Donald Trump birine "arkadaşım" diyor, diğeriyle ise sadece bu ay dört kez telefon görüşmesi gerçekleştirdi. 
Ancak ABD ham petrolünün dünü tarihi bir şekilde sıfırın altında bitirmesine Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Salman ve Rus Başkanı Vladimir Putin'den daha çok sevinecek kişi sayısı azdır. ABD Başkanı'yla yakın ilişkiye sahip olan iki liderin yıllardır hedefledikleri şey artık nihayet mümkün: yeniden inşa etmesi uzun yıllar alacak ABD kaya petrolü sektörünün yavaş ama kesin bitişi.
Korona virüs salgını yaklaşık dört milyar insana, ya da dünya nüfusunun yarısına bir şekilde seyahat kısıtlaması getirerek petrole olan talebi hayal edilemeyecek kadar düşürdü.
Alıcı bulmakta zorlanan sadece ABD'nin West Texas Intermediate ham petrolü değil; Suudi Arabistan'ın hafif ham petrolü (Arab Light), Birleşik Arap Emirlikleri'nin Dubai'si, Nijerya'nın Bonny'si, Rusya'nın Urallar'ı ve İngiltere'nin Kuzey Denisi Brent petrolünün hepsi, talebe göre çok daha düşük bir hızda düşen üretim yüzünden petrolle dolan bir piyasada boğuluyor.
Ancak WTI'ın karşı karşıya olduğu durum diğer benchmarklara göre çok daha zorlu çünkü ABD'deki ham petrol depolama alanı dünyanın geri kalanına göre çok daha büyük bir hızda daralıyor.
Tarihi gelen WTI vadeli işlemlerinin teslimat noktası olarak hizmet veren Cushing, Oklahoma deposu, 90 milyon varillik kapasitesinin dün itibariyle 60 milyonunu doldurmuş durumda.
Depolama Kabusu
Analistlere göre Cushing'deki dolum hızı — son üç haftada haftalık ortalama 16 milyon varil — tesisin Mayıs ortasında ya da en geç Haziran'ın ilk haftalarında kapasite limitine ulaşmasına yol açabilir.
WTI ham petrolünü depolamak için başka yerler de var — boru hatları, vagonlar ve hatta Trump'ın dünkü açıklamasına göre 75 milyon varil kapasiteye sahip olan Stratejik Petrol Rezervi. Ancak Oslo, Norveç bazlı Rystad Energy'e göre tüm bunları toplasak bile ABD'nin mevcut kapasitesi sadece 150 ilâ 200 milyon varil arasında.
Cushing'in Haziran başında dolması sonrasında, üretimin dünyadaki her yerden daha hızlı düşmesine rağmen Covid-19'un yarattığı talep düşüşünün hızına yaklaşamadığı piyasanın tamamen kapanması öncesinde en fazla altı ilâ sekiz haftalık bir süre olabilir.
Geçen hafta itibariyle ABD'deki üretim Mart'taki günlük 12,3 milyon varillik rekor seviyeden sadece günlük 800.000 varil düştü. Aynı dönemde ABD'deki sondaj kulesi sayısı da %35 düştü ancak bu gecikmeli bir gösterge olması sebebiyle önümüzdeki yaklaşık beş haftada bir şeyler gösterecek.
Tüm bunlar Suudiler'in ve Ruslar'ın salgının sona ermesinden itibaren pazar paylarını büyütme hedefleri karşısında WTI'ı savunmasız bıraktı. İkilinin stratejisi kesinti sözü vererek Trump'ın yanındaymış gibi görünmek ancak ellerindeki pazarı ve müşterileri bozacak kadar kayda değer bir kesinti yapmamak yönünde.
Aynı zamanda Kremlin'e göre daha kurnaz taktikler uygulayan Riyad, Saudi Aramco'dan (SE:2222) petrol alan rafinerilere cömert kredi imkanları sunup Asya'lı müşterilerine büyük indirimler yaparken, bir yandan da ABD'ye sattığı petrolün fiyatını artırarak Trump'ı memnun ediyor.
Suudi "Savaş Başlıkları"
Nakliyat ve pazar istihbaratı şirketleri Vortexa Ltd. ve Kpler Inc.'ten Wall Street Journal'a konuşan kaynaklara göre 20 Suudi tankerinin Mayıs sonunda ABD'nin Louisiana ve Texas limanlarına toplamda 40 milyon varil ham petrol teslim edeceklerini belirtti.
Bu Suudi petrolü de, zaten ABD ham petrolüne boğulmuş bir piyasaya eklenmiş olacak. Kargoların alıcılarının ise şimdiden belli olduğu belirtiliyor; Journal isim vermese de, ABD'nin Port Arthur, Texas'ta bulunan en büyük rafinerisi olan ve günlük 630.000 varil işlem kapasitesine sahip olan Motiva'nın sahipleri Suudiler.
New York bazlı enerji koruma fonu Again Capital kurucu ortağı John Kilduff, "bunu bir Tom Clancy romanında ABD'ye doğru gelen 20 savaş başlığı gibi düşünün," diyor.
"Zaten boğulmuş bir halde olan ABD ham petrol piyasasındaki kaya petrolü üreticilerine verebilecekleri zarar bu seviyede."
Kilduff, "bunun ardından, Suudiler'in yakıp yıkma politikasının bir uzantısı olarak Asya'lı alıcılarına yaptığı büyük indirimleri ve diğer rafinerilere sunduğu 90 günlük kredi şartlarını devam ettirmesi bekleniyor," diyerek bir pozisyondan çekilirken düşmanın kullanabileceği her şeyi yok etmeye yönelik askeri stratejiye atıfta bulundu.
İşin ironik tarafı ise tüm bunların, Suudi liderliğindeki OPEC ile Rusya ve ABD'nin de dahil olduğu diğer üreticiler arasında yapılan GLOPEC üretim kesintisi anlaşmasına rağmen gerçekleşmesi.
Trump 20 doların altında işlem gören ABD ham petrolünü kurtarmak adına önce arkadaşı olarak tanımladığı Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Salman'ı, daha sonra da Rus Başkanı Vladimir Putin'i arayarak anlaşmaya aracı olmuştu. Trump ve Putin korona virüs krizine karşı ortak mücadeleyi görüşmek amacıyla Nisan ayında dört kez telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
Suudiler ve Ruslar son dört yıldır kendi aralarında üç üretim kesintisi anlaşması yapmıştı ancak Mart'ta yaşadıkları anlaşmazlık bir fiyat ve üretim savaşını tetikleyerek Covid-19 salgınıyla birlikte ham petrol fiyatları için kusursuz fırtınayı yaratmıştı.
Kesintiler Yetersiz
GLOPEC'in küresel piyasalardan günlük 9,7 milyon varil çekme hedefi, önümüzdeki aylarda günlük 20 ilâ 30 milyon varil arasında olması beklenen talep kaybının çok altında kalıyor.
Tüketimdeki kayba ek olarak, ABD'de milyonlarca insanın işsiz kalması sebebiyle yılın ikinci yarısında bir resesyon yaşanması bekleniyor.
Ruslar üretim planlarını gizli tutarak GLOPEC ruhuna daha büyük bağlılık gösterse de, Kremlin'deki güvenlik konseyinin başkan yardımcısı Dmitry Medvedev dün yaptığı açıklamada Moskova'nın petrolü "al ya da öde" bazında satmaya hazır olduğunu söyledi ki, bu da ham petrol pazarındaki payını korumaya yönelik bir tedbir.
ABD'ye gelecek olan 20 tanker Suudi petrolünün 20 Nisan'daki GLOPEC anlaşması öncesinde yola çıktığı söyleniyor ve bu da Trump yönetiminin nakliyata karşı çıkmasını zorlaştırıyor.
Cumhuriyetçi senatör Kevin Cramer, son birkaç haftadır ABD ham petrolü sektörünü korumak adına Suudi ve Ruslar'dan gelenler de dahil olmak üzere gelen tüm petrole gümrük vergisi getirilmesine yönelik Trump'tan talepte bulunmuştu. Gazetecilerin sorusuna karşılık olarak Trump gümrük verigisi konusunu "incelediğini" belirtti ve daha fazla detay vermedi.
ABD Sektörü İçin Çıkış Yok
Ancak bu tarz gümrük vergileri bile kaya petrolü sektörünü kurtarmaya yeterli olmayabilir.
New York bazlı Tyche Capital Advisors'dan Tariq Zahir'e göre "ithal petrole getirilecek herhangi bir gümrük vergisi Suudi tankerlerini ABD'den uzaklaştırabilir ancak bu petrol yine de deniz üzerinde stok olarak uluslararası sularda gezecek ve bu da genel görünüme yardımcı olmayacak."
"Cushing kesinlikle Mayıs'tan önce dolacak. O zamana kadar ABD'li üreticiler petrollerini depolamak için yer bulmakta zorlanabilir ve birçoğu üretimi durdurarak kapanmak zorunda kalabilir."
"Suudiler ve Ruslar son haftalarda sadece Trump'ın gözünü boyadı. Talep örneğin Aralık'ta, hatta Ocak'ta geri dönerse, Suudiler ve Ruslar depolarındaki ve tankerlerindeki tüm petrollerini satarak büyük bir pazar payı kazanmış olacak."
Zahir ayrıca kaya petrolünün geri döneceğini ancak çok daha farklı ve zayıf olacağını ekledi.
"İflaslar yaşanacak. Hidrolik kırılma, deniz sondajı ve derin deniz sondajı kalıcı hasarlar alacak. Yaşanan arz fazlalığını toparlamak bir yıl ya da daha uzun sürecek. Şirketler daha zayıf olacak ve Exxon (NYSE:XOM), Chevron (NYSE:CVX) gibi büyük isimler ise 20 dolar civarı fiyatların olduğu uzun dönemin bilançolarına ne kadar zarar verdiği konusunda endişelenecek."