(Ayrıntılar ve geçmiş bilgi eklendi)
ANKARA, 13 Eylül (Reuters) - Ekonomik aktivite ve ithalattaki yavaşlamaya yaz aylarında turizm gelirlerindeki artışın da eklenmesiyle Temmuz'da 1.16 milyar dolar cari fazla verilirken, yıllıklandırılmış bazda ise 4.45 milyar dolarla tarihin en büyük cari fazlalarından biri verildi.
Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre 12 aylık cari işlemler hesabı Temmuz'da 4.45 milyar dolar fazla verdi, cari fazla en son 17 yıl önce benzer seviyelere yükselmiş daha öncesinde ise 1990 yıllara kadar yer alan veri tarihinde 4.5 milyar doları aşan yıllıklandırılmış cari fazla görülmemişti.
Temmuz itibarıyla rekor seviyelere yükselen yıllıklandırılmış cari fazla bir önceki ay olan Haziran'da 1.11 milyar dolar fazla vermiş, 2018 Temmuz'da ise 54.56 mlyr açık vermişti.
Geçen yıl Mayıs ayında yıllık bazda 58 milyar dolara yükselen cari açık Türkiye ekonomisinin kırılganlığını artıran, ülkenin spekülatif yabancı döviz akışına ihtiyaç duymasına neden olan bir gelişme olarak görülüyordu.
TL'deki değer kaybının ithalatı pahalılaştırması ve yavaşlatması, ekonomideki yavaşlamanın iç talebi zayıflatması ve turizm gelirlerindeki canlı seyir cari dengenin 58 milyar dolar açıktan yaklaşık 1 yılda pozitife doğru yönelmesini sağlayan en önemli nedenler oldu.
TCMB raporuna göre ödemeler dengesindeki toparlanmada, dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 2.42 milyar dolar azalarak 2.52 milyar dolara gerilemesi ve turizm gelirlerini de barındıran hizmetler dengesi kaynaklı girişlerin 959 milyon dolar artarak 4.28 milyar dolara yükselmesi etkili oldu.
Verilere göre Temmuz'da seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, bir önceki yılın aynı ayına göre 637 milyon dolar artarak 3.3 milyar dolara yükseldi.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak dünkü konuşmasında "cari denge Temmuz rakamlarına baktığımızda 12 aylık dengede belki de en yüksek cari fazla rakamını göreceğiz" demişti.
CARİ AÇIK YILSONUNDA HEDEFLERİNİN OLDUKÇA ALTINDA KALACAK
Bu ay sonunda güncellenmesi beklenen Yeni Ekonomi Programı'na (YEP) göre yıl sonunda cari açığın 26 milyar dolar olması bekleniyordu. Ancak ekonomi yönetimi ve ekonomistler açığın yıl sonunda resmi hedeflerin oldukça altında kalacağı konusunda bir süredir hemfikirler.
Reuters'ın güncel anketinde yer alan medyana göre cari açığın yıl sonunda 5 milyar dolar olması beklenirken, beklentiler 2 milyar dolar fazla ile 9 milyar dolar açık bandında yer alıyor. cari açığın GSYH'ya oran olarak ise OVP'de bu yıl %3.3'e, 2020 sonunda %2.7'e ve 2021 sonunda %2.6'ya gerilemesi öngörülüyor. Güncel tahminleri ise 2019 için GSYH'ya oran olarak sıfıra yakın bir veriye işaret ediyor.
Temmuz ayı verilerinin finans detaylarına bakıldığında yurtiçi yerleşiklerin yurtdışındaki tahvil ihraçlarında bankalar Temmuz'da 1.41 milyar dolar net geri ödeme gerçekleştirdi. Öte yandan Temmuz'da Hazine 2.25 milyar dolar yeni tahvil ihracı gerçekleştirdi. göre net hata noksan kaleminde Temmuz'da 603 milyon dolar, ilk 7 ayda 2.99 milyar dolar giriş oldu. Resmi rezervlerde ise bu ay 3.16 milyar dolar rezerv artışı yaşandı.