(Ayrıntılar ve görüş eklendi)
Nevzat Devranoglu
MOSKOVA/ANKARA, 12 Mayıs (Reuters) - Rusya Türkiye'den ihracatını yasakladığı yaş meyve ve sebze ürünlerini artırmayı planladığını açıklarken, yaptırımların hız kazanacak olması enflasyondaki mevcut Rusya kaynaklı aşağı yönlü etkinin de kuvvetlenmesi bekleniyor.
Rus gıda ve ziraat güvenliği denetim kurumu Rosselkhoznadzor gelecek haftadan itibaren Türkiye'den meyve ve sebze ithalatını tümüyle yasaklamayı planladığını açıkladı. başkan yardımcısı Yulia Shvabauskene, Interfax haber ajansında yer alan açıklamasında,"Şu ana kadar yasak getirilmemiş meyve ve sebze ürünlerine de sınırlama getirmeyi değerlendiriyoruz" dedi.
Yılbaşından itibaren Rusya'nın bazı Türk ürünlerinin ithalatına getirdiği yasağın ardından ihracat için alternatif pazar arayışları gündeme gelirken; dayanıklılığı diğer ihraç mallarına göre çok daha düşük olan yaş meyve sebzede ise ihraç ürünleri genel olarak iç pazara sürülmeye başlandı.
Enflasyonun uzun bir süredir yüksek seyretmesindeki ana belirleyici olan gıda fiyatlarındaki artışın çift haneden Rusya yasakları kaynaklı içeride oluşan arz fazlasının da etkisiyle yüzde 1'lere gerilemesiyle enflasyon da sert gerileme görüldü. Yıllık enflasyon Nisan'da yüzde 7.46'dan yüzde 6.57'ye düşerek 3 yılın en düşük seviyesini gördü.
İş Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, "Yılbaşından beri Rusya yaptırımlarının etkisini gıda fiyatları kanalıyla enflasyon üzerinde görüyoruz. Yasağın genişletilerek devam edecek olması enflasyon üzerindeki aşağı yönlü riski belirginleştiriyor" dedi ve ekledi:
"2016 yılında enflasyona Rusya kaynaklı aşağı yönlü toplam etkinin 0.5 puan azaltıcı yönde olacağını düşünüyoruz. Bugün yasakların genişletilerek devam edeceğinin görülmesi bu beklentimizi destekliyor."
Türkiye Halciler Federasyonu (TÜRKHAL) Başkanı Yüksel Tavşan'ın yasakların ilk açıklandığında Reuters'a verdiği bilgiye göre uçak krizi öncesi Türkiye'nin yaş meyve sebze ihracatının yarıya yakınını Rusya'ya gerçekleşiyordu.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik konunun ilk gündeme geldiği dönem olan Aralık 2015'te yaptığı açıklamada, Rusya'nın yaptırım için alımını kısıtlayacağını açıkladığı gıda ürünlerinin Türkiye'ye toplam maliyetinin 2016 yılı için 764 milyon dolar olarak öngörüldüğünü açıklamıştı.
Rusya'ya toplam tarım ihracatı ise yaklaşık yıllık 1.3 milyar dolar civarında bulunuyor.
Bugüne kadar uygulanan yasaklar nedeniyle yaş meyve ve sebze ihracatı ilk 3 ayı itibarıyla geçen yılın aynı dönemindeki 222 milyon dolardan 64.5 milyon dolara geriledi.
Türkiye'nin hava sahasını ihlal ettiği gerekçesiyle Suriye sınırında bir Rus jetini düşürmesiyle Moskova ile tırmanan gerilimin ardından Rusya Türkiye'ye çeşitli ambargolar uyguladı.
İhracatçılar her ne kadar alternatif pazarlara yönelseler de meyve ve sebzede fiyat-maliyet dengesi ve dayanıklılık gibi nedenlerle Uzakdoğu ve Afrika gibi uzak pazarlar bir alternatif oluşturamıyor.
(Haberi bildiren Jack Stubbs; Haberi derleyen Can Sezer, Nevzat Devranoğlu; Redaksiyon Birsen Altaylı)