(Yeni görüş ile güncellendi)
İSTANBUL, 14 Mayıs (Reuters) - Sanayi üretiminde Mart ayı verisi ile birlikte ilk çeyreğe ilişkin tamamlanan veriler ekonomide dipten çıkışa işaret ederken, Mart itibariyle finansal piyasalarda oynaklığın şiddetlenmesinin ardından ekonomide toparlanmanın ikinci çeyrekte tekrar hız kaybedebileceği belirtiliyor.
Sanayi üretiminde daralma hızı arka arkaya üçüncü ayda da yavaşlamaya devam ederken, Mart'ta takvim etkisinden arındırılmış olarak yıllık bazda yüzde 2.2 ile beklentilerden daha düşük bir daralma gerçekleşti.
Reuters anketinde takvim etkisinden arındırılmış daralmanın Mart'ta yüzde 4.25 olması bekleniyor, daralma tahminleri ise yüzde 2.35-4.60 bandında yer alıyordu.
Sanayi üretim endeksi Mart'ta yıllık bazda arka arkaya yedinci ayda da daralsa da, daralma hızındaki ivme kaybının üç aydır devam ediyor olması, ekonomistlere göre ekonomide dipten çıkışa işaret ediyor.
Büyümenin öncü göstergelerinden sanayi üretiminde takvimden arındırılmış yıllık daralma Ocak'ta yüzde 7.4, Şubat'ta yüzde 5 olmuştu.
Halk Yatırım Başekonomisti Banu Kıvcı Tokalı, Mart'ta pozitif tarafta işleyen işgünü etkisinin Nisan'da negatif tarafta olacak olsa da yıllık azalış rakamlarındaki ılımlılığın Nisan'da da devam etmesini beklediklerini söyledi.
Sanayi üretiminde dibin görüldüğünü; toparlanma eğiliminin ılımlı da olsa belirdiğini söyleyen Tokalı, "Geçen yılın son çeyreğinde yıllık yüzde 3 daralma kaydeden ekonominin bu yılın ilk çeyreğinde de yüzde 3-4 bandında küçüldüğünü tahmin ediyoruz. Son dönemde yaşanan finansal dalgalanmanın ve seçim sonrası politik tablonun ekonomik aktivitedeki etkisine bağlı olarak, toparlanma eğiliminin kalıcılığı ve boyutu ortaya çıkacaktır" dedi ve şöyle devam etti:
"Yılın ikinci yarısında yıllık bazda büyüme oranlarına geri dönüleceği ve yılı yüzde 0.5'lik büyüme oranıyla tamamlayabileceğimize dair öngörümüzü koruyoruz. 2020 yılına ait büyüme tahminimiz ise yüzde 3.5 seviyesinde bulunuyor."
Öte yandan Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak veri sonrası Twitter hesabından yaptığı açıklamada, sanayi üretimindeki pozitif trendin devam ettiğini, kamu bankalarıyla birlikte açıklayacakları paket ile sektördeki dengelenmeye büyük katkı sağlayacaklarını söyledi. İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre sanayi üretimi arındırılmış olarak bir önceki yılın aynı çeyreğine göre ise yüzde 4.8 daraldı.
Reuters'ın yaptığı hesaplamaya göre arındırılmamış olarak sanayi üretimi Mart'ta bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 4.7 daraldı.
Öte yandan mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış olarak Mart'ta bir önceki aya göre yüzde 2.1 artarken, bir önceki çeyreğe göre yüzde 1.7 arttı.
ING Bank Başekonomisti Muhammet Mercan, ekonomik aktivitede geçen yılın son çeyreğinde gözlenen düzeltmenin ardından sanayi üretim verisinin birinci çeyrekte dipten dönüşe dair işaretler verdiğini ancak ekonomik toparlanmanın halen kırılgan olduğunu ve aşağı yönlü risklerin önemli olduğunu söyledi.
Son verinin geçen yıl finansal piyasalardaki oynaklığın dengelenmeye neden olduğu ekonomik aktivitede kısmi bir toparlanmaya işaret ettiğini söyleyerek, "Kamu bankalarının desteğiyle kredilerdeki artış ve bir dizi teşvik önleminin getirilmesiyle sanayi üretimi bir miktar dengelenme olduğunu teyit ediyor. Ancak bu performansın korunup korunamayacağı önemli. Kredilerdeki artış ikinci çeyrekte tekrar yavaşlama eğilimi gösterirken, global ve jeopolitik belirsizlikler nedeniyle ekonomik toparlanmada aşağı yönlü riskler yakından takip edilecektir" dedi.
Takvim etkisinden arındırılmış olarak sanayinin alt sektörleri incelendiğinde Mart'ta madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2.2 artarken, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 2.6 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 0.7 azaldı.
Geçen yılın aynı dönemine göre ara malı üretimi Mart'ta yüzde 5.6, sermaye malı üretimi yüzde 3.2 daralırken, dayanıklı tüketim malı üretimi yüzde 5,1, dayanıksız tüketim malı üretimi yüzde 0.6 arttı.
Mevsim ve takvimden arındırılmış olarak bakıldığında ise Mart'ta madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre yüzde 4.1 ve imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 2.2 artarken; elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 0.6 azaldı.