(Açıklamalar ve detaylarla derlendi)
ANKARA, 22 Kasım (Reuters) - Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Avrupa Birliği (AB) Dış Politika Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ve Avrupa Komisyonu'nun Genişlemeden Sorumlu Komiseri Johannes Hahn, Türkiye-AB Yüksek Düzeyli Siyasi Diyalog Toplantısı için Ankara'da biraraya geldi.
Toplantıda Çavuşoğlu Türkiye'nin müzakere sürecine "siyasi engeller çıkarılmaması gerektiğini ve terörle mücadele konusunda AB'den daha fazla destek beklediklerini ifade ederken, AB tarafı son dönemde aralarında akademisyenler ve insan hakları örgütlerinin üyelerinin de bulunduğu isimlerin gözaltına alınmasından duydukları endişeyi ve AİHM'nin hakkında verdiği kararın ardından HDP'nin eski Eşbaşkanı Selahattin Demirtaş'ın serbest bırakılması beklentisini dile getirdi.
Toplantının sabah oturumundan sonra düzenlenen basın toplantısında Çavuşoğlu, "AB ile bugünkü görüşmemizde Türkiye-AB ilişkilerinin stratejik önemini vurguladık, siyasi engeller çıkarılmamalı. Ortaya çıkarılan siyasi engeller sadece Türkiye'nin değil AB'nin büyümesine, refahına ve istikrarına bir engel getiriyor" dedi ve Türkiye ile AB arasındaki göç anlaşmasının uygulanmasının her iki tarafın da yararına olduğuna dikkat çekti.
Göç mutabakatında Türkiye ile beş faslın daha müzakerelere açılması unsurunun yer aldığını ancak bunun "bazı siyasi engeller nedeniyle" gerçekleşmediğini belirten Çavuşoğlu tam üyeliğin Türkiye'nin hedefi olmaya devam ettiğini belirterek "Reform eylem grubu 11 Aralık'ta ikinci toplantısını yapacak, reform Türkiye'nin her zaman önceliği" ifadelerini kullandı.
Ekonomi, enerji, ulaştırma, terör, dış politika gibi konularda Türkiye ve AB arasındaki diyalog toplantılarını sürdürmek gerektiğini belirten Çavuşoğlu, "AB üyesi ülkelerden terörle mücadeleye daha somut destek bekliyoruz... PKK'nın AB kurumlarında ve üye ülkelerde boy göstermesi bizim kabullenebileceğimiz bir durum değildir... Diğer yandan FETÖ mensuplarının AB ülkelerine sığınmacı olarak kabul edilmesi halkımızın kabul etmeyeceği bir durumdur" ifadelerini kullandı.
"Gümrük Birliği'nin güncellenmesi hem Türkiye'nin hem AB ülkelerinin yararınadır; bu konuda komisyon daha kararlı olmalı" diyen Çavuşoğlu, "Son zamanlarda AB'den IPA fonlarında bir kesinti gördük, bunlar Türkiye'yi etkilemez ama AB imajını olumsuz etkiler... Bugünkü toplantıda vize serbestisini, serbesti için karşılamamız gereken altı kriter ile ilgili neler yapılacağını da ele aldık" dedi.
GÖZALTILAR VE DEMİRTAŞ KARARI
Basın toplantısında Mogherini ve Hahn ise AB tarafının son dönemde Türkiye'de yaşanan bazı gözaltılarla ilgili yaşadıkları endişeyi ve AİHM'nin Demirtaş kararının uygulanması yönündeki beklentilerini dile getirdi.
Aralarında uluslararası alanda tanınmış akademisyenlerden hukuk profesörü Turgut Tarhanlı ve matematik profesörü Betül Tanbay'ın da bulunduğu 13 kişi, hükümeti ortadan kaldırmakla suçlanan iş insanı Osman Kavala ile birlikte hareket ettikleri gerekçesiyle geçen hafta gözaltına alınmıştı.
Sorgulanmalarının ardından bir bölümü Kavala'nın başında olduğu Anadolu Kültür Derneği'nin yöneticisi ve çalışanı olan 12 kişi geçen Cuma ve Cumartesi günü serbest bırakıldı. Serbest bırakılanlardan bazılarına adli kontrol getirildi. İnsan hakları alanında çalışan Yiğit Aksakoğlu ise tutuklandı.
Mogherini, "Güçlü bir Türkiye'nin hukukun üstünlüğü ile temel hak ve özgürlüklere dayalı demokratik bir Türkiye anlamına geldiğini" belirtirken "Görüşmelerimizde son dönemde aralarında akademisyenlerin ve insan hakları savunucularının da bulunduğu isimlerin gözaltına alınmasından duyduğumuz güçlü endişeleri de dile getirdik" dedi.
Hahn da gözaltılardan duydukları endişeyi dile getirirken, "Sivil toplum örgütleri meşru çalışmalarını yürütebilmelidir... Ceza prosedürlerinin masumiyet karinesi ilkesine dayanarak yürütülmesini bekliyoruz" ifadelerini kullandı.
Çavuşoğlu ise AB tarafından gelen bu eleştirilere "Herhangi bir sivil toplum örgütünün görevi demokratik hükümeti güç kullanarak ya da başka yöntemlerle görevden uzaklaştırmak değildir... Buna kim katılırsa katılsın yargılama sürecine tabi olmalıdır" sözleriyle yanıt verdi.
Mogherini açıklamalarında AİHM'nin Demirtaş hakkındaki kararına da değindi. AİHM Salı günü aldığı kararla Demirtaş'ın makul sürede yargılanma ve yargılanma süresince serbest kalma hakkının ihlal edildiğine hükmetti ve tutukluluğuna son verilmesi için devletin tüm önlemleri almasını istedi.
Mogherini "Mahkemenin kararlarını uygulamanın Türkiye'nin çıkarına olduğunu düşünüyorum... Mahkeme bir karar verdiğinde, ki bu daha önce benzeri görülmemiş bir karar, beklentimiz bu kararın uygulanması" dedi ve bu çerçevede Demirtaş'ın kısa süre içinde serbest bırakılmasını umut ettiklerini belirtti.
(Haberi bildiren Tülay Karadeniz, Ece Toksabay Redaksiyon Orhan Coşkun)