ABD başkanlık seçimlerinde ekonomi her zaman belirleyici değildir, belirleyici olduğu zamanlar dışında. 1932'de Herbert Hoover ve 1992'de George H.W. Bush'u düşünün. Her ikisi de başkanlığı öncelikle ekonomi yüzünden rakiplerine karşı kaybetti. Elbette mevcut koşullar o kadar uç noktalarda değil. Aslında bir dizi ölçüte göre ekonomi nispeten sağlam görünüyor. Ancak aynı zamanda pek çok zorluk da mevcut, bu nedenle ekonominin 5 Kasım'daki sonuçları ne kadar etkileyeceği ve hangi adayın en çok fayda sağlayacağı tartışmalı.
Ekonominin bir dereceye kadar bir faktör olacağını söylemek yanlış olmaz, bu da seçmenlerin yeni başkanı seçmeden önce iki tur veri açıklamasının daha beklendiği gerçeğini vurguluyor. 5 Kasım'a kadar düzinelerce rapor açıklanacak ancak siyasi açıdan bakıldığında ortalama bir seçmen, muhtemelen sadece ikisine odaklanacaktır: Enflasyon ve iş gücü piyasası verileri. Siyasi çevrelerde muhtemelen en çok dikkat çekecek olan verilere bakalım: Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve işsizlik oranı:
- 6 Eylül: Ağustos ayı İşsizlik/İstihdam raporu
11 Eylül: Ağustos ayı TÜFE - 4 Ekim: Eylül ayı İşsizlik/İstihdam
10 Ekim: Eylül ayı TÜFE
İşsizlik oranına hızlı bir bakış, salgın sonrasındaki keskin düşüşün son zamanlarda yerini kalıcı, ancak bugüne kadar yılın büyük bölümünde ılımlı bir artışa bıraktığını gösteriyor.
Temmuz ayı için mevcut %4,3'lük işsizlik oranı tarihsel standartlara göre düşük ancak eğilim artık dostane değil. Bu da önümüzdeki iki güncellemenin seçimlere doğru işsizlik oranında daha fazla artış gösterebileceği anlamına geliyor.
Buna karşın ABD’nin enflasyon eğilimi, 2021-2022 dönemindeki sıçramanın ardından devam eden bir düşüş kaydederek daha cesaret verici bir profil çiziyor. Manşet TÜFE Temmuz ayında yıllık bazda %2,9 ile son üç yılın en düşük seviyesine geriledi. Ancak enflasyon oranı keskin bir şekilde düşmüş olsa da genel fiyat seviyeleri, son enflasyon artışından sonra hâlâ nispeten yüksek.
Sonuç olarak siyasi analiz açısından esas soru şu: Son dönemde enflasyondaki düşüş, seçim günü seçmenlerin kararına hakim olacak mı? Yoksa enflasyonda daha önce görülen artış, 5 Kasım'daki ortak görüşü gölgelemeye devam edecek mi?
Davranışsal ekonomide geçmişe dönük önyargı önemli bir faktör, dolayısıyla önümüzdeki iki tur boyunca ekonomik açıklamalar, seçimlerde çok önemli bir etkiye sahip olabilir.
Seçmenlerin de adaylar gibi hâlâ verilere bağımlı olduğunu söyleyebiliriz.