* Asgari ücret 2019 için %26.05 artırıldı
* Asgari ücrete ve istihdam piyasasına yeni destekler getirildi
* İşverene 2019'da aylık 101/150 TL asgari ücret desteği verilecek
* 2019-2020'de ilk kez işe girenin vergi yükünü devlet üstlenecek
* Ekonomistler artışın enflasyonda katılık yaratacağını belirtiyor (Ekonomist görüşü eklendi)
Nevzat Devranoglu
ANKARA, 25 Aralık (Reuters) - Asgari ücret 2019 yılında yüzde 26.05 artışla net 2,020 TL olarak belirlenirken, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan işveren maliyetini düşürecek bölgesel ve genel çeşitli teşvikler açıkladı.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2019 yılında geçerli olacak ve yaklaşık 7 milyon çalışanı ilgilendiren asgari ücreti bekar bir işçi için vergiler ve kesintiler düştüğünde bir önceki yıla göre yüzde 26.05 artışla 2,020 TL olarak belirledi.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, "Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun nihai kararına göre asgari ücret brüt 2,558 TL, net 2,020 TL olarak belirlendi... Asgari ücret geçen yıla göre yüzde 26.05 arttı" dedi.
Erdoğan ise TBMM'de partisinin grup toplantısında yaptığı açıklamada, asgari ücret artış kararının oybirliği ile alındığına dikkat çekerek, 2018 yılında dokuz ay olarak uygulanan asgari ücret desteğinin 2019 yılında 12 ay boyunca uygulanacağını açıkladı.
Özel sektör işverenlerine asgari ücretle çalıştırdığı kişi başına kamu tarafından ödenen 100 TL tutarındaki teşvik 2016 ve 2017 yıllarındaki uygulamanın ardından 2018 yılının ilk dokuz aylık dönemine de uzatılmıştı. Bu yılın ilk dokuz ayı sonrası teşvik uzatılmamıştı.
Erdoğan'ın bugün yaptığı açıklamada, "Önümüzdeki dönemde vergi politikalarını bütüncül ve adil bir anlayışla gözden geçirecek yatırım üretim ve istihdam teşviklerine devam edeceğiz. Bu kapsamda 2019 ve 2020 yılarında ilk defa işe alınacak her işçinin asgari ücret üzerinden tüm sigorta ve vergi giderlerini devlet üstlenecek" dedi.
"Bölgesel istihdam teşvikini bir yıl daha uzatıyoruz. Halen 51 ilimizde ve iki ilçemizde işverenlere sağladığımız altı puanlık SGK teşviki devam edecek. 2018 yılında dokuz ay olarak uyguladığımız asgari ücret desteğini önümüzdeki yıl 12 ay boyunca vereceğiz. Bu destek, 500 ve üzeri sigortalı çalıştıran işyerleri için 101 TL, 500'ün altında sigortalı çalıştıran iş yerleri için ise 150 TL olacaktır" dedi.
Erdoğan ayrıca sigorta prim teşviki uygulaması önümüzdeki yıl 500 ve üzeri sigortalı çalıştıran işyerleri için üç puan 500'ün altında sigortalı çalıştıran işyerleri için beş puan olarak uygulanacağını da belirtti.
Asgari ücret bekar bir işçi için vergiler ve kesintiler düştüğünde 2018 için yüzde 14.2 artışla ve net 1,603 TL olarak belirlenmişti.
ENFLASYONA KATILIK OLARAK YANSIYACAK
Bürümcekçi Danışmanlık'tan Haluk Bürümcekçi, "Asgari ücret artışına işçi açısından değil de enflasyon açısından bakıldığında yüksek bir artış yapıldı. Bu artışın enflasyona da olumsuz etkisi olacaktır. Asgari ücret artışı benzer şekilde özel sektörün ücret artışlarını, bütçedeki sosyal güvenlik, işsizlik sigortası primleri gibi... asgari ücret ile bir çarpana göre belirlenen ücretlendirmeleri de düşündüğümüzde bu artış enflasyon açısından katılık yaratacaktır" dedi ve ekledi:
"Enflasyona ne kadar etkisi olacağını rakamsal olarak söylemek ilk etapta zor ancak geçmişte asgari ücrette benzer artışlar yapıldığında enflasyona bir-iki puan etki olmuştu."
Öte yandan Bürümcekçi, asgari ücret işveren desteği, sigorta prim indirimi ve verilen benzer teşviklerin bütçeye olası negatif etkilerine de dikkat çekti.
İşçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nda işçi tarafını Türk-İş, işveren tarafını Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) , hükümeti ise Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk temsil etti.
İşçi tarafını temsilen komisyonda yer alan Türk-İş Başkanı Ergün Atalay ise belirlenen asgari ücretin "mükemmel" olmadığını ancak "kabul edilebilir" olduğunu belirtti. Atalay çalışanların 2019 için yüzde 25'lik enflasyon artışı ve refah payıyla 2,000 TL'nin üzerinde bir ücret talep ettiğini komisyonun ilk toplantılarında söylemişti. temsil eden TİSK de kararı onayladı.
Piyasada asgari ücret, çalışan tarafında enflasyondaki artış nedeniyle satınalma gücündeki erime, işveren tarafında ise TL'deki değer kaybı nedeniyle artan üretim maliyetlerine yeni bir kalem ekleneceği için yakından izleniyordu. Üretim maliyetlerdeki artış ekonomide daralmanın yaşanacağı ve enflasyonun yüzde 20'lerde seyredeceği döneme denk geliyor.
Reuters'ta Aralık ayı ortasında yayımlanan bir analize göre yerel seçimler öncesi bir yandan iç talepteki durgunluğu kırmak için reel sektör üzerinden diğer yandan kredi akışını sürdürmek için bankalar üzerinden adım atmaya çalışan hükümetin bu adımlarına rağmen 2019'da Türkiye ekonomisinin düşük büyüme ve yüksek işsizlik riskiyle karşı karşıya kalması bekleniyor. Kasım'da yıllık yüzde 21.62, ÜFE ise yıllık yüzde 38.54 artarken, enflasyon verisinin ardından yaptığı açıklamada Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak Kasım ayına ilişkin verilerin enflasyonda düşüşün güçlü bir şekilde başladığını ve bu düşüş eğiliminin süreceğini gösterdiğini söylemişti.
Enflasyon bu yılın Eylül ayında ise yüzde 25.24 ile 15 yılın zirvesini görmüştü. Ekonomistler enflasyonda tepe noktasının görüldüğünü ve önümüzdeki dönemde düşüşlerin devamını bekliyorlar. Ancak ekonomistler düşüşün yavaş ve kademeli olacağını önümüzdeki yılın ilk yarısında da enflasyonun yüzde 20 civarında seyredeceğini öngörüyorlar.
(Redaksiyon Birsen Altaylı, Orhan Coşkun)