Foreks - 2024 yılı Temmuz ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, bir önceki aya göre 9,3 puan azalarak 45,6 değerine gerileyerek referans değerin altında gerçekleşti.
Açıklamada şöyle denildi:
"Bu dönemde Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi önceki aya göre 10,9 puan azalış kaydederek 46,3 seviyesine gerilemiştir. Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi de önceki aya göre 4,3 puan hız kaybederek 49,5 seviyesinde gerçeklemiştir.
Hizmet sektöründe girdi alımlarının hızlı bir şekilde ivme kaybetmesine bağlı olarak iş hacminde daralma kaydedilmiştir. Sanayi sektöründe ise yeni siparişlerin önceki aya göre azalarak referans değerin altına düşmesi, sektöre yönelik üretimin ve girdi alımlarının gerilemesine neden olmuştur.
Söz konusu gelişmeler neticesinde 45,6 seviyesinde gerçekleşen SAMEKS Bileşik Endeksi, önceki ay kaydedilen genişlemenin ardından yeniden azalış eğilimine girmiş ve Temmuz ayında ekonomik aktivitedeki durgunluğa işaret etmiştir.
Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi, 2024 yılı Temmuz ayında, bir önceki aya göre 4,3 puan azalarak 49,5 seviyesine gerilemiştir. Bu dönemde yeni siparişler alt endeksinin önceki aya göre 1,2 puan azalarak 49,5 seviyesine gerilemesi, endeks genelinde gözlenen ivme kaybının belirleyicisi olmuştur. Buna bağlı olarak üretim alt endeksi önceki aya göre 5,3 puan azalarak 48,3 puana gerilerken, girdi alımları ise 5,8 puan azalmış olmasına karşın 54,8 puanla referans değer üzerindeki seyrini sürdürmüştür.
Önceki aya göre 9,9 puan azalarak 43,6 seviyesine gerileyen nihai mal stoku alt endeksi, Temmuz ayına ilişkin olumsuz görüntü arz eden bir diğer değişken olmuştur. Aylık bazda 8,1 puan azalarak 49,0 seviyesine gerileyen tedarikçilerin teslimat süresi alt endeksi de bu dönemde firmaların mal ve hizmet tedarikinde aksaklıklar yaşandığına işaret etmiştir. Sektör genelindeki negatif görüntüye paralel olarak, istihdam alt endeksi de aylık bazda 7,0 puan azalış kaydetmiş ve 48,2 seviyesine gerileyerek emek talebinde daralma sinyalleri vermiştir.
Böylece Mayıs ayında daraldıktan sonra Haziran ayında artış kaydeden Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi, Temmuz ayında yeniden daralma sinyali vermiş ve yılın üçüncü çeyreğine olumsuz bir başlangıç yapmıştır.
Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi, 2024 yılı Temmuz ayında önceki aya göre 10,9 puan azalarak 46,3 seviyesine gerilemiştir. Önceki aya göre 12,2 puan azalarak belirgin bir şekilde ivme kaybeden girdi alımları alt endeksi 59,2 seviyesinde gerçekleşmiştir. Bu gelişemeye bağlı olarak önceki aya göre 12,2 puan birden azalan iş hacmi alt endeksi de 39,3 puanla son 2 yılın en düşük seviyesine gerilemiştir.
Sektöre ilişkin nihai mal stoku alt endeksi 12,0 puan azalarak 44,3 seviyesine gerilerken, tedarikçilerin teslimat süresi alt endeksi de 9,2 puan ivme kaybederek 45,9 seviyesine gerilemiş ve olumsuz bir görünüm arz etmiştir.
Bu gelişmelere bağlı olarak istihdam alt endeksi de 7,9 puan azalarak 47,3 seviyesine gerilemiş ve sektör genelinde önceki aya kıyasla istihdam kaybına işaret etmiştir. Böylece önceki ay 57,2 seviyesinde yer alan Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi, Temmuz ayında 10,9 puan azalarak 46,3 seviyesine gerilemiş ve 2024 yılında dördüncü kez azalış eğilimi göstermiştir.
YORUM
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi’nin Temmuz ayında 9,3 puan birden azalarak 45,6 seviyesine gerilemesi, reel sektörde parasal sıkılaşma koşullarının belirginleşmeye başladığına işaret etmektedir. Böylece yılın ikinci yarısının -yılın ilk yarısına kıyasla- iç piyasadaki canlılığın nispeten azaldığı bir dönem olması beklenirken; üretim, iş hacmi, yeni siparişler ve girdi alımlarının önümüzdeki dönemde de ivme kaybetmeye devam edeceği tahmin edilmektedir."