Haftanın son işlem gününde küresel piyasalar Türkiye riskini fiyatlamaya yöneldiler. İlk olarak Avrupa piyasalarında başlayan fiyatlama, Avrupa gösterge endeksi STOXX 600’ün %1,07 kazançlarından vererek 385,86 Euro’dan kapanmasına neden oldu. 10 yıllık Almanya getirisi %1,55 gerileyerek %0,318’den işlem gördü ve Euro, Dolar karşısında değer kaybederek 1,1385$’a çekildi. Yabancı basında yer alan habere göre (FT) AMB, Türkiye’de başlayan siyasi krizin artık ekonomik krize döndüğünü ve kontrol altına alınması gerektiğini aksi taktirde bir hastalık gibi Avrupa finansal sistemine sıçrama olasılığının bulunduğu belirtti. Dövizde yaşanan yüksek oynaklık Türkiye bankalarının Avrupa bankalarından aldığı borç yükünü arttırdığından dolayı borçların geri ödenememe ihtimalini güçlendiriyor. Bu da Avrupa finansal sistemi için yeni bir risk oluşturabilir. Bugün Avrupa vadeli kontratları güne satıcılı seyirle başladılar. Böylece yatırımcıların tedirginliğinin devam ettiği görülüyor.
ABD piyasaları da Avrupa’ya paralel hareket ettiler ve aynı nedenden dolayı satış baskısı altında kapandılar. S&P 500 %0,71, DJI %0,77 ve Nasdaq %0,67 düşüş kaydettiler. Oynaklık göstergeleri 13,16$ ve 11,85$’dan işlem gördü. Bu %16,77 ve %16,98 yükseliş anlamına gelmektedir ve tek nedeni Türkiye ekonomik krizi riskinin küresel risk olma ihtimali olabilir. Çin – ABD arasında ısınmaya devam eden ticaret savaşı da diğer bir neden olabilir. Endeksteki satışlara ve göstergelerdeki yükselişe rağmen ABD Dolar endeksi 96,43$’dan fiyatlanıyor. 10 yıllık ABD getirisi de %2,864 seviyesinden işlem görüyor. Küresel yatırımcılardaki panik havasının devam etmesine paralel olarak ABD vadelilerinde de satıcılı seyrin hakim olduğu görülüyor.
Türkiye ekonomik krizinin etkileri Asya endekslerinde de görülüyor. Bütün Asya endeksleri satış baskısı altında kalmış durumda. 10 yıllık Japonya tahvili %0,098’e gerilerken 10 yıllık Çin getirisi %3,596’ya yükselmiş durumda. USDJPY paritesi 110,23 Yen’den işlem görüyor.
Haftanın son işlem gününde endeks 2,35 milyar TL’lik işlem hacmiyle %2,31 kazançlarından vererek 94.939,63 TL’den kapandı. Dolar bazında ise endeks günlük %15,71 gerileyerek 14.770,84$’dan alıcı buldu. Endeks hem dolar hem TL bazında bütün üssel hareketli ortalamalarının altına düştü. Böylece kısa dönem için yükseliş trendi ihtimali de iyicene azaldı. ABD’nin, Türkiye – ABD ticaretine yaptırım uygulaması siyasi tansiyonun kısa zamanda çözülmeyeceğini gösteriyor ve Türkiye, Çin, Rusya ve İran yakınlaşmasını hiç beğenmiyor. ABD’nin yeni çelik tarifesi bugün başlayacak. Uygulamaya göre gümrük tarifesi iki katına çıkarıldı. Türkiye gelecek dönemde, Çin tahvil piyasasından borçlanmayı planlıyor. Böylece borçlanmada kaynak çeşitliliğini arttırmış olmayı ve ABD Dolar’ına olan bağımlılığı azaltmayı hedefliyor. Dolar kurunun, bankalar arası işlemlerde 7,20 TL seviyesine çıkmasından dolayı BDDK swap işlemlerine sınırlama getirdi. Sınırlamaya göre yapılan işlemlerde yasal özkaynaklarının %50’ini geçemeyecekler. Bir adım da bu sabahTCMB’den geldi ve zorunlu karşılık oranları TL bazında tüm vade dilimlerinde 250 baz puan indirildi. Yabancı para için ise;
Yabancı Para Diğer Yükümlülükler
Mevcut Zorunlu Karşılık Oranları
Yeni Zorunlu Karşılık Oranları
1 yıla kadar (1 yıl dâhil) vadeli
% 24
% 20
2 yıla kadar (2 yıl dâhil) vadeli
% 19
% 15
3 yıla kadar (3 yıl dâhil) vadeli
% 14
% 10
(Kaynak: BloombergHT)
iShares MSCI Tur fonu ABD seansında %14,53 gerileyerek 21,42$’dan fiyatlandı. iShares GOÜ fonu ise sadece %2,13 değer kaybetti ve 43,19$’dan alıcı buldu. Bugün 10 yıllık Türkiye tahvil getirisi %20,67’den, 2 yıllıklar ise %25,12’den fiyatlanıyor. Dolar 6,66 TL’den ve Euro 7,59 TL’den işlem görüyor. Küresel risk iştahının azalmasına paralel olarak bugün endeksin satıcılı açılış yapma ihtimali oldukça yüksek.