(Görüş ve ayrıntılar)
ANKARA, 8 Ekim (Reuters) - Dolar/TL, Türkiye'nin Suriye'de gerçekleştireceği operasyonun bölgede jeopolitik endişeleri tetiklemesi ve ABD Başkanı Donald Trump'ın Türkiye'yi ekonomisini yok etmekle tehdit etmesinin ardından sert yükselişle 5 haftanın zirvesinde.
Piyasalar ilk gelişmelerin ardından operasyon sürecinin nasıl ilerleyeceğine ve ikili ilişkilere etkisine yönelik gelişmeleri ve siyasilerin olası açıklamalarını takip ediyor.
ABD ve Türkiye liderlerinin telefon görüşmesi öncesi 5.70'in hemen altında işlem gören dolar/TL bu sabah 5.8465 ile 30 Ağustos'tan beri en yüksek seviyede. TL'de benzer para birimlerine göre negatif ayrışma da görülüyor.
Dolar/TL TRYTOM=D3 saat 0910'da 5.8405/5.8430 seviyesinde. Aynı saatte sepet bazında TL 6.1270/6.1316 , euro/TL 6.4135/6.4184 seviyesinde.
Trump, Türkiye'ye Suriye'ye operasyon yapma konusunda yeşil ışık yakmış olsa da, planlanan saldırının çok abartılması durumunda NATO müttefiki Türkiye'yi ekonomisini yok etmekle tehdit etti.
Trump dün tweetinde, "Daha önce de belirttiğimi yenilemem gerekirse, Eğer Türkiye benim üstün ve eşsiz bilgeliğimle sınırı aşmak olarak nitelendirdiğim bir şey yaparsa Türkiye ekonomisini (daha önce de yaptığım gibi!) ortadan kaldıracağım" dedi. Kuzeydoğu Suriye'den güçlerini çekmeye başlayarak Türkiye'nin uzun bir süredir Washington'un müttefiki olan Kürt güçlere saldırısının önünü açarken, Trump "sonu gelmez savaşlardan" çekilme zamanının geldiğini söyledi.
ABD'nin bölgeden çekilmesi uzun süreli müttefikleri olan Kürtlerin önderliğindeki grupları operasyon hazırlığında olan ve bu grupları terörist olarak adlandıran Türkiye'ye karşı savunmasız bırakıyor.
Türkiye ise güvenli bir bölge oluşturularak sınırlarında bir terör koridoru oluşturulmasına izin verilmemesi ve daha sonra mültecilerin yerleştirilmesi için bir süredir planladığı operasyona ilişkin hazırlıklarını tamamladığını belirtiyor. bankanın döviz masası işlemcisi, "Planlanan Suriye operasyonu öncekilere bakınca çok daha kapsamlı bir bölgeye işaret ediyor. Bu belki aylarca sürebilecek bir askeri hareketlilik anlamına geliyor. En önemli sorulardan biri sahada çatışma olacak mı? Ve sürenin uzunluğuna bakınca belki ilk günlerde değil ancak bunun kaçınılmaz olacağı da düşünülüyor. Bu piyasada önemli bir endişe" dedi ve ekledi:
"Bunun ötesinde Trump'ın ekonomik yaptırım tehdidi ise piyasadaki endişeleri artıran bir diğer faktör. ABD'nin çekileceğini açıklaması ile birlikte yapılan bir söylem olduğunu düşünüyoruz. Yaptırıma eylem olarak şahit olacaksak piyasa fiyatlaması çok sınırlı kalmış diyebiliriz, bu da piyasa fiyatlamasının söylemlere göre şekilleneceğini gösteriyor.. Dolar/TL'de 5.80'in üzerinde kapanışlar önemli bir eşiğin aşıldığını da gösteriyor. Bu seviyelerde kalıcılık yukarı yönlü hareketleri hızlandırabilir"
Bankacı ay sonunda gerçekleşecek Merkez faiz kararına ilişkin swap fiyatlamalarının 2 günde 25 baz puan civarı azaldığına da dikkat çekti ve TL'nin değer kaybına devam etmesi halinde beklentilerin daha az aşağı çekilebileceğini söyledi.
TCMB faiz indirimlerinde önemli bir gösterge haline gelen swap piyasasında enflasyon verisi öncesi 100-150 baz puan, veri sonrası ise 200 baz puan indirimi de içerecek şekilde fiyatlama gerçekleşmişti.
Kur Eylül ayı başından bu haftaya kadar genel olarak 5.60-5.75 bandında seyretti. Bankacılar bu bandın kırılması için yurtdışı piyasalarda risk iştahında ciddi bir bozulma veya içeride olumsuz bir haber akışı olması gerektiğini belirtiyordu. Artan jeopolitik endişeler yükselişi tetikleyen sebep oldu.
Lokallerin döviz talebi de kuvvetli seyretmeye devam ediyor. TCMB güncel verilerine göre yurtiçi yerleşiklerin yabancı para mevduatları 27 Eylül haftasında da yükselişini sürdürerek yaklaşık 1 milyar dolar artışla 193.7 milyar dolar ile tarihi zirveye geldi.
Tahvil/bono piyasasında ise getirilerde düşüş eğiliminin son aylarda belirginleşmişti. Ancak artan jeopolitik endişeler faizlerdeki düşüşü sınırladı. Hazine'nin borçlanma maliyetlerindeki artışın uzun vadede etkisini sınırlamak adına yaklaşık 1.5 yıldır ihraç etmediği gösterge 10 yıllık tahvilin bileşik getirisi Mayıs ayında %21 idi.
Gösterge 10 yıllık tahvilde dün spot kapanışta ortalama bileşik getiri %13.87 oldu.
İki yıllık gösterge tahvilde ise dün spot kapanışta ortalama bileşik getiri %13.69, valörde son işlem %13.68 oldu.