(Ayrıntılar, geçmiş bilgi eklendi)
ANKARA, 17 Aralık (Reuters) - Merkezi yönetim bütçesi Kasım'da geçen yılın aynı ayına göre 7.6 milyar TL fazla vermesine rağmen yılın ilk 11 ayındaki açık geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 106 artışla 54.5 milyar TL oldu.
Kasım ayında bütçe açığı yüzde 10.7 düşüş gösterdi.
Türkiye ekonomisinin makro anlamda özellikle de benzer ülkelere kıyasla en güçlü olduğu alanların biri olan bütçe dengesi 2016'da yaşanan darbe girişiminin etkilerini azaltmak için alınan önlemlerle kısmen bozulmaya başladı.
Bunun yanı sıra başta Kuzey Irak ve Suriye olmak üzere jeopolitik gelişmeler nedeniyle güvenlik harcamalarında planlanan artış da bu etkiyi tetikledi. 24 Haziran seçimleri öncesi kamu emekli ve çalışanlarına yönelik atılan genişlemeci adımlar ise harcamalar tarafındaki yükselişin hızlanmasına neden oldu.
Bugünlerde ise yavaşlayan iktisadi faaliyete birlikte seçim öncesi dönemde hükümetin bütçe kalemleriyle büyümeyi ne kadar destekleyeceği izleniyor.
Yeni Ekonomi Programı (YEP) adıyla ilan edilen Orta Vadeli Program'da 2018 yılında bütçe açığının 72.1 milyar TL olarak gerçekleşmesi, GSYH'ya oran olarak ise açığın yüzde 1.9 olması öngörülüyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak da bütçe verilerinin ardından yaptığı açıklamada, "Haziran'da gerçekleşen seçimlere rağmen, bu sıkı duruşumuzu koruyarak yüzde 1.9 olan bütçe açığının milli gelire oranı hedefimizi yakalayacağız" dedi.
YEP'e göre bütçe açığının önümüzdeki yıl 80.6 milyar TL'ye yükselmesi, GSYH'ya oranının ise yüzde 1.8'e gerilemesi bekleniyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre 2017 yılı Kasım ayında 8.5 milyar TL fazla veren bütçe, 2018 Kasım'da 7.6 milyar TL fazla verdi. Faiz dışı fazla ise 2017 Kasım'daki 13.6 milyar TL'den 14.8 milyar TL'ye yükseldi.
Kasım'da bütçe gelirleri yüzde 25.6 artışla 81.9 milyar TL, giderler yüzde 31.1 artışla 74.3 milyar TL oldu.
Kasım'da vergi gelirleri yüzde 16.4 artarak 67.9 milyar TL olurken kurumlar vergisi yüzde 95.9, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 47.3 artış gösterdi. Kasım'da gelir vergisi yüzde 18.3 artarken ithalde alınan katma değer vergisinde ise artış yüzde 2.2'de kaldı.
Kasım'da dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 27.8 azalırken özel tüketim vergisi de yüzde 22.7 azalış gösterdi.
Ekonomistler bütçede Kasım ayında da Ekim'de benzeri olduğu üzere bedelli askerlik ve imar barışı gibi tek seferlik gelirlerdeki artışın bütçeyi desteklediğine de dikkat çekiyorlar.
Garanti Yatırım tarafından yayımlanan notta, "Tek seferlik gelirlerin bütçeye belirgin katkı sağlamasına rağmen Kasım ayında hem faiz hem de faiz dışı gider artışındaki hızlanma bütçe performansını olumsuz etkiledi. Bütçe açığının mevsimsel olarak en yüksek gerçekleştiği Aralık ayları yıllık bütçe rakamlarını belirliyor. Yeni Ekonomi Programı (YEP) 2018 yılı nominal hedefinin tutması için Aralık ayında bütçe açığının önceki yılın altında kalması gerekiyor" görüşüne yer verildi.
İLK 11 AYLIK VERİLER
Bütçe Ocak-Kasım döneminde ise bir önceki yıl aynı dönemde belirlenen 26.5 milyar TL açığa göre yüzde 106 artışla 54.5 milyar TL açık verdi; faiz dışı fazla yüzde 40 azalışla 17.3 milyar TL oldu.
Bütçe gelirleri bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 20.2 artarak 690.8 milyar TL, giderler ise yüzde 24 artışla 745.4 milyar TL olarak gerçekleşti.
İlk 11 ayda vergi gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17.7 artarak 575.8 milyar TL olurken faiz hariç bütçe giderleri ise yüzde 23.4 artarak 673.5 milyar TL olarak gerçekleşti.