TCMB, 2. çeyrek banka kredileri eğilim anketi genel değerlendirmesi raporunu yayınladı.
TCMB raporunun detayı şöyle:
Bankaların 2020 yılının ikinci çeyreğine ilişkin değerlendirmeleri ile aynı yılın üçüncü çeyreğine ilişkin beklentilerini içeren Banka Kredileri Eğilim Anketi sonuçları incelendiğinde(*),
- 2020 yılının ikinci çeyreğinde, bankaların genel olarak işletmelere kullandırdıkları krediler ile tüm bireysel krediler için uyguladıkları standartları gevşettiği görülmüştür. İşletmelere verilen krediler kredi türüne göre incelendiğindeyse, yabancı para cinsinden açılan krediler dışındaki tüm işletme kredi türlerinde standartların gevşediği gözlenmektedir. Yılın üçüncü çeyreği için beklentiler yabancı para cinsinden açılan işletme kredileri hariç diğer işletme ve bireysel kredi türlerinde gevşemenin devam edeceği yönündedir.
- Anket sonuçları kredi talebi açısından incelendiğinde, yılın ikinci çeyreğinde işletmelere kullandırılan tüm kredi türlerinde talebin arttığı gözlenmektedir. Bireysel kredi türlerinde, taşıt kredi taleplerinde artış görülürken, konut ve diğer bireysel kredilerde talepte azalış gözlenmiştir. Yılın üçüncü çeyreğine ilişkin beklentiler, yabancı para cinsinden açılan işletme kredileri hariç diğer işletme ve bireysel kredi türlerinde talebin artmaya devam edeceği yönündedir.
- Bankaların fon sağlama imkânlarının gelişimi incelendiğinde, yılın ikinci çeyreğinde urt içi ve yurt dışı fonlama koşullarının gevşediği görülmektedir. Yılın üçüncü çeyreğine ilişkin beklentiler, yurt içi ve yurt dışı fonlama koşullarında gevşemenin devam edeceği yönündedir.
I. KREDİLERE UYGULANAN STANDARTLAR
2020 yılının ikinci çeyreğinde, bankaların işletmelere kullandırdıkları kredilere uyguladıkları standartları geçen dönem beklentileri ile kıyaslandığında, yabancı para cinsinden açılan krediler hariç, daha fazla gevşettiği gözlenmektedir. Tüm faktörler standartları gevşetici yönde etkili olmuştur. Yılın üçüncü çeyreği için bankaların beklentisi, yabancı para cinsinden açılan krediler hariç diğer tüm işletme kredilerinde standartların gevşemeye devam edeceği yönündedir.
Bireysel kredilere uygulanan standartların değişimi incelendiğinde, tüm bireysel kredi türlerinde standartların gevşediği gözlenmektedir. Konut kredilerinde standartları sıkılaştırıcı yönde etkileyen faktör bulunmazken, fon maliyetleri/bilanço kısıtlamaları, genel ekonomik faaliyetlere ilişkin beklentiler, diğer bankaların rekabeti ve emlak piyasasına ilişkin beklentiler standartları gevşetici yönde etkilemiştir. Taşıt kredilerinde tüketicilerin kredi itibarı ve talep edilen teminatlara ilişkin riskler standartları sıkılaştırıcı yönde etkilerken, diğer bankaların rekabeti, genel ekonomik faaliyete ilişkin beklentiler ve fon maliyetleri/bilanço kısıtlamaları standartları gevşetici yönde etkilemiştir.
Diğer bireysel kredilerde ise, genel ekonomik faaliyetlere ilişkin beklentiler, tüketicilerin kredi itibarı ve talep edilen teminatlara ilişkin riskler standartları sıkılaştırıcı yönde etkilerken, banka dışı mali kesimin rekabeti ve fon maliyetleri/bilanço kısıtlamaları standartları gevşetici yönde etkilemiştir. Gelecek çeyrek dönem için beklentiler, tüm bireysel kredi türlerinde standartların gevşetilmeye devam edeceği yönündedir.
II. KREDİ TALEPLERİ
- İşletme kredileri ile bireysel kredilere olan talep incelendiğinde, 2020 yılının ikinci çeyreğinde, tüm işletme kredisi türleri ile bireysel taşıt kredilerinde talepte artış görülürken, konut ve diğer bireysel kredilere olan talepte azalış olduğu görülmüştür. Yılın üçüncü çeyreğinde, yabancı para cinsinden açılan işletme kredileri hariç diğer tüm işletme kredilerinde ve tüm bireysel kredilerde talebin artması beklenmektedir.
- İşletmelere verilen kredilerde, borcun yeniden yapılandırılması, birleşmeler/satın almalar ve yeniden yapılanma, iç finansman, satıcıların peşin alımlarda uyguladığı iskonto ve kolaylıklar, stok artırımı ve işletme sermayesi, diğer bankalardan alınan krediler, banka dışı mali kesimden alınan krediler ile krediler üzerindeki vergi ve benzeri yükler talebi artırıcı yönde etkileyen faktörler olurken, sabit yatırım talebi azaltıcı yönde etkileyen tek faktör olmuştur.
- Bireysel kredi türlerinden konut kredisi talebini etkileyen faktörlere bakıldığında, konut piyasasına ilişkin beklentiler talebi artırıcı yönde etkide bulunan tek faktör olurken, tüketici güveni, konut alımı dışındaki tüketim harcamaları, bireysel tasarruflar, diğer bankalardan sağlanan krediler ile diğer finansman kaynaklarının talebi azaltıcı yönde etkisinin olduğu gözlenmektedir.
- Taşıt kredilerinde, taşıt piyasasına ilişkin beklentiler talebi artırıcı yönde etkide bulunurken, taşıt alımı dışındaki tüketim harcamaları, diğer bankalardan sağlanan krediler, tüketici güveni, bireysel tasarruflar, diğer finansman kaynakları ve krediler üzerindeki vergi ve benzeri yüklerin talebi azaltıcı yönde etkisi olmuştur.
- Diğer bireysel kredilerde, bireysel tasarruflar, diğer bankalardan sağlanan krediler ve dayanıklı tüketim mallarına yapılan harcamalar talebi artırıcı yönde etkilerken, diğer finansman kaynakları, menkul kıymet alımları ve tüketici güveninin talebi azaltıcı yönde etkilediği görülmektedir.
III. KREDİ KOŞUL VE KURALLARI
İşletmelere kullandırılan kredilere uygulanan koşul ve kurallara bakıldığında, ortalama krediler ile daha riskli krediler üzerindeki kâr marjının azaltıldığı, teminat ihtiyacı, kredi ya da kredi limitinin büyüklüğü, vade, faiz dışında alınan ücret ve komisyonlar ve kredi sözleşmesi özel koşullarına ilişkin tüm koşul ve kuralların gevşetildiği görülmektedir.
Konut, taşıt ve diğer bireysel kredilere uygulanan koşul ve kurallara bakıldığında, ortalama krediler üzerindeki kâr marjlarının azaltıldığı gözlenmektedir. Daha riskli krediler üzerindeki kâr marjının ise sadece konut kredilerinde azaltıldığı, taşıt ve diğer bireysel kredilerde temelde aynı kaldığı görülmektedir. Konut kredilerinde, kredi/teminat oranına ilişkin koşul ve kurallar gevşetilirken, diğer koşul ve kuralların aynı kaldığı gözlenmektedir. Taşıt kredilerinde tüm koşul ve kurallar temelde aynı kalırken, diğer bireysel kredilerde vadeye ilişkin koşul ve kuralların gevşetildiği, diğer koşul ve kuralların aynı kaldığı görülmektedir.
IV. FONLAMA KOŞULLARI
Bankaların fon sağlama imkânlarının gelişimi incelendiğinde, 2020 yılının ikinci çeyreğinde yurt içi fonlama koşullarının gevşediği görülmektedir. Aynı dönemde yurt dışı fonlama koşullarında da bir miktar gevşeme olduğu gözlenmektedir. Yurt dışı fonlama maliyeti ile yurt dışı fonlama diğer koşul ve kurallarının gevşetici yönde etkisi olmuştur. Yılın üçüncü çeyreği için beklentiler, yurt içi ve yurt dışı fonlama koşullarında gevşemenin devam edeceği yönündedir.
-iDeal Haber Merkezi-