Ercan Gürses / Orhan Coşkun
ANKARA, 1 Kasım (Reuters) - AKP bugün yapılan genel seçimlerde beklentilerin üzerinde oy alarak tek başına iktidarı yeniden kazanırken, seçim sonuçlarının Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ı büyük ölçüde güçlendirmesi ancak toplumdaki kutuplaşmayı artırması bekleniyor.
TRT Haber'in verdiği sonuçlara göre Türkiye genelinde oyların yüzde 96.5'i sayılırken, kesin olmayan sonuçlara göre AKP yüzde 49.4 oranında oy ile 316, CHP yüzde 25.4 oranında oy ile 134, MHP yüzde 12 oranında oy ile 41 ve HDP yüzde 10.5 oranında oy ile 59 milletvekili çıkardı.
Seçimin en dikkat çekici sonuçlarından birisi, 7 Haziran'daki genel seçimde yüzde 13 oranında oy alarak barajı ilk defa aşan HDP'nin bu seçimde yüzde 10.5 oranında oy alarak bıçak sırtında barajı geçmesi oldu.
7 Haziran'daki seçimin ardından koalisyon kurulması çabalarının sonuç vermemesi üzerine Erdoğan 1 Kasım'da seçimlerin yenilenmesini isterken, anket kuruluşları ağırlıklı olarak AKP'nin yüzde 42-44 arasında oy almasını bekliyordu.
Seçimin ardından Konya'da ilk değerlendirmesini yapan Başbakan Ahmet Davutoğlu, "Bugün demokrasimizin ve milletimizin zafer günü" dedi.
AKP'li üst düzey yetkililer, hükümet kurulamaması ve bunun sonucunda ortaya çıkan belirsizliğin AKP'nin oylarının artışında etkili olduğunu belirtiyorlar.
Reuters'a değerlendirmelerde bulunan üst düzeyli bir AKP yetkilisi, 7 Haziran seçiminden sonra hükümetin kurulamaması ile ciddi bir istikrarsızlık yaşandığını belirterek, "Sonuçta bir seçim hükümeti vardı ve ne kadar olursa olsun her karar alınamadı. Bu dönemdeki belirsizlik seçmenler üzerinde ciddi etkili olmuş. Beklentimizin üzerinde bir oy aldık" dedi.
Yüksek Seçim Kurulu'nun açıkladığı 7 Haziran genel seçimleri kesin sonuçlarına göre AKP yüzde 40.7, CHP yüzde 25.1, MHP yüzde 16.5 ve HDP yüzde 13 oranında oy aldı. Partiler sırasıyla 258, 132, 80 ve 80 milletvekili çıkardı.
Aynı AKP yetkilisi, "Bu dönemde ekonomi, siyaset ve terörle mücadele alanında Türkiye'de kazanımlar kaybolmaya başladı. Seçmen, bunu yeniden istikrara kavuşturmak istemiş gibi görünüyor" dedi.
Başka bir AKP yetkilisi, sonuçların kendileri açısından da "sürpriz" olduğunu belirterek, "Bizim de beklediğimizin üzerinde bir başarı" dedi.
Seçim sonuçlarının AKP'nin tek başına iktidarına işaret etmesinin ardından dolar/TL ilk işlemlerde sert gerileyerek 2.7500/2.8700'den açıldı. Cuma günkü son işlemlerde dolar/TL 2.9095 seviyesindeydi.
Seçim sonucunun kendileri için bir "felaket" olduğunu söyleyen üst düzeyli bir CHP yetkilisi ise, "AKP seçimi tek başına hükümet kuracak şekilde kazanmış görünüyor; koalisyon ihtimali kalmadı" dedi.
Oy sayımı devam ederken Diyarbakır kent merkezinde toplanan, sloganlar ve güvenlik güçlerine taş atan göstericilere dağılmaları yönünde uyarıda bulunan polis, dağılmamaları üzerine göstericilere biber gazı ile müdahale etti.
İNSEL: FİİLİ BAŞKANLIK REJİMİNİN KOŞULLARI OLUŞTU
CNN Türk'te seçim sonuçlarını değerlendiren siyasi analist ve gazeteci Ahmet İnsel, "Erdoğan şu anda güçlü AKP çoğunluğuna dayanarak rahat bir şekilde fiili başkan rolünü üstlenebilir, başbakanı gölgede bırakabilir. Bu Türkiye açısından ciddi gerginlik yaratabilecek bir olgudur. Bu sonuçla fiili başkanlık rejiminin koşulları oluştu. Bence artık 2 Kasım'dan itibaren fiili başkanlık rejimine gireceğiz" değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye'nin başkanlık sistemi ile yönetilmesi gerektiğini savunan Erdoğan, 7 Haziran seçimleri öncesinde düzenlediği halk mitinglerinde bu konuya vurgu yapmıştı. Ancak 7 Haziran seçimlerinde AKP'nin tek başına iktidar olacak çoğunluğu elde edememesinin ardından 1 Kasım seçimleri öncesinde başkanlık sistemi konusuna AKP ve Erdoğan tarafından çok fazla vurgu yapmamıştı.
Reuters'a konuşan EDAM Başkanı Sinan Ülgen ise "Görüyoruz ki toplumda artan gerilim ortamı seçmeni sorunlu insan hakları, hukukun üstünlüğü, demokrasi gibi konular yerine istikrarın devamına oy vermeye teşvik etti" dedi.
Seçim sonuçlarının Erdoğan ve AKP'ye destek veren muhafazakar kesimle, Erdoğan'ın politikalarına şüpheyle yaklaşan kesimler arasındaki kutuplaşmayı daha da artırabileceği belirtilirken; AKP'nin oy oranının artmasının Davutoğlu ile Erdoğan arasındaki dengeleri nasıl etkileyeceği de önümüzdeki süreçte yakından izlenecek.
İnsel, "Davutoğlu başbakan olacaksa, önümüzdeki dönemde Erdoğan'ın etkisini ne dereceye kadar kabul edecek, buna kendisi karar verecek. Oy oranında toparlanma olunca bu tür partilerde, (Abdullah) Gül parti kuracak falan gibi senaryolar askıya alınmış, buzdolabına konmuş şeylerdir" diye konuştu.