(Görüş ve ayrıntılar eklendi)
İSTANBUL, 5 Ağustos (Reuters) - Yıllık enflasyon Temmuz'da Haziran'daki %15.72'den %16.65'e çıkarken, Ağustos'ta baz etkisinin yapılan doğalgaz ve son sigara zamlarının enflasyonda yaratacağı yükselişi sınırlaması bekleniyor.
Ekonomistler, baz etkisinin daha da artacağı Eylül-Ekim aylarında ise enflasyonda sert gerileme öngörüyor.
Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) Temmuz'da KDV ve ÖTV indirimlerinin sonlanmasının yanı sıra yapılan elektrik zammı sonucu %1.36 artış gösterdi, ancak gıda fiyatlarının öngörülerin üzerinde gerilemesiyle beklentilerin altında kaldı.
TCMB'nin Temmuz enflasyonunu projeksiyonlarına dahil etmiş olması nedeniyle para politikasına bir etkisi beklenmezken, TCMB'nin "makul reel faiz" söyleminin ardından yılın kalanında 400 baz puana kadar bir indirim olası görülüyor.
Reuters anketinde TÜFE'nin Temmuz'da KDV ve ÖTV indirimlerinin sonlanması ve yapılan elektrik zammı nedeniyle aylık %1.6 artış göstermesi, yıllık enflasyonun ise %16.9'a yükselmesi bekleniyordu. konutlara doğalgaz satış fiyatına 1 Ağustos'tan geçerli olmak üzere %14.97 zam yaptı. yandan sektörde faaliyet gösteren üç büyük sigara firmasından ikisi sigara fiyatlarında haftasonunda genel olarak 3 TL artışa gitti.
Geçmiş fiyatlamalara bakıldığında benzer zamları diğer firmaların da yapması bekleniyor. Ekonomistlerin hesaplamalarına göre zammın genele yayılması halinde Ağustos ayı enflasyonuna %0.9-1 arasında yükseltici yönde etki yapması bekleniyor.
İş Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, hava koşullarının (yağış ve kuraklık analizleri) önümüzdeki aylarda gıdada olumlu seyrin devam edebileceğine işaret ettiğini söyleyerek şöyle devam etti:
"Yılın kalanında Ağustos'ta doğalgaz (0.3 puan katkı) ve sigara zamları (1 puan katkı) nedeniyle yıllık enflasyonun %16 seviyelerine yakın seyretmesini bekliyoruz. Eylül ve Ekim aylarında ise güçlü baz etkisinin desteği ile enflasyonun %9-10 bandına kadar gerilemesini ve ardından tekrar yükselerek yılı %14 seviyesinde kapatmasını bekliyoruz. Enflasyonun Ağustos'ta da görece yüksek seyretmesi ihtimaliyle TCMB'nin Eylül toplantısında daha sınırlı bir faiz indirimine gitmesini (100 baz puan) bekliyoruz. Eylül başında açıklanacak enflasyon sonrası resim daha da netleşecektir."
Yıllık enflasyon son 15 yılın rekor seviyesini 2018 Ekim'de yüzde 25.24 ile görmüş; daha sonra yönünü aşağı çevirerek Ocak ayında %20.35'e, Şubat'ta %19.67'ye geriledikten sonra Mart'ta %19.71, Nisan'da %19.5, Mayıs'ta ise %18.71 olmuştu. Haziran'da ise gerçekleşme 3 puanlık düşüşle %15.72 oldu.
Geçen yılın Temmuz ayında TÜFE'nin %0.55 artması nedeniyle anlamlı bir baz etkisi gözlenmezken, asıl olarak baz etkisi Ağustos, Eylül ve Ekim'de görülecek.
TÜFE geçen yılın Ağustos ayında %2.3, Eylül'de %6.3, Ekim'de ise %2.67 artmıştı. Öte yandan baz etkisi Kasım ve kısmen Aralık'ta ise yıllık enflasyonda yükseltici etkide bulunacak. Geçen yılın Kasım ayında TÜFE %1.44, Aralık'ta ise %0.4 düşüş göstermişti.
ING Bank Başekonomisti Muhammet Mercan enflasyonun Haziran'daki düşüşün ardından Temmuz'da geçici olarak terse döndüğünü söyleyerek, "Bununla birlikte, enflasyon Eylül ve Ekim'de çok hızlı bir şekilde düşecek ve daha sonra büyük baz etkileri nedeniyle tersine dönecektir. Bu durum göz önüne alındığında, Eylül ve Ekim'de iki indirim daha yapılmasıyla politika faizinin yıl sonunda %17.50'ye gelmesini bekliyoruz. Ancak, merkez bankasının enflasyon raporu toplantısında, önümüzdeki dönemde manevra yapacak kayda değer bir alan olabileceğinin sinyalini vermesi nedeniyle riskler aşağı yönlü" dedi.
TCMB Temmuz'da politika faizini 425 baz puan indirimle %19.75'e çekerken, Başkan Murat Uysal son enflasyon raporu toplantısında faiz indirimi konusunda kayda değer manevra alanı olduğuna dair mesajını yineledi. Ekonomisti İnan Demir, Kasım'a kadar baz etkisinin oldukça destekleyici olacağını ve manşet enflasyonu sert bir şekilde düşüreceğini; bununla birlikte, doğalgaz ve tütün fiyatlarındaki artışın enflasyondaki düşüş hızını yavaşlatabileceğini söyleyerek, "Temmuz'da manşet enflasyondaki artış TCMB'nin enflasyon projeksiyonlarına tamamen dahil edildiğini düşünüyoruz, bu nedenle daha gevşek bir politika duruşuna geçiş üzerinde hiçbir etkisi olmayacak. TCMB başkanının 'makul reel oran' konusundaki söylemlerinin yılsonuna kadar 400-500 bp'lik faiz indirimleriyle uyumlu olabileceğini düşünüyoruz. Ancak gevşemenin kapsamı ve hızı, EM piyasalarına yönelik bozulan algı ve Türkiye'nin jeopolitik risklerinin olduğu bir ortamda döviz piyasasının indirimlere tepkisine bağlı olacak" dedi.
TEMMUZ'DA EN YÜKSEK ARTIŞLAR ULAŞTIRMA VE EV EŞYASINDA
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre ana harcama grupları itibarıyla aylık en yüksek artış %4.46 ile ulaştırma grubunda gerçekleşirken, ev eşyasında %4.24, konutta %3.10, eğlence ve kültürde %1.60, lokanta ve otellerde %1.42 artış gerçekleşti.
Beyaz eşya, mobilya ve otomotivde KDV ve ÖTV indirimleri 30 Haziran'da sona erdi. Öte yandan 1 Temmuz'dan geçerli olmak üzere tüketicilerin elektrik tarifelerinde vergi ve fonlar dâhil %15 artış yapıldı. son PPK toplantısına ilişkin özetlerinde de Temmuz'da elektrik fiyatlarındaki ayarlamaya bağlı olarak enerji grubu yıllık enflasyonunda yükseliş beklendiği belirtilmişti. Özetlerde mobilya, beyaz eşya ve otomobil sektörlerindeki geçici vergi indirimlerinin sona ermesine bağlı olarak temel mal grubu yıllık enflasyonunda geçici bir yükseliş gözlenmesinin de beklendiği belirtildi.
TÜİK verilerine göre Temmuz'da aylık en fazla düşüş gösteren grup %3.20 ile giyim ve ayakkabı olurken, endekste düşüş gösteren bir diğer grup ise %1.11 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu.
TÜİK verilerine göre Yİ-ÜFE Temmuz'da %0.99 gerilerken, yıllık bazda %21.66 arttı.
Özel kapsamlı TÜFE göstergelerinden "B" Temmuz'da yıllık olarak %17.53, "C" %16.20 arttı.
<^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^ Turkish annual inflation
https://tmsnrt.rs/2KnOdKE
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^>