(Görüş ve ayrıntılar eklendi)
ANKARA, 17 Aralık (Reuters) - Türkiye ekonomisinin yılın üçüncü çeyreğinde sadece yüzde 1.6 büyümesi ardından bugün açıklanan Ekim ayı sanayi üretimi yüzde 5.7 azalarak yılın son çeyreğinde ekonomide daralma beklentilerini teyit ederken, işsizlik oranı yüzde 11.4 ile Eylül'de de artışını sürdürdü.
Büyümenin öncü göstergelerinden sanayi üretimi Ekim'de takvim etkisinden arındırılmış olarak yüzde 5.7, arındırılmamış sanayi üretimi ise bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 4.15 daraldı. İşsizlik oranı ise Ağustos-Eylül-Ekim aylarını kapsayan Eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 0.8 puan artışla yüzde 11.4'e çıktı. İşsizlik oranı böylece yüzde 11.7 olan Mart 2017'den bu yana en yüksek seviyede gerçekleşmiş oldu.
TL'deki sert değer kaybı, finansal koşullardaki sıkılaşma ve iç talepteki yavaşlamanın etkisiyle yavaşlayan büyümede daralmanın yılın son çeyreği ardından 2019'da da devam etmesi bekleniyor.
Reuters'ta geçen hafta yayınlanan bir analize göre hükümetin yerel seçimler öncesi bir yandan iç talepteki durgunluğu kırmak için reel sektör üzerinden diğer yandan kredi akışını sürdürmek için bankalar üzerinden adım atmaya çalıştığı ancak bu adımlara rağmen 2019'da Türkiye ekonomisinin düşük büyüme ve yüksek işsizlik riskiyle karşı karşıya kalması bekleniyor.
Seçim öncesi enflasyondaki gidişat gözetilmeden daha düşük faiz oranlarına ilişkin çağrı olasılığıyla "prematüre bir faiz indirimi" önemli bir risk unsuru olarak öne çıkıyor. Öte yandan AKP'nin büyüme ve işsizlik açısından son 15 yılın en kötü ekonomik koşullarda yerel seçime gidebileceğine dikkat çekilirken, 2019'a ilişkin makro dengelerin de bu süreçte atılacak adımlarla şekilleneceği vurgulanıyor. Economics kıdemli gelişmekte olan piyasalar ekonomisti Jason Tuvey, "Beklentilerden zayıf Ekim sanayi üretimi verisi gösteriyor ki ekonomi son çeyrekte muhtemelen bir teknik resesyona girdi. Zayıf ekonomik büyümenin, son birkaç ayda enflasyondaki düşüş ve TL'deki toparlanma ile bir araya gelmesi, TCMB'nin gelecek yılın başında büyük ihtimalle faiz indirimlerine başlayabileceği anlamına geliyor" dedi.
Tuvey, yılın son çeyreğinde ekonominin yüzde 2.5, 2019'un ilk çeyreğinde ise yüzde 5 gerilemesini beklediğini söyledi.
TÜİK verilerine göre sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, Ekim'de madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6.1 artarken, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 6.5 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 1.2 azaldı.
Verinin detaylarına bakıldığında ara malları ve sermaye malları üretiminde sırasıyla yüzde 9.5 ve yüzde 6.7'lik daralma gözlendi.
İŞSİZLİKTE ARTIŞ SÜRÜYOR
TÜİK verilerine göre mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı Eylül döneminde bir önceki döneme göre 0.1 puan artışla yüzde 11.3 oldu.
Verilere göre, Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2018 yılı Eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 330,000 kişi artarak 3.75 milyon kişi olarak gerçekleşti.
Tarım dışı işsizlik oranı Eylül döneminde geçen yıla göre 0.7 puanlık artışla yüzde 13.5 olarak tahmin edildi. Verilere göre genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 1.6 puanlık artış ile yüzde 21.6 oldu.
İstihdam edilenlerin sayısı 2018 yılı Eylül döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 266,000 kişi artarak 29 milyon kişi, istihdam oranı ise 0.1 puanlık azalış ile yüzde 47.8 oldu.
İşgücü 2018 yılı Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 598,000 kişi artarak 32.8 milyon kişi, işgücüne katılma oranı ise 0.4 puan artarak yüzde 54 olarak gerçekleşti.