Bank of America, Citi, Fitch ve Goldman Sachs gibi nüfuzlu şirketlerden peş peşe gönderilen kurun yükseleceği ile ilgili raporların ardından kurdaki talep; 7-8 aydır 18-19 TL arasına sıkışan doların ve 6 aydır belirli bir ritimle yükselen KKM'nin bir ayda sıçramasına sebep oldu. Sonrasında merkez, piyasa ve bankalar arasında makaslar açıldı. 4-5 yıldır aralıksız en çok altın alan merkez bankası olan Türkiye'nin rekor altın satışı haberleri gelmeye başladı. Malum enflasyon artmaya devam ederken seçim dolayısıyla suni kur baskısı avantajın azalmasına sebep oldu ve ihracat oranları beklenenden fazla düştü. Şimdi kuru biraz serbest bırakacaklar. Zaten bunu frenleyecek de yeterli kaynak kalmadı. Kur korumalı sayesinde büyük de bir yastıkaltı nakit bankalara girdi bu para ile kısa vade piyasa fonlanıyordur.
Dışarıdan bakıldığında pamuk ipliğine bağlıymış gibi görünüyor ekonomi ama bankalardaki sermayenin gücü aynı zamanda ekonominin de güvencesidir. Bizi kolay zamanlar beklemiyor ama bir kriz söyleminden kaçınırdım. Faiz artırım dönemi bitmek üzere. Fed'in belki bir tane daha, Avrupa'nın 2-3 defa daha faiz artırma planı var. Sonrasında izlemeye başlayacaklar ama bu nadiren yaşanan ekonomik bozulmalardan olmadığı için belki de 1-1,5 sene sürecek bir enflasyon sorunumuz olacak. Kısaca fiyatlar artmaya, alım gücümüz azalmaya bir süre daha devam edecek. Ama en güzel parayı da bu dönemde kazanacağımıza inanıyorum. Enflasyon; öz kaynak artış hızını maksimuma çıkaran bir fırsattır aynı zamanda. Bu dönemde kur geliri yüksek olan şirketleri tercih eden yatırımcılar doğru hamle yapmış olacaklardır. Mesela ULUUN şirketinin ihracatı iç piyasaya verdiğinden çok daha fazladır. THYAO'nun ilk çeyrek gelirlerinin %90'ından fazlasını yurt dışı gelirleri oluşturdu. Bu arada şirketlerimiz 2017'den sonra kur dalgalanmalarından korunmak için derslerine iyi çalıştılar ve kur risklerini azaltmayı başardılar. Şu an kur sorunu yaşayıp ödeme güçlüğü çekecek şirket sayımız hiç olmadığı kadar sınırlı.
Öngörülemez para politikası devam edeceği için mevcut gidişatta radikal bir değişim beklemiyoruz (ani faiz artışı). Kur geliri odaklı büyüme devam etmesi beklenirken resesyon ihtimalimiz yok. Hatta deprem dolayısıyla oluşacak ekonomik hasarın, ülkemizin lokomotifi inşaat sektörü ile kısa süre de azaltılması da mümkün. Bu da büyüme hedeflerinin çok değişmemesini sağladı. Aslında merkezin planı faizi düşürüp krediye ulaşımı rahatlatmak ve bu sayede üretimi arttırmaktı ama düşen faizle tüzel/halk ülkedeki güvensizlik sebebiyle kura yöneldi/yöneltildi. Şirketler dahi çektikleri krediler ile dövize yönelince hem durdurmak mümkün olmadı hem de bankaların kredi vermesi durduruldu. Şimdi bu iş nasıl düzeltilebilir, yıl sonuna piyasaları olumlu etkileyebilecek ihtimaller neler bunu konuşalım.
Önümüzdeki haftalarda kamu açığının kapanması ve cari açığın iyileştirilmesi için nasıl bir ekonomik mali program yürütülecek, bunları açıklamaya başlayacaklar. Eski Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile yeniden görüşme, dövize olan yönelimi azaltıp güven veren yüzlerin sisteme kazandırılmasına yönelik stratejik bir hamle. Ancak Mehmet Bey'in de geç kalınmış bir ekonomik programda faiz artırma seçeneğinin etkisinin oldukça yetersiz olacağını göreceğinden şüphem yok. Merkez bankalarının yıl bitmeden faiz indirimine gitmeleri beklenmiyor ama olası erken faiz indirimi piyasaları kalıcı bir trend yükselişine sürükleyecektir. Fark ederseniz şirketler bugün yaşanan enflasyon nedeniyle değerlerine değer katarken hisse performansları yerinde sayıyor. Tabii ki bu böyle gitmeyecek ve faiz indirimleri başladığında hem ekonomiler hem de piyasalar bol paraya kavuşacak. Açıkça söylemek gerekirse bahsettiğim kur gelirli, ihracat odaklı, özellikle enflasyon makinesi GYO'larda (ekgyo gibi büyük olmayanlar) yatırım kararı alanlar tasarruflarını enflasyona ezdirmedikleri gibi yüksek getiri elde edebilir. Ama sizlere tavsiyem, eğer döviz yatırımcısı iseniz kur korumalı mevduat varken dolar almaya çalışmayın. Öngörülemez para politikaları nedeniyle kurda yaşanabilecek hızlı çekilmeler de ciddi bir mağduriyet oluşturabilir. Bu durumda KKM'de sadece faiz alırsınız ama elinizde döviz varsa zarar edersiniz. Bana sorarsanız borsa yatırımcısı olmak daha doğru bir karar. Son beş aydaki hisse performanslarıyla kötümser bir tablo varmış gibi görünebilir ama enflasyon sayesinde bugün son 1-1,5 senede 10 kat yükselmiş ama hâlâ ucuz olan hisseler de var. Ve bu farklar kapanmaya devam edecek. Önemli olan doğru yerde doğru zamanı beklemek. Kısacası borsada bugün, doğru zamanda yanlış yerdeyseniz yeterli kazancı sağlayamayacaksınız.
Endeks teknik olarak Haziran ayında 4.600 üzerinde kalabilirse güçlü bir trend başlayabilir. Bugün ise 4.450 altında haftalık kapanış 2 senelik trendi bozabilir ve daha kötü günlerimiz olabilir. Açıkçası seçimden sonra Haziran'da 4.600 üzerinde ayı 5.000 seviyesi üzerinde kapatacağımızı düşünüyorum. Bu sebeple hisse takaslarımızı bir an önce yapmalıyız ve doğru zaman da doğru hisselerde olduğumuzdan emin olmalıyız.
Saygılarımla.