(Ayrıntılar eklendi)
ANKARA, 15 Aralık (Reuters) - Bütçe açığı hükümetin ekonomik canlanma ve ek istihdam yaratmak adına aldığı teşvik kararları ve jeopolitik riskler nedeniyle artış gösteren savunma harcamalarının etkisiyle 2016'nın 11 aylık dönemindeki 2.1 milyar TL'den bu yıl aynı dönemde 26.5 milyar TL'ye yükseldi.
Maliye Bakanlığı verilerine göre 2016 yılı Kasım ayında 10 milyar TL fazla veren bütçe, 2017 yılı Kasım ayında 8.5 milyar TL fazla verdi. Kasım'da faiz dışı fazla ise 13.6 milyar TL oldu.
Verilere göre 2016 yılı Ocak-Kasım döneminde 2.1 milyar TL açık veren bütçe, 2017 yılı aynı dönemde 26.5 milyar TL açık verdi.
Ocak-Kasım 2016 döneminde 46.3 milyar TL olan faiz dışı fazla ise bu yıl aynı dönemde 28.8 milyar TL oldu.
Orta Vadeli Programa göre bütçe açığı bu yıl 61.7 milyar TL, gelirler 612 milyar TL, vergi gelirleri 520.5 milyar TL öngörülüyor.
Maliye Bakanı Naci Ağbal, yılın ilk 11 ayına ilişkin "Bu dönemde bütçe giderleri yüzde 17.7 artarak 601 milyar lira, faiz dışı giderler yüzde 18.1 artarak 545.8 milyar lira olmuştur. Bütçe gelirleri ise yüzde 13 artarak 574.6 milyar lira, vergi gelirleri yüzde 16.7 artarak 489.3 milyar lira olmuştur" dedi.
Yılın ikinci yarısından itibaren ekonomideki canlanmanın vergi gelirlerinde görece yukarı yönlü bir gelişmeyi desteklerken, bütçe giderlerindeki artış oranının görece aşağı yönlü bir görünüme sahip olduğunu kaydeden Ağbal, "Orta Vadeli Program hedeflerine ulaşılması noktasında gerekli çalışmaları kararlılıkla sürdüreceğiz" dedi.
Yılın ilk 11 ayında bütçe vergi gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16.7 artarak 489.3 milyar TL olarak gerçekleşti. Faiz hariç bütçe giderleri ise yüzde 18.1 artarak 545.8 milyar TL oldu.
İş Yatırım Ekonomisti Muammer Lömürcüoğlu, "Bütçede aylık bazda gerçekleşmelerden daha çok birikimli gerçekleşmelere bakmanın faydalı olduğu kanısındayız. Yılın ilk 11 ayında bütçe açığı 26.5 milyar TL olurken faiz dışı fazla 28.8 milyar TL oldu. Geçen yıl ilk 11 ayda bu rakamlar sırasıyla 2.1 milyar TL bütçe açığı ve 46.3 milyar TL faiz dışı fazla şeklindeydi" dedi ve ekledi:
"Kasım ayında fazla verse de yılın ilk 11 ayında açıktaki genişleme devam ediyor ancak birikimli açık henüz 26.5 milyar TL seviyesine ulaştı. Nakit dengesi ilk 11 ay 50.5 milyar TL ile bütçe dengesi arasındaki farkı, ve yıl sonundaki 61.7 milyar TL'lik gerçekleşme tahmini dikkate alındığında Aralık'ta kayda değer oranda genişleyeceği anlaşılıyor. Bütçedeki gerçek resmi Aralık'ta göreceğiz."
Türkiye ekonomisinin makro anlamda en güçlü olduğu alanların başında gelen bütçe dengesi geçen yıl yaşanan darbe girişiminin etkilerini azaltmak için alınan önlemlerle bozulmaya başladı. Bunun yanı sıra başta Kuzey Irak ve Suriye olmak üzere jeopolitik gelişmeler nedeniyle güvenlik harcamalarında planlanan artış da bu bozulmayı tetikleyebilecek bir faktör oldu.
GSYH'ya oran olarak bütçe açığı yüzde 1'den yüzde 2'ye çıkaran bu gelişmeler sonrası daha fazla bozulmanın önüne geçmek adına ise hükümet OVP ile birlikte 30 milyar TL'ye yaklaşan vergi artışlarına gitti.
Gelir artırıcı tedbirler almak adına hükümet başta kurumlar vergisinin 3 yıllığına yüzde 20'den yüzde 22'ye yükseltilmesi olmak üzere bir çok alanda vergi artışına gitti. büyümenin 2018'de ise vergi artışlarının da desteğiyle OVP'de bütçe açığının GSYH'ya oranı bu yıl yüzde 2, 2018 ve 2019'da yüzde 1.9, 2020'de ise yüzde 1.6 öngörülüyor.