(Görüş ve ayrıntılar eklendi)
ANKARA, 2 Aralık (Reuters) - Dolar/TL güçlü dolar ve iç siyasi gelişmelerle 3.60'ı test ettikten sonra 3.55 civarında dengelenirken, bankacılar en azından TL'deki negatif ayrışmanın bir nebze azalması için bozulan algının yeniden tesisine ihtiyaç olduğunu belirtiyor.
Bu kapsamda bugün Başbakan başkanlığında başlayan ve ekonomi yönetiminin katıldığı Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) toplantısı yakından izleniyor.
İşlemciler piyasada bir süre likiditenin tam anlamıyla kaybolduğuna ve kur alış satış fiyatları arasındaki farkın (spread) öğleden sonra uzun bir süre 0.01 TL'ye kadar yükselerek normal bir gündeki spreadin neredeyse 20 katına ulaştığını belirttiler.
TL'nin bugün dolar karşısındaki değer kaybı bir ara yüzde 2'yi aşarken gelişmekte olan para birimlerinden negatif ayrışma trendi de her geçen gün daha da belirginleşiyor.
Analistler negatif ayrışma trendinde ise Türkiye'ye özgü gelişmelerin belirleyici olduğunu, bugün Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın TCMB'nin geçen ay gerçekleştirdiği ve 3 yıl aradan sonra yapılan ilk faiz artışı sonrası faiz konusunda ilk kez yorumda bulunmasının da bu ayrışmayı hızlandırdığını belirttiler.
Bugün yastık altında dövizi olanlara, bunu altına ve Türk lirasına dönüştürmeleri çağrısında bulunan Erdoğan, "Faizi düşürmekten başka çare yok diyorum, yine aynı şeyi söylüyorum" dedi.
Erdoğan, ABD, Japonya ve Avrupa'daki faiz oranlarının düşüklüğüne dikkat çekerek, "Peki ya onlarda bu kadar düşükken biz niye yüzde 14-15-16'larda dolaşıyoruz. Biz düşük faizle yatırımcının önünü açacağız. Yüksek faiz finans sektörünü ihya eder. Bunu aynı zamanda kamu bankaları için de söylüyorum" ifadelerini kullandı.
ABD'de Trump'ın seçimleri kazanmasının ardından dolarda gözlenen küresel güçlenme eğilimine dün OPEC'in petrol üretimlerinin sınırlandırılma kararının da eklemesi kuru yukarı yönlü baskılayan dış unsurlar olarak ön olana çıkıyor.
TL'nin negatif ayrışmasında ise AKP'nin başkanlık sistemini getirecek anayasa değişiklik teklifinin oluşturduğu bahar aylarında olası bir referandum ihtimali, bu dönemde bazı yatırımcıların yatırım kararlarını erteleyebilecekleri endişeleri, Cumhuriyet gazetesine yönelik soruşturma, HDP milletvekillerine yönelik gözaltı ve tutuklamalar, yeniden gündeme gelen idam konusu, Türkiye ile AB üyelik görüşmelerinin durdurulmasına yönelik tepkiler ve OHAL'in ne kadar süreceği belirsizliği yer alıyor.
Bir bankanın döviz masası müdürü, "Küresel piyasalarda zaten durum kötü bir de bugün Erdoğan'ın faiz inmeli söylemi üzerine lokallerden hiç bir döviz satışı göremedik. Lokaller aksine hafta boyunca dolar aldılar, özellikle de kurumlar. Bir tek bugün kur 3.60'a çıktığında lokal döviz satışı gördük" dedi ve ekledi:
"Kur 3.50'yi geçerken lokaller hale döviz alımı için fiyat soruyor. Algı çok bozuldu, ciddi şekilde bozuldu. Algının bu kadar bozulduğu aynı anda likiditenin de kaybolması kurun normalde yükselmeyeceği rakamlarla mesela 50 milyon dolarla 3.57, 3.58, 3.60'ı bir kaç dakikada görmesi anlamına geldi. Orada likidite tamamen kayboldu. Burada yapılacak tek şey var; bozulan algının tesisi. Bu durumu düzeltebilecek tek şey algıdır."
Dün ilk kez 3.50'yi aşan ve bu sabah güne 3.49 civarında başlayan dolar/TL TRYTOM=D3 bugün en yüksek 3.60 seviyesini test ederek tarihi zirvesini yeniledi. Bu verilere göre yüzde 3'e yakın değer kaybeden TL ardından likiditenin yeniden oluşmasıyla saat 1752 itibarıyla 3.5202/3.5220 seviyesinde işlem gördü.
Kurdaki düşüşte ABD verileri de etkili olurken kurdaki düşüşe karşın TL gün sonunda yine dolar karşısında değer kaybeden tek para birimi oldu.
SG: DAHA FAZLA DEĞER KAYBI YOLDA OLABİLİR
Societe Generale gelişmekte olan ülke para birimleri strateji direktörü Phoenix Kalen, "TL Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın muhalefet üzerindeki baskısının devam etmesiyle sert değer kaybediyor. OPEC görüşmesi sonrasında yükselen petrol fiyatlarının olduğu bir ortamda bu yaşananlar TL'ye yardımcı olmadı" dedi ve ekledi:
"Ancak dövizdeki erime bugün Cumhurbaşkanı'nın faiz oranlarının düşürülmesi konusunda çağrıda bulunması ve Türk halkının ellerindeki dövizi satmasını istemesi ile hızlandı... Cumhurbaşkanı'nın faiz politikası görüşü ile piyasadaki görüş arasındaki bu tür bir uyumsuzluk, TCMB'nin müdahale edip kuru stabilize etmesinin önünde ciddi bir engel oluşturuyor."
"Şimdiye kadar Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan duyduğumuz yorumlar hiçbir şekilde TCMB'nin acil bir faiz artırımı yapmasına yeşil ışık yakmaya yakın bir görüşte olmadığını gösteriyor" diyen Kalen, "Türkiye bunu yapana kadar TL'de daha çok değer kaybı olması olası" dedi.
Tahvil-bono piyasasında ise 11 Şubat 2026 itfalı 10 yıllık gösterge tahvilde dün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 11.12 seviyesinden gerçekleşirken, valörde son işlem yüzde 11.32 oldu. Bugün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 11.31 seviyesinden gerçekleşirken valörde son işlem yüzde 11.36 oldu.
Öte yandan 11 Temmuz 2018 itfalı tahvilde ortalama bileşik faiz bugün spot kapanışta yüzde 10.55, valörde son işlemde yüzde 10.83 seviyesindeydi. Bugün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 10.88 valörde son işlem yüzde 10.93 oldu.