Paladyum, Oskar'a layık bir performansla sekiz yıllık mücadelenin ardından altını geçerek Perşembe günü dünyanın en pahalı ikinci metali konumuna yükseldi. Metal şu an iki ödüle aday olmuş durumda: 2019'un En İyi Performansını Gösteren Emtia ve 2.000 Dolar'lık Metal Ödülü.
Paladyum bu iki ödüle de yakın görünüyor; vadeli işlemler yıl başından bu yana %63 yükselirken—emtiadaki en iyi performans—spot fiyatı da bu yazının kaleme alındığı anda rekor bir zirve olan 1.966 Dolar'da, büyülü 2.000 Dolar hedefine 35 Dolar'dan daha yakın bir noktadaydı.
Ancak emtia piyasalarının öngörülemez doğasını ve bazen gün içinde yaşanan büyük dalgalanmaları da hesaba katarsak, paladyum bu iki ödülden biriyle de yetinmek zorunda kalabilir.
2.000 Dolar'da Bile Paladyum Bir Metal İçin Tarihin En Yüksek Fiyatına Ulaşmış Olmayacak
Paladyum, ons başına 2.000 Dolar'a ulaşarak spot altının Eylül 2011'de ulaştığı 1.920,80 Dolar rekorunun üzerine çıkmayı başarabilir.
Ancak bunu başarsa bile, daha önce çok daha yüksek seviyelerde tarihi rekorlar kırmış diğer bir değerli metalin gölgesinde kalacak. Bu metal de, genelde paladyumun kardeşi olarak kabul edilen platinyum. Platinyum 2008 mali krizinin hemen öncesinde ons başına 2.276 Dolar'a kadar yükselmişti ki, şu an paladyum karşısındaki zayıflığı düşünüldüğünde bu birçok kişinin artık hatırlamayabileceği bir rekor.
Cuma günkü işlemlerde platinyum ile paladyum arasında ons başına 1.000 Dolar'dan fazla bir fark vardı. Hem de bu fark platinyumun, paladyumla birlikte kimyasal, fiziksel ve anatomik açıdan benzerlik gösteren diğer metaller olan iridyum, osmiyum, rodyum ve rutenyumu içeren altı üyeli Platinyum Grubu Metalleri'nin (PGM) asıl lideri olmasına rağmen oluştu.
Temel işlevlerini de değerlendirmeye kattığımızda platinyum ve paladyum arasındaki değer farkı daha da şaşırtıcı bir hale geliyor. İki metal de esasında birer oto-katalist ve emisyon arıtıcısı; tek fark platinyum dizel motorlarda kullanılırken, paladyumun ise en iyi performansı benzinli otomobillerde göstermesi.
Platinyum Bir Zamanlar Daha Pahalı Olabilir Ancak Artık Çok Geride
Volkswagen'in (OTC:VWAPY) 2015 yılında yaşadığı dizel emisyon hilesi skandalı dizel araçların itibatını ve üretim miktarıyla birlikte, platinyum fiyatlarına da ciddi bir darbe vurdu ve platinyum o günden beri tam potansiyeline bir daha hiç ulaşamadı. Elektrikli otomobillerin giderek popülerleşmesi de dizel araçları olumsuz etkiledi.
Aralık 2008'den itibaren kendi yükselişine başlayan paladyum ise Aralık vadeli işlemlerde 190 Dolar'lık fiyatıyla başladığı yolculukta Aralık 2018'de 1.200 Dolar'a ulaşmıştı.
Bu yıl ise, Rusya ve Güney Afrika'dan gelen arzdaki eksiklik sebebiyle paladyum 1.300 Dolar bölgesini aşarak neredeyse her ay, hatta bazen her hafta yeni rekorlara koşarken, daha ucuz olan platinyumun paladyumun yerini alması ihtimali yeniden dillendirilmeye başladı.
Ancak otomobil üreticileri bu tarz bir değişimin motor ve emisyon işlemlerinin tamamen yeniden şekillendirilmesini gerektirdiğini ve bunun da paladyumun bir otomobil içindeki görece düşük maliyetine kıyasla gereksiz bir zaman ve para kaybı olduğunu iddia ediyor.
Peki Paladyumdaki Bu Çılgın Yükselişin Arkasında Ne Var?
Geçen hafta da belirtildiği gibi paladyumdaki momentum, Güney Afrika'da yaşanan selin elektrik kesintilerine yol açarak paladyum cevheri madenlerinin kapanmasına neden oluşuna tüketicilerin ve finans profesyonellerinin panik ve fırsatçı alımlarla tepki göstermesi.
Dünyanın en büyük ikinci paladyum üreticisi ülkesi olan Güney Afrika'nın elektrik hizmet şirketi Eskom Holdings SOC Ltd. Cuma günü itibariyle hala düşük seviyede de olsa bölgesel kontrollü elektrik kesintileri uyguluyordu.
Analistlere göre zaten arz sıkışıklığı korkusunun yaşandığı bir emtia için Güney Afrika krizi fiyatlarda tüm mantığı ortadan kaldıran yeni bir histeri dalgasına neden oldu. Commerzbank AG'den değerli metaller analisti Daniel Briesemann, mevcut havayı şöyle özetledi:
"Paladyumu hiçbir şey yavaşlatamaz gibi görünüyor."
"Bu kesin fiyat artışını abartılı bulsak da, yükselişin ne zaman sona ereceği henüz bilinmiyor."
Daha Ne Kadar Yükselebilir?
Investing.com'un Günlük Teknik Görünümü spot paladyum için 1.972 Dolar seviyesinde bir yakın vadeli tepe direnci gösteriyor.
Ancak fiyatın hangi noktaya geldiğini düşünürsek, bu sadece bir hedef.
Online bir tahmin hizmeti olan Wallet Investor ise daha da ileri giderek, 2024 Kasım ortasına kadar paladyumun 3.432,13 Dolar'lık bir rekora ulaşacağını öngörüyor.
Gov Capital'dan da 2024 Kasım ortasına kadar ulaşılması beklenen ve 8080 Dolar üzerinde bazı kişisel tahminler geldi.
2.000 Dolar şimdilik gerçekçi bir hedef gibi görünüyor ve bu yazıyı okuduğunuz zaman ulaşılmış da olabilir, ancak paladyumun yılı bu seviyenin üzerinde mi, yoksa altında mı kapatacağının kesin bir cevabı yok.