(Gelişmeler ve görüş eklendi)
ANKARA, 10 Ekim (Reuters) - Suriye'nin kuzeydoğusuna yönelik harekatın başlaması ardından dolar/TL artan jeopolitik endişeler ve ABD'nin yaptırımı da barındıran açıklamalarıyla baskı altında kalmayı sürdürüyor.
Dolar/TL güne 5.8790'a kadar yükselerek başladı. Kur en son 27 Ağustos'ta gece saatlerinde illikit piyasada 6.47 seviyesi test etmişti. Güniçi likit piyasada ise kur en son 19 Haziran'da 5.87 seviyesinin üzerinde işlem görmüştü.
Türkiye dün öğleden sonra Suriye'nin kuzeydoğusuna "Barış Pınarı Harekâtı" adıyla askeri harekat başlattı. Ardından gece yarısına doğru Fırat'ın doğusuna kara harekâtı da başladı. Cumhuriyetçi Partililer, Türkiye'nin Suriye'ye karşı askeri harekat başlatmasının ardından Başkan Donald Trump'ın Suriye politikasını kınarken bazı vekiller NATO üyesi Türkiye'ye karşı "çok ağır" yaptırımlar uygulanmasını istiyor.
Trump ise bir gazetecinin Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın Kürtleri yok edeceği konusunda endişeli olup olmadığını sorusu üzerine "Bu olursa ekonomisini yok edeceğim" dedi. ayrıca yaptırımlar konusunda Senatör Graham ile aynı fikirde olduğunu ancak Türkiye'nin insanca davranmaması halinde "yaptırımlardan çok daha sert adımlar" düşündüğünü belirtti. düzey bir bankacı, "Son bir haftada TL'de sert bir satış gördük. Son dönemde kamu bankalarının döviz arzının, daha sınırlı da olsa bireysel ve kurumsalların da kar satışı amaçlı döviz satışlarının arttığını düşünüyoruz. Buna karşın gelişmelerin önemine baktığımızda piyasadaki fiyatlamanın sınırlı kaldığını da söyleyebiliriz" dedi ve ekledi:
"Fiyatlamaya baktığımızda ABD yaptırımından çok operasyona ve dış tepkilere yani aslında jeopolitik endişelere yönelik fiyatlama olduğunu söyleyebiliriz. ABD ile ilişkiler ise henüz sonucunu kestiremediğimiz bir süreç. Son iki günde ABD açıklamalarından anladığımız ABD'de bir konuda tek bir açıklama olmayacak. Yani aynı konuda farklı görüşler dile getirilecek ancak geçmişteki açıklamaların aksine bu kez uygulamada ne olacağı bizim için önemli olacak. S-400'ü de içeren yaptırım süreci ise en büyük tehlike. Endişeler ve piyasa baskısı siyasilerden daha net bir açıklama daha erken gelmezse önümüzdeki ay ABD ziyaretine kadar sürebilir".
ABD Başkanı Donald Trump, Türkiye'ye Suriye'ye operasyon yapma konusunda yeşil ışık yakmış olsa da, planlanan saldırının çok abartılması durumunda NATO müttefiki Türkiye'yi ekonomisini yok etmekle tehdit etmiş, sonrasında ise Türkiye'nin büyük bir ticaret ortağı olduğunu söylemişti.
ABD'DE YAPTIRIM TASLAĞI HAZIRLANDI
Genelde Trump ile aynı tonda konuşan Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham, ABD askerlerinin kuzeydoğu Suriye'den çekilmesiyle ilgili Trump'ın kararını eleştirdi ve Demokrat Senatör Chris Van Holen ile birlikte Türkiye'ye karşı yaptırım taslağı oluşturdu.
Bu taslak, Türkiye'nin Rusya'dan S-400 füze savunma sistemleri almasına yönelik yaptırımların yanı sıra ABD vizesi kısıtlamasına gidilmesine ve başta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan olmak üzere üst düzey yetkililerin ABD'deki malvarlıklarına yönelik olacak.
Yaptırımlar aynı zamanda Türkiye ile askeri işbirliği kuran ya da TSK tarafından kullanılan enerji üretimine destek olanları da kapsayacağı gibi ABD'nin Türkiye'ye yönelik askeri desteğini askıya alacak ve Erdoğan'ın ABD'deki malvarlıklarına yönelik bir rapor hazırlanması istenecek.
Bankacıların yaptırım konusunda takip ettikleri süreç Trump'ın bu yaptırımları uygulamaya geçirip geçirmeyeceğine yönelik izlenim. Mevcut fiyatlamalarda bir çok bankacı kısa vadede sert yaptırımların uygulanmasını öngörmüyor.
Kur Eylül ayı başından bu haftaya kadar genel olarak 5.60-5.75 bandında seyretti. Bankacılar bu bandın kırılması için yurtdışı piyasalarda risk iştahında ciddi bir bozulma veya içeride olumsuz bir haber akışı olması gerektiğini belirtiyordu. Artan jeopolitik endişeler yükselişi tetikleyen sebep oldu.
Bankacılar hafta başından bu yana kamu bankalarının dolar satışlarının gözlendiğini ve bu nedenle de dolar/TL'nin 5.85 seviyesini aşmakta zorlandığını belirtti. Ancak operasyonun sonuçları ve başta ABD ile ilişkilere etkilerine yönelik endişelerle dolar/TL 5.87 seviyesinin de üzerini gördü.
En yüksek 5.8785'in test edildiği kur saat 0913'te 5.8760/5.8765, euro/TL 6.4545/6.4581, sepet bazında TL 6.1652/6.1683 seviyesindeydi.
Tahvil/bono piyasasında ise getirilerde son aylarda belirginleşen düşüş eğilimi TL'deki değer kaybı ile birlikte yerini yükselişe bıraktı. Ancak yükselişe rağmen 10 yıllık tahvilde Mayıs ayına göre düşüş hâlâ 7 puan civarında.
Hazine'nin borçlanma maliyetlerindeki artışın uzun vadede etkisini sınırlamak adına yaklaşık 1.5 yıldır ihraç etmediği gösterge 10 yıllık tahvilin bileşik getirisi Mayıs ayında %21 idi.
Gösterge 10 yıllık tahvilde dün spot kapanışta ortalama bileşik getiri %13.99 seviyesindeydi, iki yıllık gösterge tahvilde dün işlem olmadı.