük Resesyon'a önemli katkıda bulunmuştu.
Şu an bu ihtimal düşük görünüyor. Küresel benchmark Brent ham petrol Mart'ta 20 doların altına indi ve o zamandan bu yana değerini neredeyse üçe katladı. Ancak varil başına 45 dolar civarında Brent hala yıllık bazda %31, 2018'de ulaştığı zirveden bu yana ise %48 düşmüş durumda.
6. Rallinin muntazam olmaması
Küçük çaplı şirketleri takip eden Russell 2000 Endeksi yıl başından bu yana hala %5,4 düşmüş durumda. Potansiyel bir korona virüs aşısı geliştirme sürecindeki Moderna (NASDAQ:MRNA) ya da Novavax (NASDAQ:NVAX) gibi isimler dışında biyoteknoloji hisseleri zor bir süreçten geçiyor.
Moderna Ağustos'ta %12,4 değer kaybetti, ancak şirketin üzerinde çalıştığı aşının başarı ihtimaline yönelik heyecan sayesinde, şirketin daha önce piyasaya hiçbir ilaç sunmamış olmasına rağmen hisse bu yıl tam %232 değer kazandı. Novavax da Ağustos'ta yaklaşık %25 değer kaybetmesine rağmen yıllık bazda hala tam %2.672 değer kazanmış durumda.
Dow'da biyoteknoloji devi (NASDAQ:AMGN), endüstriyel holding Honeywell International (NYSE:HON) ve yazılım şirketi Salesforce.com'un (NYSE:CRM) Pfizer (NYSE:PFE), 1928'den beri Dow'ın içinde olan Exxon Mobil (NYSE:XOM) Raytheon Technologies'in (NYSE:RTX) yerini aldığı son değişim sonrasında bile endeksteki 30 hisseden 18'i hala yıllık bazda düşmüş durumda.
Teknoloji sektörü öncülüğünde büyük bir ralli gerçekleştirmek başka bir şey. Ancak dot-com balonunun da gösterdiği gibi, teknoloji kendi başına yeterli değil.
Dow'un mevcut kazananları Salesforce, Apple, Nike (NYSE:NKE) ve Disney (NYSE:DIS). Endeksin en zayıf performansını ise yaklaşık %10,4'lük düşüşle Cisco Systems (NASDAQ:CSCO) gösterdi.
S&P 500'te Ağustos'un en iyi performansını gösteren hisseleri MGM Resorts International (NYSE:MGM), Royal Caribbean Cruises (NYSE:RCL), alüminyum üreticisi Arconic (NYSE:ARNC), gübre üreticisi Mosaic (NYSE:MOS) ve Salesforce.com oldu.
Benchmark endeksin en zayıf performans gösteren üyeleri: Nektar Therapeutics (NASDAQ:NKTR), medikal ekipman şirketi Becton Dickinson (NYSE:BDX), bulut hizmetleri sağlayıcısı Arista Networks (NYSE:ANET), petrol şirketi Occidental Petroleum (NYSE:OXY) ve kamu hizmetleri şirketi Evergy (NYSE:EVRG).
Havayolu şirketleri zorlanmaya devam ediyor. American Airlines Group (NASDAQ:AAL) ve United Airlines (NASDAQ:UAL) yıllık bazda hala %50'nin üzerinde değer kaybetmiş durumda ve çalışanlarını bu sonbaharda gerçekleşebilecek büyük bir işten çıkarmaya karşı uyardı.
Finans dünyasında eski bir deyiş vardır: FED'le savaşma. Enflasyonda patlama yaşanacağına inanıyorsanız, FED'in ve finans piyasalarını etkileme gücünün şu an sizle zıt bir pozisyonda olduğunu unutmayın. Son yıllarda bunu deneyen yatırımcılar pahalı dersler aldı.
Aynı zamanda, piyasalar ABD'deki hisselerin değerinin üçte birini yaklaşık bir ayda silen COVID-19 gibi hiç beklenmedik gelişmeler sebebiyle de yoldan çıkabilir.
Hisselerin bu dalgalı ekonomik ve siyasi koşullarda sahip olduğu yüksek değerlemeler düşünüldüğünde, bu unutulmaması gereken bir nokta.