ABD'de TÜFE yıllık bazda %8,5’ten %8,3’e düşerken beklentiler verinin %8,1 gelmesi yönündeydi. Çekirdek TÜFE de yıllık bazda beklentilerin üzerinde, %6,3 olarak gerçekleşti.
ABD TÜFE Aylık
ABD TÜFE - Çekirdek TÜFE (Yıllık)
ABD’de sürpriz gelen enflasyon verilerinin ardından 21 Eylül’de artık Fed’in 75 baz puan artıracağına kesin gözüyle bakılırken beklenti anketlerinde 100 baz puanlık faiz artırım için beklentiler %27’ye yükseldi. Ancak bu noktada görüşlerimiz değişmedi. Eylül’deki toplantıdan hâlâ 75 baz puanlık faiz artırımı bekliyorum.
ABD’de son göstergelere bakıldığında son ay işsizlik oranı %3,7’ye çıkarken 6 milyon Amerikalının işsiz olduğunu görüyoruz. İstihdam cephesinde ufak bozulmalar görülse de istihdam hâlâ çok kuvvetli ve bugün gelen enflasyon verilerinin ardından Fed daha agresif mesajlar verebilir.
Öncelikle bu verinin ardından şunun altını kesinlikle çizmeliyim ki Fed’in kısa veya orta vadede enflasyonu kriz çıkarmadan %2 hedefine getirmenin bir imkanı yok. Yani asla ama asla Fed %2 hedefine gelemeyecek. Bunun nedeni ise enflasyonun alt kalemlerinde gizli. Şu anda genele yayılan bir enflasyon görüyoruz. Son iki aydır benzin fiyatlarındaki sert düşüş nedeni ile enerji enflasyonunda aşağı yönlü baskı sebebiyle enflasyon çift hanelere ulaşamıyor. Benzin fiyatları Ağustos ayında %10,6’lık düşüş kaydederken geçen ayda %7,7’lik düşüş görülmüştü. Brent petrol tarafında OPEC, 90 dolar altında bir fiyatlama istemiyor bunun için gerekirse üretimi kesmeye hazır. ABD ise Rusya’nın enerji gelirlerini engellemek için petrolde tavan fiyat uygulamasıyla daha düşük enerji fiyatları istiyor. Ancak bana kalırsa petrol fiyatlarında 90 doların altında kalıcılık zor. Bu sebepten dolayı enflasyon üzerindeki tekrar enerji baskısı oluşursa yıllık enflasyon baz etkisi nedeniyle yükselmese bile düşmeyecektir. Bu noktada beklentim enflasyon ve faizin 2023’te %5-6 arasında dengelenmesi. Fed 2023’te de faiz artırmaya devam edecek ve piyasa beklentilerinin üzerinde artışlar yapacaktır. Bu hem dolar endeksinin hem de ABD 10 yıllık tahvil faizinin yükselmesini sağlayacaktır. Kısaca dolar güçlenirken tüm para birimleri, altın, gümüş, kripto ve borsalar düşüş sürecine devam edecektir.
ABD 10 Yıllık Tahvil Faizi
Dolar Endeksi (DXY)
Çekirdek enflasyon 3 aylık düşüşün ardından geçen ay yatay seyretmiş ve bu ay tekrar yükselmiştir. Bu da bize hem enflasyonun genele yayıldığını hemde enflasyondaki yükselişte gıda ve enerji dışı gelişmelerin ön plana çıktığını gösterir ki bu enflasyonu düşürmek Fed’in 2-3 yılını alabilir.
Enflasyonun detaylarına baktığımda konut, gıda ve sağlık grubu enflasyona puansal bazda katkının olduğu en yüksek gruplar. Ayrıca sıfır otomobil, ev eşyası, kişisel bakım, motorlu taşıt sigortası, kira, ilaç, hastane hizmetleri, alkollü içecekler ve tütün, giyim, konaklama, eğlence ve eğitim grupları enflasyonu artıran unsurlar oldu.
Enerji kalemi ise aylık bazda %5 azalırken geçen ayda %4,6 düşüş kaydetmişti. Yıllık bazda enerji enflasyonu %23,8’e kadar geriledi. Aylık bazda benzin fiyatları %10,6 düşerken doğal gaz fiyatları ise %3,5, elektrik fiyatları ise %1,5 yükseldi. Elektrik fiyatları yükselişini üst üste 4. aya taşıdı.
Altı gıda endeksinin hepsinde artış yaşanırken et, kümes hayvanları, balık ve yumurta, sebze - meyve, süt grubu, tahıl ve unlu mamüller ve alkolsüz içeceklerde artış görülmüş. Yıllık gıda enflasyonu %11,4’e çıkarak Mayıs 1979’dan bu yana kaydedilen en yüksek seviyeye ulaştı.
Hava yolu ücretleri, ikinci el araç fiyatları ve iletişim grubu enflasyonu aşağı yönlü etkileyen gruplar olmuş.
Dolar endeksi de veri sonrası tekrar yükselişe geçerken 107,45’in üzerinde kaldığı sürece bu alış eğilimini devam ettirmek isteyecektir. Burada özellikle 110,50 seviyesinin aşılması halinde hedeflediğimiz 115 seviyesine doğru yolculuk başlatacaktır. ABD 10 yıllık tahvil faizleri ise özellikle %3,5'in üstüne çıkar ve orada tutunursa 2023’te hedeflediğimiz %5,20 seviyelerine doğru ataklar yapmasını beklerim.
Dolar/TL
Dolar/TL'de yükseliş eğilimi devam ediyor. Doların neden düşmeyeceğinin sebeplerini birçok kez detaylı yazdım. Kısaca söylemek gerekirse cari açıktaki artış, rezervlerdeki erime, dolarizasyonun çözülmemiş olması, KKM'nin bütçe açıklarını giderek artıracak olması, reel faizlerin negatif seyrinin sürmesi enflasyon ve dolarda artışa sebep olması, dolar endeksindeki yükseliş, ABD 10 yıllık tahvil faizlerindeki değer kazancı gibi daha çok sebep sayabilirim. Arka kapıdan döviz müdahalelerinin sürmesi yani kamu bankaları aracılığıyla döviz satışı yapılarak kurun 18,30'un üstüne çıkarak yeni bir zirveye gitmesi engelleniyor. Ancak beklentilerimiz değişmesi. Yıl sonuna yaklaşırken çok kez tarihi rekor kıran dolar/TL göreceğiz. Şu anki önlemlerle kuru düşürmek pek mümkün değil.
Teknik olarak 18,30'un kırılması halinde önce 22 ve daha sonra 25'lere doğru hareket eden bir kur görebiliriz. Aşağıda ise 16,00 seviyesi önemli bir destek bölgesi.