(Görüş ve ayrıntılar eklendi)
Behiye Selin Taner
İSTANBUL, 16 Nisan (Reuters) - Sanayi üretim endeksi Şubat'ta yıllık bazda yüzde 5.1 ile arka arkaya altıncı ayda da daralırken, aylık bazda ise Ocak ayında başlayan artışın devam etmesi ekonomide toparlanmanın sinyalini verse de zayıf performansın sürdüğünü gösteriyor.
Bu çerçevede dikkatler ekonominin birinci çeyrek performansı açısından Mart ayı verilerine çevrildi.
Ekonominin geçen yılın son çeyreğinde yüzde 3 daralarak 9 yılın en kötü performansını göstermesi ardından ekonomistler yıllık bazda iki çeyrek daha daralmanın sürmesini bekliyor.
Reuters'ın 43 kurumun katılımı ile gerçekleştirdiği ankete göre bu yılın ilk çeyreğinde daralma beklentisi bir önceki anketteki yüzde 2.1 daralmadan yüzde 3.4 daralmaya, ikinci çeyrek için ise yüzde 1 daralmadan yüzde 1.2 daralmaya revize edildi.
Bu beklentilere göre Türkiye ekonomisinin ilk çeyrek itibarıyla resmi olarak resesyona girmesi ve resesyonun üçüncü çeyrekte beklenen yüzde 2.1'lik büyümeye kadar sürmesi öngörülüyor. ve Maliye Bakanı Berat Albayrak ise NTV'de yer alan habere göre "Zor bir dönemi minimum hasarla atlattık" diyerek en kötü dönemin geride kaldığını vurguladı.
Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi Aralık'ta yüzde 9.9 ile 2015 baz yıllı hesaplamanın en yüksek daralmasını kaydetmişti. Ocak'ta ise yüzde 7.4 daralan endeks, Şubat'ta yüzde 5.1 daraldı.
Öte yandan geçen yıl Ağustos'tan itibaren arka arkaya beş aylık düşüşün ardından mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış veride sınırlı artış Şubat'ta da devam etti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi Şubat'ta bir önceki aya göre yüzde 1.3 arttı.
Reuters'ın 7 kurumun katılımıyla yaptığı ankete göre, toplam sanayi üretiminde Şubat ayında yıllık bazda takvim etkisinden arındırılmış daralmanın yüzde 6.5 olması bekleniyordu. Portföy notunda öncü veriler Mart ayında iyileşme olabileceğini gösterse de piyasalardaki oynaklıklar ve belirsizliklerin ekonomide toparlanmanın sürdürülebilirliğine gölge düşürdüğünü söyledi.
Yılın ilk çeyreğine dair öncü göstergelerin ekonominin önceki çeyreğe kıyasla mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış olarak pozitif büyüme kaydedebileceğini gösterdiğini söyleyen Şekerci, "Ancak yıldan yıla kıyaslamada daralmanın süreceğini değerlendiriyoruz... Hem aramalı üretimi hem de imalat PMI sanayi üretiminde en zayıf seviyelerin geride kalmış olabileceğini düşündürmekle birlikte, iç piyasada seçim gibi bazı belirsizliklerin halen netleşmemiş olması, ayrıca seçimler öncesinden beri finansal koşulların yeniden sıkılaşmaya başlaması, dipten dönüşün bir süre daha ötelenebileceğini düşündürüyor" dedi.
TÜİK verilerinden Reuters'ın yaptığı hesaplamaya göre arındırılmamış sanayi üretimi de Şubat'ta bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5.1 daraldı.
QNB Finansbank Başekonomisti Erkin Işık da aylık veri ve öncü göstergelerin toparlanmanın Mart ayında devam edeceğini gösterdiğini söyleyerek, "Birinci çeyrekte GSYH'da çeyreklik bazda yüzde 1.2 ile ılımlı artışın, yıllık bazda ise yüzde 3 ile daralmanın devam etmesini bekliyoruz. Şimdilik 2019 GSYH büyüme tahminimizi yüzde 1'de koruyoruz ancak finansal şartlardaki son sıkılaştırma aşağı yönlü riskleri artırdı" dedi.
Büyümenin öncü göstergelerinden biri olan sanayi üretimi verisi ekonomik aktivitede beklenen daralmanın hangi kuvvette gerçekleşeceğine ilişkin öncü bir gösterge olarak yakından izleniyor.
İmalat sanayinin durumu hakkında en erken yayınlanan gösterge olan satın alma yöneticisi endeksi (PMI) Şubat'ta 46.4'e, Mart'ta ise 47.2'ye yükselerek sektördeki daralmanın geçen yıl Nisan ayında başlayan daralmanın sürdüğüne ancak ivme kaybettiğine işaret etti. Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, sanayi üretiminde aylık bazda başlayan artışın Şubat'ta da devam etmesinin diğer öncü göstergelerde (PMI ve güven endeksleri) görünen ekonomide dipten çıkış görüşünü desteklediğini söyleyerek, "Ancak şunu belirtmekte fayda var, dipten çıkış sinyalleri alsak da ekonomide daralmanın devam ettiğini ve toparlanmanın kırılgan olduğunu düşünüyoruz. Bu bağlamda baz senaryomuza göre ilk yarıda ekonomide daralma geçen yılın son çeyreğine kıyasla hız keserek devam edecek" dedi.
Mevsimsellikten arındırılmış bazda dayanıklı tüketim malı Şubat'ta yüzde 1.6, ara malı yüzde 1, dayanıksız tüketim malları yüzde 1.4, enerji yüzde 2.7 arttı.
TÜİK verilerine göre takvim etkisinden arındırılmış bazda Şubat'ta madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 4.7 ve imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 5.5 azalırken elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 0.4 arttı.
ING Bank başekonomisti Muhammet Mercan, aylık bazdaki iyileşmenin geçen yıl volatilitenin ekonomik aktivitede ciddi bir düzeltmeye neden olması ardından yönün kademeli olarak değiştiğini gösterdiğini söyleyerek, "Yine de sanayi üretimindeki toparlanma hızı hala yavaş" dedi.