(Gelişmeler ve görüş eklendi, veriler güncellendi)
ANKARA, 30 Mayıs (Reuters) - ABD ile olası bir gerilimin İstanbul seçimi sonrasına ertelendiği izlenimiyle TL üstüste üçüncü işlem gününde de gelişmekte olan para birimlerinden pozitif ayrıştı. Dolar/TL 5.8650'ye kadar gerileyerek 25 Nisan'dan beri en düşük seviyeyi gördü.
Dolar/TL günsonunda bu kazançlarının tamamını koruyamadı ve günü 5.90 civarında tamamlamaya hazırlanıyor ancak TL dün ve önceki gün gibi bugün de hala açık ara en çok değer kazanan para birimi konumunda.
TL, Salı gününden bu yana gelişmekte olan ülke para birimlerinden pozitif ayrışıyor. Bugün benzer para birimlerinde artı eksi %0.3 değer kazancı kaybı bandında işlem görürken TL dolar karşısında %1.5'in üzerinde değer kazancı ile işlem görüyor.
Bankacılar bu pozitif ayrışmanın en önemli nedeninin ABD ile olası bir gerilimin İstanbul seçimi sonrasına ertelendiği izlenimi olduğunu belirtiyorlar. Diğer öne çıkan etkenler ise rand-TL başta olmak üzere ikili işlem önerileri ve TL'nin son yıllarda açık ara en çok satılan para birimi olması.
Son bir yıla bakıldığında TL %30 civarı değer kaybı ile benzer para birimlerinden açık ara negatif ayrışırken, son üç yılda ise değer kaybı %50 civarında.
Bankacılara göre TL'deki iyimserlik Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar'ın Rus hava savunma sistemi S-400'ün teslimatının Haziran ayına yetişmeyebileceği açıklaması ile başladı.
Bu açıklamanın ardından Akar'ın ABD'li mevkidaşı ile ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın ABD Başkanı Donald Trump ile telefonla görüşmesi sürece ilişkin iyimserliği artıran nedenler oldu.
Türkiye'de tutuklu Türk asıllı ABD vatandaşı ve eski NASA çalışanı Serkan Gölge'nin serbest bırakılması da süreci destekleyen diğer bir neden oldu.
Capital Economics kıdemli gelişmekte olan piyasalar ekonomisti Jason Tuvey, Erdoğan ile Trump arasında gerçekleşen telefon konuşmasına dikkat çekti. Tuvey görüşmenin yaptırım tehtidini ortan kaldıran bir anlaşma umutlarını artırdığını söyledi ve şöyle devam etti:
"Türkiye'nin Rusya'da S-400 alacağı gerçeği hala değişmedi. Bu nedenle yatırımcılar önümüzdeki haftalarda (iki ülke arasındaki) tansiyonun azaldığına dair daha fazla gelişme görmek isteyecekler."
Dolar/TL TRYTOM=D3 yönünü aşağı çevirmeden önce geçen hafta 6.15'i aşmıştı. Son 6 gündür aşağı yönlü bir seyir izleyen dolar/TL bu sabah güne 6.01 civarında başladı. Bugün görülen en düşük seviye ise 5.8650 oldu. Bu seviye en son 25 Nisan'da görülmüştü.
KAZANÇLAR SINIRLANDI
İşlemcilere göre dolar/TL'deki kazançların sınırlanmasındaki ana etken ise Bloomberg'de yer alan "Doğu Akdeniz'de doğalgaz arama çalışmaları yürüten gemilerinin ve savaş gemilerinin olduğu güney kıyılarına konuşlandırmayı değerlendirdiğine" dair haber ile yaşandığını söylediler.
Sepet bazında TL güne başladığı 6.3515/6.3550 seviyelerinden saat 1700'da 6.2321/6.2361'e, euro/TL ise 6.6922/6.6968 seviyesinden 6.5634/6.5684 seviyelerine gerileyerek işlem görüyor.
ABD BEKLENTİLERİ, İKİLİ İŞLEM ÖNERİLERİ, AŞIRI SATIŞ
Bankacılar pozitif ayrışmanın en önemli nedeninin ABD ile olası bir gerilimin İstanbul seçimi sonrasına ertelendiği izlenimi olduğunu belirtiyorlar. Diğer öne çıkan etkenler ise rand TL başta olmak üzere ikili işlem önerileri ve TL'nin son yıllarda açık ara en çok satılan para birimi olduğu gerçeği.
Son bir yıla bakıldığında TL %30 civarı değer kaybı ile benzer para birimlerinden açık ara negatif ayrışırken, son üç yılda ise değer kaybı %50 civarında.
İki NATO müttefiki olan ABD ve Türkiye, Türkiye'nin Rusya'dan S-400 satın alma planları nedeniyle aylardır anlaşmazlık yaşıyor. ABD S-400'lerin NATO ile uyumlu olmadığını ve F-35'lerin güvenliğini tehlikeye atacağını söylüyor.
ABD'li yetkililer Ankara'nın bunun yerine ABD füze savunma sistemi satın almasını istiyorlar. Türkiye ise S-400 alım sürecinin bitmiş bir anlaşma olduğunu, Patriot alımının ise müzakere edilebileceğini belirtiyor. Ancak S-400'den vazgeçeceğine dair herhangi bir ifade kullanmıyor.
Süreç olası ABD yaptırımlarını gündeme getirebileceği endişesiyle piyasadaki satış baskısının da ana nedenlerinden biri konumunda idi.
Bu görüş kalıcı olarak değişmese de, son üç günde değişen, ABD ile olası bir anlaşmazlığın Haziran ayı sonrasına ötelendiği beklentisi oldu.
Akar, 27 Mayıs piyasa kapanışının ardından yaptığı açıklamada, S-400'lerin Türkiye'ye teslimatının Haziran ayına yetişmeyebileceğini ancak önümüzdeki aylarda teslimatın gerçekleştirileceğini söylemişti. piyasasında iki yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi dün son işlemde %25.74 seviyesindeydi. Bugün 2 yıllık gösterge getiri yaklaşık 15 baz puan geriledi ve son işlem %25.59 oldu. 10 yıllık gösterge tahvilde bugün tek işlem ise %19.09 seviyesindeydi.