Büyük merkez bankaları başta olmak üzere enflasyona bağlı sıkı para politikası, bu yıl takip edilecek en önemli gelişme olurken bu ay jeopolitik riskler öne çıktı. Son haftada ABD ve Rusya Ukrayna üzerinden karşı karşıya geldi. Aslında ABD başta olmak üzere Batılı ülkeler ile Rusya karşı karşıya, ABD sözcü olarak ön planda. Rusya'nın Ukrayna'ya saldırı hazırlığında olduğunu ve saldırı için de tarih veren ABD'nin açıklamalarıyla piyasalar olası savaşı fiyatlamaya başladı. Tüm jeopolitik risk oluşturan dönemlerde olduğu gibi riskli varlıklardan güvenli varlıklara yönelim oldu. Haliyle altın yükseldi, GOP'larda da gerileme oldu. Petrol de bu süreçten beslenerek 7 yılın zirvesini gördü. Bu fiyatlamalar haber başlığına göre şaşırtıcı değil. Bugün ise Rusya'nın Ukrayna sırında tatbikat yapan askerleri çektiğine dair haberler negatif görünümü azalttı. Duruma bakalım:
ABD, Ukrayna ve diğer ülkelerin açıklamaları riskleri artırdı. Bu süreçte Rusya'nın sözlü açıklamaları işe yaramadı (risk fiyatlamasında artış). Sonunda Rusya, söze uygun bir hareket yapınca piyasalar biraz kulak vermeye başladı ( risklerde düşüş). Ancak bu konu henüz fiyatlamalarda ilk sırada, dolayısıyla gelecek yeni haberlerle beraber rahatlamadan bahsedebiliriz.
İlk tepkiler oldukça yüksek. Haftaya düşüşle başlayan borsalar bugün %2 üzerinde yükselişte. Başroldeki Rusya borsası ise bugün %5 primli işlem görüyor. Küreselleşme tüm endeksler için geçerliyken kırılganlık daha lokal bir durum ve son günlerdeki gelişmelerden fazla etkilenen BİST 100 bugün %2,5 primli işlem görüyor.
Altın ve petroldeki durum piyasanın nabzını ölçmek için en doğru ürünler. Ons altın bu hafta 1.879 dolara çıktı. Bu seviye Haziran sonrası en yüksek seviye. Hatırlarsak Haziran ayındaki FOMC toplantısı varlık alımlarının azlatımının tartışmaya açıldığı ilk toplantıydı ve sıkılaşamaya doğru da ilk adımdı. Şahin bir kadronun ardından ons fiyatı 1.918 dolardan düşüşe geçti. Bu tarihten sonra fiyat, 1.800 dolar altında kaldı. Kasım'da ise Avrupa'da salgına bağlı kısıtlamalar olması ve yüksek enflasyona karşın Fed'den tepki gelmemesi ile fiyat kısa süreli bir yükseliş yaşayarak 1.876 dolara çıktı. Fakat yükseliş devam etmedi, çünkü Fed beklenen şahin tavrını gösterdi. Öte yandan piyasalarda da Mart'ta ilk faiz artışının geleceğine dair beklentiler kuvvetlendi. Gelelim bu ayki görünüme. Fiyat Rusya – Ukrayna haberlerine tepki verdi ama öncesinde hafif yükseliş vardı, bunun sebebi küresel enflasyon ve Fed'in faiz artışına karşın bilançoda daha yavaş hareket edeceği beklentisi oldu. Zaman zaman ABD 10 yıllık tahvil faizinin baskısı oldu ama genel olarak fiyat 1.800 dolar üzerinde kaldı.
Fed beklentilerini de kısaca belirtmek gerekir. Piyasalarda bu yıl güçlü faiz artışı beklentisi var, 4 ila 6 kez faiz artışı bekleniyor. Ama faiz %2 - %2,5 bandına gelse dahi %7,5'lik enflasyon nedeniyle negatif faiz söz konusu. Burada önemli olan negatif faiz kadar akan muslukların kesilmesi. Piyasalarda dolar sıkılaşması olması durumunda faiz etkisini gösterebilir, bu nedenle bilanço yakından takip ediliyor. Bunun da tek başına yeterli olmaması riski olduğu için varlık satışı önerisinde bulunan Fed yetkilileri de var. Dolayısıyla faiz artışından ziyade bilançonun küçültülmesi sürecinin altına etkisi fazla olacaktır.
Şimdi teknik görünüme bakalım: Biz ons altında 1.876 dolar ve üzeri haftalık kapanış olması durumunda yıl içi düşüş beklentimizi değiştirebileceğimizi belirttik. Fiyat, bugün bu direnci test etti, ama son haberle beraber altın 1.850 dolara geriledi. Haftalık kapanış direnç altında kalırsa yeniden 1.820 - 1.800 dolar aralığına gerileme yaşanabilir. Düşüşün etkisini göstermesi içinse 1.780 doların kırılması gerektiğini tekrar hatırlatalım.
Onsun bu haftaki oynaklığı haliyle gram fiyatına da yansıdı ve fiyat bugün 821 TL ile yaklaşık 2 ayın en yüksek seviyesine çıktı. Gramda bu ay kur etkisi zayıf ve ons baskınlığı var. Ancak 2021'de yaşanan rekor yükseliş tamamen kurdan kaynaklandı, çünkü ons 2021'i %6'ya yakın düşüşle tamamladı. Bu yıl için de kur etkisinin fazla olmasını bekliyoruz. Bu ay onsla beraber görülen yükseliş 812 TL ara direncini test etti. Bizim önemli gördüğümüz seviye ise 840 TL ve bu seviye üzeri haftalık kapanış hareketliliği artırabilir. Kısa vadede düşüş için 771 TL'nin altına sarkma olması gerekir ki görünüm pozitif.
USD/TRY kurunda yaklaşık 7 haftadır 13,50 yakınında oldukça sakin bir fiyatlama var. Dövizde düşüş için TL'nin değerlenmesi gerekiyor, aksi durumda küresel etkilerle yaşanacak dolar bazlı düşüş sınırlı kalır. Bugün açıklanan verilere göre yurt içinde tarım yapan çifçinin üretim maliyeti bir yılda %52 artarak rekor seviyeye çıktı. Zaten ÜFE %90'nın üzerinde, enflasyon %50'ye yakın. Böyle bir ortamda TL'yi destekleyecek mevduat uygulamalarının sürdürülebilir olması da zor. Çünkü reel tarafta göstergeler maliyetlerin artmaya devam ettiğine işaret ediyor. Her maliyet TL'de kayıp demek, üzerine faiz ve para politikasındaki düşünce de eklenince durum zor. Kurda son dönemdeki sıkışmanın yeni seviyeye taşınması bakımında 14,0 önemli, ancak biz 14,80'i oldukça kritik görüyoruz. Yavaş ama yukarı yönlü bir fiyatlama görebiliriz.