(Konutder'den yapılan açıklama ve tüm zamanların aylık rekorunun kırıldığı bilgisi eklendi)
Ceyda Caglayan
İSTANBUL, 21 Kasım (Reuters) - Türkiye genelinde konut satışları Ağustos ve Eylül aylarındaki gerilemenin ardından Ekim'de yüzde 19 artış kaydederken; yükselişte sektördeki indirim kampanyası ve yabancı alımlarındaki artışın yanı sıra KDV ve tapu harcı indirimlerinin 31 Ekim'de sona ereceği beklentisiyle tapu teslimlerinin öne çekilmesinin etkili olduğu belirtiliyor.
Aylık yüzde 2.2'lerde seyreden konut kredi faizlerinin etkisiyle ipotekli satışlarda ise sert düşüş Ekim ayında da sürerken; vatandaşlık için konut yatırım alt sınırının 250,000 dolara düşürülmesi ve TL'nin dolar ve euro karşısındaki değer kaybı ise yabancılara konut satışında sert artış getirdi.
TÜİK verilerine göre, Türkiye genelinde konut satışları Ekim ayında yüzde 19.2 artışla 146,536 adet olarak gerçekleşti.
Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği'nden (Konutder) yapılan açıklamaya göre, Ekim ayı Türkiye ekonomi tarihinde en çok konut satılan ay oldu.
Konut satışları Ağustos'ta yüzde 12.5, Eylül'de ise yüzde 9.2 gerilemişti.
Ekim ayında tüm zamanların aylık rekorunun kırıldığını belirten Konutder Başkanı Altan Elmas, "2018 Ekim ayı Türkiye ekonomi tarihinde en çok konut satılan ay olmuştur. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın KDV ve tapu harcı indirimi desteği ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı öncülüğünde başlatılan, 31 Ekim'e kadar süren Türkiye İçin Kazanç Vakti kampanyası, konut piyasasına çok ciddi ivme kazandırarak konut satışlarını harekete geçirdi... Ekim ayının kampanyanın son ayı olması, rekoru getiren bir diğer etken oldu" dedi.
Gayrimenkul firmaları sektörü canlandırmak için 31 Ağustos-31 Ekim tarihleri arasında bir kampanya yapmış ve satışlarda peşinat ve fiyat indirimi ile faiz desteği sunmuştu. ayı satışlarının beklentilerden güçlü geldiğini belirten TSKB (IS:TSKB) Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya da, "Ekim'de önemli artış oranı kaydedildi. Konut kampanyasının satışlardaki artışta bir miktar etkisi var. Ayrıca yabancılardan kaynaklanan bir artış da var. Ancak bu iki unsur tek başına güçlü artışı açıklamaya yetmiyor" dedi ve ekledi:
"Daha önce 31 Ekim'de sona ereceği açıklanan KDV ve tapu harcı indirimleri nedeniyle talep de bir miktar öne çekildi. KDV ve harç indirimlerinden yararlanmak isteyenlerin de tapu teslimlerini öne çekerek Ekim ayında gerçekleştirilmesini özelikle sağlamaya çalışmış olabileceklerini düşünüyoruz."
Konut sektörünü canlandırmak için hükümet, 31 Ekim'e kadar devam edecek bir uygulama ile tapu harçlarını yüzde 4'ten yüzde 3'e indirmiş, bazı konutlarda yüzde 18 olan KDV oranını da yüzde 8'e düşürmüştü.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak uygulamanın sona ereceği 31 Ekim'de yaptığı açıklamada, her iki indirime de yılsonuna kadar devam edileceğini söyledi. SATIŞLARDA SERT DÜŞÜŞ SÜRÜYOR
Toplam satışlardaki artışa karşın, "ipotekli satış" olarak nitelendirilen konut kredili satışlardaki sert gerileme ise Ekim ayında da devam etti.
Ağustos ayında yüzde 67, Eylül ayında yüzde 72 gerileyen ipotekli satışlar Ekim ayında yüzde 79.1 düşüşle 8,065 adet oldu.
Böylece ipotekli satışlar ilk 10 ayın toplamında yüzde 34 düşüşle 264,348 adet olarak gerçekleşti.
YÜKSEK KREDİ FAİZLERİNİN ETKİSİ
Söz konusu düşüşte, aylık yüzde 2.2'lerde seyreden konut kredi faiz oranlarının etkili olduğunu belirten Maya, döviz bazında gayrimenkul fiyatlarında azalma ve TC vatandaşlığa geçiş için gereken asgari taşınmaz satın alım bedelinin 250,000 dolara düşürülmesinin ise yabancılara yapılan konut satışında rekor seviyeleri beraberinde getirdiğini söyledi.
Yabancılara yapılan konut satışı Ekim'de yüzde 134.4 artışla 6,276 adet, Ocak-Ekim'de ise yüzde 69.8 artışla 30,431 adet oldu.
Resmi Gazete'de 19 Eylül'de yayımlanan düzenleme ile yabancıların Türkiye'de konut edinme yoluyla vatandaşlık kazanılabilmesi için öngörülen konut yatırımı tutarı 1 milyon dolardan 250,000 dolara indirildi.
Reuters'ta yer alan bir habere göre sektör temsilcileri söz konusu düzenleme ile yabancılara yıllık konut satışının en az 2 kat artışla 10 milyar dolara çıkacağını öngörüyor. Ekim verilerinin ardından yapılan açıklamada da, yabancıya satışta bu yıl 6 milyar dolar seviyesinin yakalanacağı; önümüzdeki yıl ise satışların 10 milyar dolara ulaşmasının beklendiği ifade edildi.
Açıklamada, toplam konut satışlarında ise bu yılın yeni bir rekorla kapatılabileceğine işaret edildi.
Konut satışları 2017 yılında 1.4 milyon adet olarak gerçekleşmişti. Bu yılın ilk 10 ayında ise konut satışları yüzde 0.4 düşüşle 1.15 milyon adet oldu.
KASIM'DA YAVAŞLAMA, ARALIK'TA TEKRAR YÜKSELİŞ BEKLENİYOR
Konut satışlarında yılın kalanı ile ilgili de değerlendirmede bulunan Maya ise şöyle konuştu:
"Kasım'da Ekim'e göre bir miktar geri çekilme görebiliriz. Çünkü KDV ve tapu indirimlerinin 31 Ekim'de sona ereceği düşüncesiyle Ekimde bir miktar öne çekilme yaşandı. Ancak Aralık ayında yine Ekim ayına benzer bir yükseliş gözleyebiliriz. Hem Aralık sonuna uzatılan harç avantajlarından yararlanmak, hem de sene başında harçlarda yıllık artış da yaşanacağı için satışlarda Aralık'ta bir yoğunluk gözleyebiliriz."