(Verinin ayrıntıları ve geçmiş bilgi eklendi)
ANKARA, 17 Şubat (Reuters) - Hazine, Merkez Bankası'nın (TCMB) geçen yıl olduğu gibi bu yıl da kârının erken aktarma kararının yarattığı yaklaşık 40 milyar lira gelirle bütçe Ocak'ta 21.5 milyar lira fazla verdi. Faiz dışı fazla ise 34.2 milyar lira oldu.
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan Ocak ayı bütçe gerçekleşmeleri verilerine göre bütçe fazlası Ocak'ta %322.4 artışla 21.5 milyar lira, faiz dışı fazla %176.9 artışla 34.2 milyar lira oldu.
Bütçe giderleri Ocak'ta %9.6 artışla 100.67 milyar lira, bütçe gelirleri %26 artışla 122.17 milyar lira oldu.
Aylık verilere bakıldığında iç talebin güçlü olduğu ve ekonomide toparlanmanın verilere de yansıdığını gösteren birçok vergi kaleminde artış dikkat çekti.
Dahilde Alınan KDV %16.1 artışla 9.1 milyar liraya, ÖTV %22.2 artışla 12.93 milyar liraya yükselirken, ithalde alınan KDV %29.6 artışla 10.55 milyar liraya çıktı.
TCMB KRI BÜTÇEYİ DESTEKLEMEYE DEVAM EDİYOR
TCMB'nin erken aktarılan 2019 kar avansı ve 2018 yedek akçe tutarı olan 40.5 milyar lirayı da içeren tek seferlik gelir bütçedeki fazlanın belirleyicisi oldu.
TCMB'nin Hazine'ye aktarımı 2019 Ocak'taki yaklaşık 34 milyar liranın da üzerinde gerçekleşmiş oldu.
Ayrıca geçen yıl bu aktarımının yanında tek seferlik 40 milyar TL tutarında yedek akçe transferi de gerçekleştirmişti. Bu aktarımla yapılandırma gibi diğer tek seferlik gelirlerin desteğiyle bütçe açığı/GYYH %3'ün altında ancak kalabilmişti.
Hazine 2022 sonuna kadarki OVP döneminde bütçe açığının GSYH'ye oranının %3'ün altında kalması, faiz dışı dengenin GSYH'ye oranının ise dönem sonunda binde 3 olarak gerçekleşmesini hedefliyor.
Bütçe 2019 yılında ekonomideki yavaşlamanın gelirleri sınırlaması, artan güvenlik harcamaları ve yavaşlayan ekonomiyi canlandırmak adına atılan adımların da etkisiyle bir önceki yıl aynı döneme göre %70 artışla 123.7 milyar lira açık vermişti.
TCMB yedek akçesi, yapılandırmalar, bedelli askerlik gibi tek seferlik ve 2019'da büyüklüğü 70 milyar liraya yaklaşan gelirlere rağmen bütçe açığının %70 artmış olması 2020 hedeflerine ulaşmak için ise yeni tedbirlere ihtiyaç duyulacağını göstermişti. yıllarını kapsayan Yeni Ekonomi Programı'nda ve ekonomi yönetiminin güncel mesajlarına göre bütçede önümüzdeki yıllarda GSYH'ya oranın olarak Maastricht kriteri olan %3'ün altında kalmanın esas alınacağı bir uygulama yapılacak.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak bir çok açıklamasında "Bütçe açığını her halûkarda %3'ün altında tutacağız" diyor.
Benzer ülkelere bakıldığında Türkiye son dönemdeki artışa karşın hâlâ birçok ülkeden daha az bütçe açığı vermeye de devam ediyor. Buna rağmen bütçede yaşanan bozulma da hatırı sayılır seviyede.
Bütçe dengesi, 2016'da yaşanan darbe girişiminin etkilerini azaltmak için alınan önlemlerle kısmen bozulmaya başladı. Bunun yanı sıra başta Kuzey Irak ve Suriye olmak üzere jeopolitik gelişmeler nedeniyle güvenlik harcamalarındaki artış da etkili oldu. Haziran 2018 seçimleri öncesi kamu emekli ve çalışanlarına yönelik atılan genişlemeci adımlar ise harcamalar tarafındaki yükselişin kalıcı olarak artmasına neden oldu.
YEP 2020-2022 tahminleri için--->