(Gelişmeler eklendi)
İSTANBUL, 24 Temmuz (Reuters) - Siyasi parti liderlerinden erken seçimin biraz daha ön plana çıktığı yönünde açıklamalar gelmesi, Suruç'ta meydana gelen patlamanın ardından saldırı olaylarının devam etmesi ve son olarak bu sabaha karşı Türk savaş uçaklarının Suriye'deki İslam Devleti hedeflerini vurmasının ardından kur ve faiz sert yükseldi.
Merkez Bankası'nın (TCMB) sabah saatlerinde attığı adımlar satış baskısını bir miktar azalsa da öğlen saatlerinde doların küresel değer kazancının gelişmekte olan ülkeleri baskılamasıyla piyasadaki satış baskısı yeniden arttı.
Bankacılar bugün iç piyasada koalisyon görüşmeleri çerçevesinde bir araya geliyor olan AKP ve CHP yetkililerinden gelebilecek mesajların beklendiğini de söylediler.
Haftaya 2.6550 civarında başlayan dolar/TL TRYTOM=D3 hafta boyunca hem koalisyon görüşmelerine, hem de Suruç'taki patlamanın ardından artan güvenlik endişeleriyle neredeyse her gün gelişmekte olan para birimlerinden negatif ayrışarak yukarı yönlü bir trend izledi.
Dün akşam piyasa kapanışı öncesi 2.73'ün hemen altında işlem gören kur 5 haftanın zirvesi olan 2.7535'e kadar yükseldikten sonra saat 1358'de 2.7500/2.7512 seviyesinde işlem gördü. Aynı saatte sepet bazında TL ise TRYBASKETD3= 2.8810/2.8826 seviyesindeydi.
TEB Yatırım Stratejisti Işık Ökte, TL cinsi yatırım araçlarında güvenlik endişeleriyle yaşanan satış baskısının ardından AKP-CHP koalisyon görüşmelerinin öneminin de daha da arttığını söyledi.
Ökte, "İki partinin bu hafta ortaya çıkan terörizm ve Suriye sınırımızdaki gelişmelerle bir hükümet kurulması yönünde eskisinden daha çok çaba harcayabileceğini düşünüyoruz" dedi.
BAŞBAKAN VE CUMHURBAŞKANI'NIN AÇIKLAMALARI
Bankacılar bugün önce Başbakan Ahmet Davutoğlu ardından ise Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın hem güvenlik endişeleri hem de koalisyon görüşmeleri ile ilgili yaptığı açıklamaların piyasada bir miktar baskı yarattığını da belirttiler.
Davutoğlu son gelişmeleri "Bugün başlayan operasyon bir noktasal operasyon değildir, bir süreçtir" ; Erdoğan ise "Sadece bu geceye yönelik değil, kararlılıkla devam edecek" sözleriyle nitelendirdi.
Garanti Yatırım Başekonomisti Gizem Öztok Altınsaç, "Cumhurbaşkanı, sabaha karşı yapılan operasyonun sadece bir günlük olmadığının-devamının gelebileceğinin altını çiziyor. Öğle saatlerinde de Davutoğlu yaptığı açıklamalarda da bunun bir süreç olduğunun altını çizmişti" dedi ve ekledi:
"Cumhurbaşkanı Erdogan'ın koalisyona dair de bir takım açıklamalar yaptığını gördük. Öğle saatlerinden bu yana yapılan açıklamaların piyasaları tedirgin ettiğini görüyoruz. Baskının devamı olası"
Erdoğan bugünkü koalisyon süreci ile ilgili açıklamasında "Koalisyon sürecinde bugün de görüşmeler var. (Koalisyon) olur veya olmaz. Olması halinde bitmiş demektir iş. Ama koalisyon olamıyorsa nihai kararı verecek olan milli iradedir... 90 günümüzü alır bu süre içinde de ülke yönetimsiz kalmaz" dedi.
TCMB ADIMLARI
Öte yandan Merkez Bankası bugün yakın dönemde gözlenen küresel ve yerel gelişmeler nedeniyle iki önlem açıkladı.
Dolar cinsi tutulan zorunlu karşılıklara, rezerv opsiyonlarına ve serbest hesaplara uyguladığı faiz oranını yüzde 0.15'ten yüzde 0.21'e yükselten TCMB Pazartesi'den itibaren geçerli olmak üzere bir hafta vadeli döviz depo faiz oranının dolar için yüzde 3.5'ten yüzde 3'e indirdi. urn:newsml:reuters.com:*:nL5N10414Z urn:newsml:reuters.com:*:nL5N104114
Bankacılar önlemlerin daha öncede olduğu gibi tek başına piyasadaki satış baskısını ortadan kaldırmaya yetmeyeceğini ancak TCMB'nin daha fazla adım atmaya hazır olduğunu göstermesinin önemli olduğunu belirttiler.
BGC Partners Başekonomisti Özgür Altuğ, döviz depo faiz oranları için "Bu imkan genel olarak bankalar tarafından ancak çok zor durumda kaldıklarında kullanıldı. Bankaların şu anda bu imkanı kullanacağını düşünmüyor olsak da, faiz normalleşmeye başladı. Bankalar TCMB'nin döviz depo imkanını 2012 yılı sonunda kullanmışlardı ve bugüne kadar bu imkanın faizleri görece yüksekti. Faizin piyasa faizine yaklaşmasıyla bu imkan daha mantıklı bir hale geldi" dedi.
TL ilk tepkilerin ardından bir miktar toparlanmaya karşın hala haftalık bazında dolar karşısında yüzde 4'e yakın değer kaybı ile seçimden bugüne en yüksek haftalık değer kaybını yaşıyor. Bu değer kaybında güvenlik endişeleri ve bu endişelerin yaşandığı bir dönemde henüz erken seçim olasılığının ortadan kalkmamış olması en önemli etkenler.
Suruç'ta meydana gelen patlamanın ardından bu sabaha karşı Türk savaş uçaklarının Suriye'deki İslam Devleti hedeflerini vurması ve Türkiye'nin İslam Devleti'ne yönelik saldırı düzenleyen ABD savaş uçaklarının İncirlik üssünü kullanmasına izin verdiğine yönelik haberlerle güvenlik endişeleri daha da arttı. urn:newsml:reuters.com:*:nL5N104091 urn:newsml:reuters.com:*:nL5N10408B
Tahvil-bono piyasasında ise iki yıllık gösterge olan 14 Haziran 2017 itfalı tahvilde bileşik faizi dün spot kapanışta yüzde 9.83, valörde son işlem yüzde 9.95 seviyesinde gerçekleşti. Gösterge bileşik faiz bugün işlem bazında yüzde 10.05'e kadar yükselerek Haziran ortasından beri en yüksek seviyeyi test etti.
On yıllık gösterge olan 12 Mart 2025 itfalı tahvilde ise dün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 9.48 seviyesinden gerçekleşirken valörde son işlem yüzde 9.60 oldu. Bugün spot piyasada bileşik faiz yüzde 9.76'ya kadar yükseldi.