(Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun açıklamaları dördüncü paragrafa eklendi)
İSTANBUL, 4 Temmuz (Reuters) - Türkiye ile ABD arasında gerginlik yaratan Rusya'dan alınan S-400 hava savunma sisteminin her an kullanıma hazır tutulacağı ancak sadece çevresel güvenlik risklerinin yoğunlaştığı dönemlerde veya savaş durumlarında açılacağı belirtildi.
Hürriyet Gazetesi'nden yer alan ve kaynak belirtilmeyen habere göre S-400 hava savunma sistemlerinin Türkiye'ye hangi formül altında yerleştirileceği belli oldu. Buna göre komuta kontrol araçları, radarları ve lançerleriyle 24 saat her an kullanıma hazır tutulacak olan sistem tüm bileşenleriyle aktif hale gelecek şekilde kurulacak ancak barış zamanlarında, bakım, tatbikat gibi olaylar dışında açılmayacak.
Ankara'nın "Barış konuşlanması" diye tanımlanan bu formülle ABD ile yaşanan S-400 krizinin hafifletilmesi için orta yolu bulmayı amaçladığı belirtilen haberde bu yöntemin, S-400'lerin Rusya'dan alınmasına rağmen depoya kaldırılarak kilitli tutulacağı anlamına gelmeyeceği, herhangi bir bölgeye veya bölgelere kurulacak olan sistemlerin çok kısa bir reaksiyon süresi içinde aktif hale gelebileceği belirtildi.
Öte yandan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, TRT Haber'e verdiği söyleşide "barış konuşlanması" konusunda, "Böyle teknik şeyleri hiç konuşmadık zaten S-400 bir savunma sistemidir, saldırı sistemi değil. Yani acil bir durum olunca devreye girecek, durup dururken niye devreye girsin? Türkiye'nin hava savunma sistemine ihtiyacı var" dedi.
Çavuşoğlu, NATO'nun bu konudaki kapasitesinin belli olduğunu söyleyerek, "S-400ler zaten savunma sistemi, bunun da detayını konuşmaya gerek yok" dedi.
ABD yönetimi Ankara'nın Rus yapımı S-400 füzelerini teslim alması halinde, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın aksi yönde açıklamalarına rağmen Türkiye'ye yaptırım uygulamayı ve F-35 savaş uçağı programından çıkarmayı planlıyor.
Hafta sonunda G20 zirvesi esnasında ABD Başkanı Donald Trump ile görüşen Erdoğan, ABD'nin S-400 nedeniyle Ankara'ya yaptırımlar getirmeyi planlamadığını belirtmişti. yer alan haberde S-400'lerin ilk ünitesinin Türkiye'ye deniz yoluyla geleceği ve ilk ünitenin konuşlanacağı yerle ilgili teknik çalışmaların sona aşamaya geldiği belirtilerek, sistemin Ankara'daki Mürted Hava Üssü'ne kurulma seçeneğinin ağır bastığı, bu üssün teknik altyapı donanımı, stratejik konumu ve olası hava saldırılarına karşı coğrafi mesafesi nedeniyle tercih edildiği kaydedildi.
Habere göre NATO radar ağına bağlanmadan çalışacak olan S-400'ler için tehdit değerlendirmeleri çerçevesinde başka bölgelerde de altyapı hazırlanacak.
Ege ve Güneydoğu'nun öne çıktığı belirtilen haberde bu durumda Türkiye'nin, Yunanistan, Doğu Akdeniz, Suriye, Irak ve İran'ın büyük bölümlerinde kendisine yönelik her türlü hava hareketliliğini tespit edebileceği ifade edildi.
İki NATO müttefiki olan ABD ve Türkiye, Türkiye'nin Rusya'dan S-400 satın alma planları nedeniyle aylardır anlaşmazlık yaşıyor.
Türkiye, Rusya'dan askeri ekipman alması halinde CAATSA adı verilen 2017 tarihli kanun kapsamında yaptırımlara maruz kalabilecek. Ayrıca Türk savunma sanayi şirketlerine de yaptırım uygulanabileceği gibi Türkiye'nin ortağı olduğu F-35 savaş uçağı programından çıkarılması da söz konusu olabilir.
ABD'nin Türkiye'yi F-35 programından çıkarması ve yaptırım uygulaması bu ikili ilişkilerin yakın geçmişinde en belirgin kırılmalardan biri olacak.
(Redaksiyon Behiye Selin Taner)