ANKARA, 21 Ağustos (Reuters) - Küresel resesyon ve uzun süredir devam eden ticaret savaşı kaynaklı endişeler daha fazla parasal ve mali destek söylemleriyle kısmen azalsa da, küresel riskten kaçış devam ediyor.
Küresel piyasalardaki bu endişeler TL'ye de yansırken, TCMB'nin zorunlu karşılıklar (ZK) adımı sonrası ve jeopolitik endişelerin artış göstermesi ile TL'deki satış baskısı daha belirgin yaşanıyor.
Bankacılar bugün iç piyasada Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan başkanlığında yapılacak kabine toplantısının yakından izleneceğini belirttiler. Bankacılar, kabine toplantısında Suriye'de yaşanan sürece ilişkin değerlendirmeleri izleyecekeler. İç piyasada veri gündemi ise bulunmuyor.
Fed'in ABD faizleri konusunda ne yapacağını yakından izleyen yatırımcılar, ayrıntılar için bu akşam yayımlanacak Fed'in toplantı tutanaklarını bekliyorlar.
İşlemciler politika yapıcıların büyümeyi canlandırmak için atacakları yeni adımlara ilişkin ipuçları için Fed'in bu hafta yapacağı Jackson Hole toplantısını ve hafta sonundaki G7 zirvesini bekliyorlar.
Öte yandan piyasalarda İtalya'ya ilişkin gelişmeler de yakından takip ediliyor.
İtalya Başbakanı Giuseppe Conte dün Kuzey Birliği partisi lideri ve İçişleri Bakanı Matteo Salvini'yi koalisyonu bitirmek ve ekonomiyi kişisel ve siyasi kazanç için tehlikeye atmakla suçlayarak istifa etti.
Türkiye piyasalarının resmi tatil nedeniyle kapalı olduğu geçen haftanın ilk üç gününde küresel piyasalarda başlayan sert satış baskısı ve resesyon endişeleri kısmen devam ediyor.
Dolar/TL, küresel rikten kaçışın yanı sıra Merkez Bankası'nın kredi büyümesini teşvik eden ZK adımı ve artan jeopolitik endişelerle yaklaşık bir ayın en yüksek sevıyesi olan 5.75'i test ettikten sonra dün günü 5.73 civarında tamamlamıştı.
Bir süredir benzer ülkelerden pozitif ayrışma yaşayan TL dün ise gelişmekte olan ülkeler arasında dolar karşısında en çok değer kaybeden para birimlerinin başında yer aldı. Benzer satış baskısı tahvil piyasalarında da görülürken dünyadakinin aksine Türkiye'de ters verim eğrisi dün itibarıyla neredeyse kayboldu.
Küresel riskten kaçış öncesi 5.50'nin altına gerileyen dolar/TL TCMB'nin ZK kararı öncesi 5.5950 seviyesinde işlem görüyordu. Kur karar sonrası 5.6585'e kadar yükseldi. Dün de yükselişini sürdüren dolar/TL yaklaşık bir ayın en yüksek seviyesi olan 5.75'i test etti. Dolar/TL bu sabah ise saat 0857'de 5.7305/5.7395 seviyesinde işlem gördü.
Aynı saatte sepet bazında TL 6.0442/6.0542, euro/TL ise 6.3580/6.3688 seviyesindeydi.
TL'deki satış baksısı ile birlikte TL'nin bir aylık zimmi oynaklığı TRY1MO= da yükseilş gösterdi. Geçen yıl kur krizinde 60 seviyesini gören zımni oynaklık 13'lü seviyelere gerilemişti. Son satış baskısının ardından oynaklık dün itibarıyla 16.50 seviyesine yükseldi.
TCMB'nin ZK adımı ilk etapta kamu bankaları aracılığyla yaratacağı yaklaşık 22 milyar TL'lik likidite yatırımcılar arasında endişeye yol açtı. Bankacılar likitidenin sıkı para politikasına yönelik yarattığı endişenin yanı sıra, firma borçlarının ödenmekte zorlandığı bir dönemde bankaların kredi artışına yönlendirilmesini de eleştirdiler.
TCMB bu hafta ZK oranlarını ve ZK'lara ödenen faizleri/nemaları TL kredilerin yıllık büyüme oranı ile ilişkilendirdiren yeni bir sisteme geçtiğini açıklamıştı.
TCMB'nin yeni uygulamasıyla kredi büyümesi %10 ile %20 arasında olan bankalar ZK oranlarında 1 yıldan kısa vadeler için indirim sağlayacak. Böylece kredi büyümesi TCMB tarafından belirlenen kriterleri sağlayan bankaya teşvik uygulanmış olacak. ZK oranlarında kriterleri sağlayamayan bankalar için ise eski oranlar geçerli olacak.
Öte yandan yine kriterleri karşılayan bankalar TCMB'de tuttukları TL ZK'lar için aldıkları faiz/nemalarda artış sağlayacak. Kriterleri sağlamayan bankalar ise faiz/nemada düşüş yaşayacak.
Reuters'a bilgi veren bankacılar halka açık bankalar arasında yaptığı değerlendirmeden düzenlemeden tüm kamu bankalarının yararlanacağını, ancak özel bankaların mevcut durumda kriterleri bugün için karşılayamadığını belirttiler.
Reuters'da dün yayımlanan haberde de sistem ile ilk etapta kamu bankalarının en büyük kazanımı sağlayacak. Bununla birlikte sistem özel bankaları da referans olarak belirlenen kredi büyümesine daha erken ulaşmaya teşvik edebilecek. piyasasında ise gösterge 10 yıllık tahvilin ortalama bileşik faizi 9 Ağustos Cuma günü %14.98 dün valörde son işlemde %15.98 oldu. Dün ise bileşik getiri %16.50 seviyesine yükseldi.
İki yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi ise 9 Ağustos'ta spot kapanışta %15.22 seviyesindeydi. Dün son işlem ise %16.26 oldu.